ارائه طرح تعطیلی جمعه و شنبه به دولت

تدبیر24 : حسین حلاج- یک عضو اتاق بازرگانی تهران از ارائه طرح تعطیلی جمعه و شنبه به دولت خبر داده است. به این ترتیب ممکن است در صورت تصویب این طرح، تعطیلات پنجشنبه جای خود را به تعطیلات اول هفته بدهد. علیرضا خائف در حالی این مساله را مطرح می کند که موضوع زیادی روزهای تعطیل در ایران همواره محل بحث و چالش به ویژه در میان اقتصاددان ها بوده است. بنابر برآورد، قریب به ۵/۲ ماه از ۳۶۵ روز سال در ایران به طور کامل تعطیل است که شامل تعطیلات رسمی، مذهبی و آخر هفته ها می شود. با توجه به ناهمگونی تعطیلات در ایران و نیز پراکندگی آنها در طول سال، به نظر می رسد انجام اصلاحاتی در مورد تعطیلات در کشور امری بسیار ضروری است.

تعطیلات ایرانی

تعداد تعطیلات رسمی در آمریکا قریب به ۱۲۴ روز در سال است که ۱۰۴ روز آن مربوط به تعطیلات آخر هفته و مابقی مربوط به مناسبت های ملی و مذهبی در این کشور می شود. در آلمان ۱۲۱ روز تعطیل وجود دارد که ۱۷ روز آن را مناسبات های ملی و مذهبی شامل می شود. روزهای تعطیل در کشورهای ژاپن و چین نیز در همین حدود برآورد می شود. با نگاهی به تقویم، مشخص می شود که کل تعطیلات در ایران چیزی در حدود ۷۷ روز در سال می‌شود که در ظاهر با تعداد تعطیلات سایر کشورها - و از جمله کشورهای توسعه یافته - فاصله قابل توجهی دارد. تعطیلات در کشورهای دیگر از یک تمرکز مطلوب برخوردار است و به همین دلیل، برای تمدد جامعه شاغلان مفید است. از این منظر نخستین نقص تعطیلات در ایران، به پراکنده بودن آن و نیز محدود بودن به یک روز در پایان هر هفته مربوط می‌شود. به دیگر معنا، تعطیلات آخر هفته برای ایرانیان آن‌چنان که باید نمی‌تواند نشاط آور باشد تا متاثر از آن، بهره‌وری جامعه شاغل کشور افزایش یابد. موضوع دوم مربوط به ساعات مفید کار در کشورهای دیگر است که به دلیل بالا بودن این راندمان، زیاد بودن روزهای تعطیلشان نسبت به ایران باعث نمی شود که از توسعه باز بمانند. اتفاقی که در ایران معکوس است و به رغم اینکه روزهای تعطیل در تقویم ایران از این کشورها کمتر است، بازده و بهره‌وری در مشاغل ایران از آنها کمتر بوده که خود مانعی در راه توسعه تلقی می‌شود. در واقع کشورهای پیشرفته از ۴۴ ساعت کار در هفته ۲۸ ساعت کار مفید انجام می‌دهند، در حالی که این رقم در ایران ۱۱ ساعت است.

تعطیلی اقتصادی

در یک محاسبه محدود بر اساس میانگین تولید ناخالص داخلی طی یک دهه اخیر تاکنون، اقتصاد کشور به ازای هر روز تعطیلی حدود ۱۴۲۸ میلیارد تومان زیان دیده است. غیر از این، ناهمگون بودن تعطیلات در ایران نسبت به اقتصاد جهانی یکی از مهم‌ترین معضلات تعطیلات در ایران است. بنابر تحقیق، در عمده کشورهای جهان روزهای شنبه و یکشنبه به عنوان تعطیلات آخر هفته متمرکز شده است. چنانچه در این دو روز بازارهای سرمایه و نظام‌های اعتباری و مالی ایران در حال کار هستند، ارتباط جهانی آنها به دلیل این نوع تعطیلات با سایر بازارهای مشابه در دیگر کشورها قطع یا محدود است. از سوی دیگر، ارتباط نهادهای سرمایه ای و پولی سایر کشورها در روزهای جمعه با بازارهای مالی و سرمایه ای ایران نیز قطع یا محدود است. به این ترتیب به دلیل این ناهمگونی با سیستم جهانی، به طور قطع سه روز اختلاف با بازارهای جهانی در اقتصاد ایران رخ می دهد و این خود می‌تواند یکی از موانع عدم توسعه یافتگی همگون و پایدار باشد. ضمن آنکه، در موضوع سرمایه گذاری‌های خارجی هم این شکل از ناهمگونی تعطیلات می تواند به زیان کشور تمام شود.

شنبه بعد از جمعه

موضوع تعدیل یا ساماندهی تعطیلات در تقویم ایران، موضوع تازه‌ای نیست کما اینکه در سال ۹۱ نیز این طرح در مجلس مطرح شد، اما به سرانجام نرسید. در آن طرح قرار بود تا موضوع تطبیق تعطیلات آخر هفته با نظام تعطیلات بین المللی بررسی شود و غیر از آن تعطیلات مناسبتی مانند سایر کشورها به تعطیلات آخر هفته منتقل شود تا فعالیت‌های تولیدی و اقتصادی دچار رکود نشوند. با گذشت قریب به چهار سال از آن طرح، به نظر می رسد جهت ساماندهی به موضوع تعطیلات، بار دیگر پیشنهادی در دستور کار قرار گرفته است. آن‌چنان که عضو کمیسیون گردشگری اتاق بازرگانی تهران خبر داده است، طرحی به منظور تمرکز بر تعطیلات روزهای جمعه و شنبه در پایان هر هفته به دولت ارائه شده است که در صورت تصویب، تعطیلات رسمی ایران با ۵۲ روز افزایش به ۱۲۹ روز بالغ می شود. علیرضا خائف روز گذشته به ایلنا گفت:« در همه جای دنیا شنبه و یکشنبه تعطیل است و چون در ایران تعطیلات آخر هفته پنجشنبه و جمعه است از لحاظ اقتصادی این امر سبب شده که ما عملا ۴ روز تعطیل باشیم و ۲ روز از بازار جهانی عقب بمانیم. لذا ما به دنبال آن هستیم که این عقب ماندگی را به یک روز برسانیم و با توجه به اهمیت نماز جمعه پیشنهاد دادیم که دو روز جمعه و شنبه تعطیل باشند.» این عضو کمیسیون گردشگری اتاق بازرگانی تهران همچنین در مورد مزیت های این طرح هم عنوان کرد:« اگر در هفته دو روز تعطیلی کامل وجود داشته باشد مردم به مسافرت می‌روند که این امر موجب گسترش گردشگری و ایرانگردی می‌شود.» تنها نکته ای که در این رابطه باید مورد توجه قرار گیرد این است که آیا در طرح مذکور، تمهیدی هم برای تمرکز تعطیلات رسمی، ملی و مذهبی اندیشیده شده است؟ و نکته مهم آنکه، آیا نباید این تعطیلات قطعی شده و به هر مناسبتی به این فهرست، روزهای تعطیل جدیدی اضافه نشود؟