روزه داری و خواب

تدبیر24 :به گزارش روز یکشنبه گروه علمی ایرنا از دانشگاه علوم پزشکی تهران، به منظور کاهش اختلالات خواب ناشی از تغییر شیوه زندگی در ماه رمضان رعایت موارد زیر توصیه می شود:
- کاهش مصرف غذاهای ادویه دار و فلفل و نوشابه های محرک مثل قهوه در وعده قبل از خواب
- افزایش فاصله زمانی بین آخرین وعده غذایی و خواب
- سعی در خوابیدن در یک ساعت معین در شب های ماه رمضان (مثلأ هر شب ساعت 10 بخوابید)

** اثر روزه داری بر الگوی خواب
در ماه رمضان ممکن است الگوی خواب افراد دستخوش تغییراتی شود. این تغییرات شامل ساعت خوابیدن و بیدار شدن، کل مدت زمان خواب، خواب شبانه، خواب نیم روز و کیفیت خواب است. تغییر الگوی خواب در ماه رمضان به عوامل گوناگونی وابسته است.

** تغییر زمان های مصرف غذا در ماه رمضان
تغییر زمان صرف وعده های غذایی در ماه رمضان می تواند خواب افراد را تحت تأثیر قرار دهد. افراد روزه دار باید به منظور صرف وعده سحری قبل از اذان صبح از خواب بیدار شوند و غذا بخورند.
این امر باعث می شود چرخه خواب در ماه رمضان مانند روزهای معمول سال نباشد. به عبارت دیگر خواب به صورت مداوم نباشد.

** دیر بیدار شدن از خواب پس از صرف وعده سحری
بیشتر روزه داران پس از صرف وعده سحری، دوباره می خوابند و ممکن است دیرتر از ایام دیگر سال از خواب بیدار شوند. زمان شروع کار و مدارس درماه رمضان در برخی کشورهای اسلامی با تأخیر همراه است. مثلأ، ساعات کاری به جای ساعات 8-7 صبح به ساعات 10-9 تغییر می یابد. این تغییر می تواند الگوی خواب را تحت تأثیر قرار دهد.

** آیا مدت زمان خواب در ماه رمضان کاهش می یابد
درماه رمضان، زمان به خواب رفتن شبانه و بیدار شدن با تأخیر همراه است و افراد معمولأ دیرتر از سایر ایام سال می خوابند و پس از صرف وعده سحری دیرتر نیز از خواب بیدار می شوند، با این حال معمولأ در کل مدت زمان خواب شبانه روزی تفاوت قابل توجهی ایجاد نمی شود.
در برخی از افراد روزه دار مدت زمان خواب شبانه کاهش می یابد که معمولأ فرد با خواب روزانه این کمبود را جبران می کند.

** آیا روزه داری ماه رمضان موجب کاهش کیفیت خواب می شود
خواب شبانه دوران قبل از ماه رمضان به صورت مداوم و در دوران روزه داری متناوب است، زیرا اغلب به علت خوردن سحری نیمه شب از خواب بیدار می شوند.
همچنین، مشاهده شده است که معمولأ در ماه مبارک رمضان، خواب روزه داران خوابی سبک است و میزان خواب عمیق افراد در ماه رمضان کاهش می یابد. این نوع اختلال در خواب منجر به کاهش کیفیت خواب و خستگی در طول روز می شود. تغییر زمان دریافت غذا در 75 درصد افراد، منجر به کاهش کیفیت خواب می شود.

** آیا رژیم غذایی می تواند خواب افراد را در ماه رمضان تحت تأثیر قرار دهد
هر چه فاصله زمانی آخرین وعده غذایی و یا میان وعده با زمان خواب کوتاه تر باشد، به خواب رفتن فرد را با مشکل مواجه می سازد. زیرا غذا خوردن دمای بدن را افزایش می دهد و افزایش دمای بدن از خواب آرام جلوگیری می کند.
بنابراین، باید سعی شود تا فاصله زمانی مناسب بین غذا خوردن و خوابیدن رعایت شود. غذاها و نوشیدنی های محرک مانند ادویه ها، چای، قهوه، نوشابه نیز همین اثر را دارند و مانع به خواب رفتن فرد می شوند.
پس شخص روزه دار باید دقت کند که به منظور پیشگیری از اختلالات خواب و کاهش کیفیت خواب، رژیم غذایی مناسبی داشته باشد.

** چه عواملی به خواب رفتن شبانه را در ماه رمضان به تأخیر می اندازند
به جز غذاهای محرک و نزدیک بودن زمان صرف غذا به زمان خواب، مواجهه با نور روشن حتی نور مصنوعی قبل از خواب و ورزش کردن در ساعات پایانی روز به خواب رفتن را به تأخیر می اندازند.
به همین علت است که در ماه رمضان در برخی افراد مدت زمانی که طول می کشد فرد به خواب برود افزایش می یابد و در نتیجه کل زمان خواب کاهش می یابد.