برکت رمضان برای زندانیان غیرعمد

تدبیر24 :در این گزارش که در شماره سه شنبه 25 خرداد 1395 خورشیدی منتشر شده است، می خوانیم: در تالار آبگینه جای سوزن انداختن نبود؛ از عالی‌ترین مسئولان نظام تا نیکوکاران شناخته شده و گمنام، در کنار کودکان قد و نیم‌قد که ساکت و بی‌شیطنت روی صندلی‌های صورتی سالن مشق نیکوکاری می‌کردند. مجری شعرمی‌خواند و راوی چند روایت بود، خواننده جوان آیینی نغمه‌سرایی می‌کرد و به مجلس شور می‌داد، کسی گوشه‌ای اشک می‌ریخت و کسی بی‌ریا سینه می‌کوبید.
همه آمده بودند از غنی و عامه، از یاران دیرین انقلاب و مسئولان عالی قضایی؛ دادستان کل کشور، رئیس سازمان زندان‌ها، چند نماینده سرشناس مجلس و محسن رفیقدوست از اعضای هیات امنای ستاد دیه که حالا بسیار تکیده‌تر از تصویری است که همیشه از او در ذهن داشتیم. اینها آمده‌اند با یک هدف مشترک، برای وزن دادن به بیست و نهمین جشن گلریزان ستاد دیه، برای کمک به آزادی زندانیان غیرعمدی که نیازمندند و به عسر و حرج افتاده‌اند؛ این حرفِ سخنران‌های مجلس بود: سیدعلامیرمحمد صادقی، اسدالله جولایی و اصغر جهانگیر.
میرمحمدصادقی، مردی که در هیات امنای ستاد دیه موی سپید کرده، پیش از همه پشت تریبون ایستاد و با صدایی لرزان، صدایی که گویای گذر سال‌های متمادی عمر بود، پرونده یکی از مددجویان ستاد دیه را بازخوانی کرد تا نتیجه بگیرد درهای زندان باید به روی مجرمان اتفاقی باز نشود.
ماجرا از این قرار بود که یک راننده پیکان، برای امرارمعاش در جاده تهران ـ کرج می‌راند که چشمش افتاد به سرنشینان زخمی یک خودروی تصادفی، راننده جان باخته بود و سرنشینان با حالی نزار ناله می‌کردند. مرد سرنشینان را سوار پیکانش کرد و به سمت بیمارستان راند، اما آن‌قدر تند و پرشتاب که کنترل از دستش خارج شد و کوبید به تیر چراغ برق. سرنشینان در دم جان باختند و مَرد به اتهام قتل غیرعمد روانه زندان شد. میرمحمد صادقی می‌گفت زندان جای این قبیل آدم‌ها نیست، هرچند زندان‌ها پر است از آدم‌هایی شبیه این مرد.
**از زندان‌ها چه خبر؟
شاید هیچ نهادی بهتر از سازمان زندان‌ها بار زندانیان جرایم غیرعمد را لمس نکند و بیشتر از این سازمان نخواهد که اینها آزاد شوند و زندان‌های شلوغ کشور خلوت شود. زندانبان‌ها خوب می‌دانند که زندانی آبرودارِ اتفاقی جایش در بند نیست، همان‌طور که شهید لاجوردی، رئیس سال‌های دور سازمان زندان‌ها می‌دانست و در حلقه همفکرانش در سال 69 بذر ستاد دیه را کاشت. در جشن گلریزان بیست و نهم سه بار نام این شخص به نیکی برده شد، یک بار وقتی که اصغر جهانگیر، رئیس سازمان زندان‌ها سخنرانی کوتاهش را آغاز کرد.
جهانگیر که پشت تریبون قرار گرفت، چند آمار ارائه کرد که بدون توضیح، وضع کنونی زندان‌های کشور را روایت می‌کرد. او گفت هم‌اکنون در کشور 230 هزار نفر زندانی‌اند که 12 هزار و 679 نفرشان زندانی جرایم غیرعمد هستند، یعنی 6 درصد ازکل آمار. از این تعداد زندانی، 2703 نفربابت دیه در حبس به سر می‌برند، 974 نفربه خاطر تصادفات جرحی و 551 نفر بابت تصادفات فوتی، 500 نفر به دلیل حوادث کارگاهی منجر به قتل و 243 نفر بابت قطع عضو و ایراد صدمه بدنی غیرعمد.
2302 زندانی مهریه و 562 زندانی نفقه نیز در میان این جمعیت هستند؛ گوشه‌ای کوچک از جمعیت 9976 نفری زندانیان جرایم مالی غیر از دیه. در جمع این افراد پرونده 2362 نفر تکمیل شده و حکم‌شان قطعی است که اگر شرایط آزادی برایشان فراهم شود، از زندان بیرون می‌روند، اما 341 نفر از زندانیان دیه هنوز در مرحله اتهامی به سر می‌برند و طول می‌کشد تا تعیین تکلیف شوند.
رئیس سازمان زندان‌ها با ارائه این آمارها نشان داد که پشت دیوارهای بلند زندان‌ها چه می‌گذرد و حتی گفت در یکی از زندان‌ها، مردی ساکن است که یک سکه بابت مهریه به همسرش بدهکار است و درعوض مردی با تعهد پرداخت 1514 سکه تمام بهار و چون تنگدست است، سال‌هاست در زندان روزهای عمرش را می‌گذراند. او با این مقدمه به این نکته نقب زد که گرچه مردم مهربان سرزمین‌مان با کمک به ستادهای دیه موجب آزادی زندانیان جرایم غیرعمد نیازمند می‌شوند، اما اگر کارها از ریشه درست شود دیگر نیازی به جشن های گلریزان نیست، کارهایی مثل آموزش و فرهنگ‌سازی تا مردم یاد بگیرند چطور رانندگی کنند و مجرم نشوند و بیاموزند زیر بار مهریه‌های غیرمنطقی و غیرواقعی نروند.
**بیش از 93 هزار آزادی
اسدالله جولایی، مدیرعامل ستاد دیه کشور عادت دارد هر بار که در جشن‌های گلریزان حاضر می‌شود از دستگاه‌های فرهنگ‌ساز بخواهد کاری کنند تا مردم درست رانندگی کنند، درست مهریه تعیین کنند، درست چک صادرکنند، از محل مال دیگران چک نکشند و درست نفقه بدهند تا زندانی نشوند. او در این جشن گلریزان نیز همین‌ها را دوباره تکرار کرد؛ چون همیشه می‌گوید در راس مجموعه‌ای نشسته که کارش آزاد کردن زندانی است، درحالی که هنوز خستگی ناشی از این تلاش رفع نشده دوباره زندانی‌های جدید از راه می‌رسند و دوباره روز از نو روزی از نو.
جولایی با این حال دست خیرانی را که تا امروز موجب آزادی زندانیان جرایم غیرعمد شده‌اند، به گرمی فشرد و از بیش از93 هزار زندانی‌ای یاد کرد که از سال 69 تا 94 به کمک این نیک‌اندیشان آزاد شده‌اند. او گفت حالا حتی خیران آنلاین نیز به کمک ستاد دیه آمده‌اند و از ماه رمضان پارسال تا امسال بیش از 52 هزار نفر از طریق سامانه آسان‌پرداخت از هزار تومان به بالا کمک نقدی کرده‌اند، این سوای سه میلیارد تومانی است که به گفته او مردم از طریق خودپردازها نسبت به آزادی زندانیان نیازمند مساعدت کرده‌اند.
بحث جولایی که به اینجا رسید، ثانیه‌های پایانی تا اذان مغرب طی می‌شد و فرم‌های مخصوص جشن گلریزان بین حضار دست به دست می‌گشت. هرکسی با توجه به وسعش روی فرم‌ها مبلغی می‌نوشت و تعهدی می‌داد؛ شاتر دوربین عکاسان این لحظه‌ها را بی‌وقفه ثبت می‌کرد. دیروز خبر رسید مبلغی که این خیران (مردم و مسئولان) نوشته‌اند روی هم بیش از یک میلیارد و 200 میلیون تومان بوده است.
*منبع: روزنامه جام جم