بیل گیتس، از مایکروسافت تا انقلاب مرغی

تدبیر24 :مسئولیت اجتماعی مفهومی است که مدت‌هاست وارد ادبیات اجتماعی و اقتصادی جهان شده؛ چیزی شبیه کاری که رابین‎هود می‎کرد؛ یعنی از اغنیا گرفتن و به فقرا دادن.
بیل و ملیندا گیتس

بیل و ملیندا گیتس

البته رابین هود به زور دارایی‌های ثروتمندان را می‎گرفت و بین فقرا تقسیم می‏‌کرد؛ اما مسئولیت اجتماعی به معنای مسئولیتی است که شرکت‎ها و سازمان‎های اقتصادی خودشان برای خود در نظر می‎گیرند و بخشی از سود خود را در کارهای عام‌المنفعه خرج می‏‌کنند، البته سود این کار دوباره به خودشان باز می‌‏گردد؛ زیرا هم آبرو و اعتباری کسب می‏‌کنند و هم زمینه برای تبلیغات کارشان فراهم می‏‌شود. بنیادها و سازمان‏‌های خیریه امروز جزئی از کار بسیاری از شرکت‎هاست برای مثال هنری فورد مالک شرکت اتومبیل‌سازی فورد، همه اموالش را بعد از مرگ به بنیادی بخشید که کارهای عام‌‏المنفعه می‏‌کند.

این مفهوم در کشور ما هم راه پیدا کرده، اما به نظر می‏‌رسد صاحبان صنایع در ایران بیشتر به همان بحث تبلیغات در مسئولیت اجتماعی علاقه‌مند هستند تا صرف سرمایه‎شان برای موضوعات اجتماعی و عام‌المنفعه.

اما در جهان این موضوع علاقه‌مندان خاص خودش را دارد؛ برای مثال مارک زاکر برگ و پرسیلا چان مالکان فیس‌بوک با تولد فرزندشان اعلام کردند که 99 درصد سهام فیس بوک را وقف امور خیریه می‏‌کنند؛ البته بسیاری، این کار زاکر برگ را راهی برای فرار مالیاتی می‏‌دانند؛ اما او گفته که طبق قانون مالیات اموالش را می‎پردازد و او و همسرش که پزشک است می‎خواهند برای ریشه‌کن کردن بیماری‎های واگیر در مناطق محروم جهان تلاش کنند.

جوانی بیل و ملیندا گیتس

بیل و ملیندا گیتس دو چهره دیگر مطرح در امور انسان‎دوستانه هستند. بیل گیتس-بنیان گذار شرکت مایکروسافت- که از او به عنوان ثروتمند‌ترین مرد جهان یاد می‌شود- همراه با همسرش ملیندا صاحب بزرگترین موسسه خصوصی خیریه جهان «بنیاد بیل و ملیندا گیتس» هستند و بیش از 95 درصد اموال خود را در این بنیاد سرمایه‌گذاری کرده‎اند که شعارش این است: «همه انسان‎ها ارزشی برابر دارند و ما خوشبینانه برای کاهش نابرابری تلاش می‌کنیم.»

گرچه بسیای معتقدند که بنیاد آقا و خانم گیتس هم راهی برای فرار مالیاتی است، اما فعالیت‎های گسترده بیل و ملیندا گیتس در بنیاد خیریه‎شان چنان زیاد و همه‌جانبه است که مطرح کردن چنین احتمالی سخت به نظر می‎رسد.

بیل و ملیندا می‏‌گویند ایده ایجاد بنیاد خیریه سال 1993 وقتی در حال قدم زدن در کنار ساحل بودند به ذهن‎شان رسیده، درست زمانی که درحال تصمیم‎گیری برای ازدواج بودند تصمیم گرفتند که بخش بزرگی از سرمایه خود در مایکروسافت را به جامعه بازگردانند آن هم با ایجاد بنیادی که برای کاهش نابرابری تلاش کند. آنها وقتی نامزد بودند به آفریقا سفر کردند؛ سفری که قرار بود برای بازدید از حیوانات و طبیعت باشد، اما آنها در سفرشان وقت زیادی را در تماس با آدم‌‏ها گذراندند و فقر آن‏ها را دیدند و در بازگشت در کنار ساحل تصمیم به ایجاد بنیادی برای مبارزه با فقر گرفتند.

ملیندا بیشتر وقتش را در بنیاد خیریه‌ خود و همسرش می‌گذراند

ملیندا می‏‌گوید: «در سال 1994 مقاله‎ای درباره بیماری‎های واگیردار در کشورهای آفریقایی می‌خواندم؛ بیماری‏‌هایی که برای درمان‌شان در آمریکا  کافیست به یک داروخانه بروید و داروی مناسب را بخرید. اما در آفریقا کودکان بسیاری از این بیماری‏‌ها می‎میرند ، بدون آنکه واکسنی در اختیارشان باشد.»

آنها در سال 1994 و همزمان با ازدواج خود بنیاد بیل و ملیندا گیتس را تاسیس کردند و حالا این موسسه بخش بزرگی از ثروت هنگفت آقا و خانم گیتس را در اختیار دارد و آن‎ها پول خود را در بخش‎های مختلف سرمایه‏‌گذاری و سود آن را صرف امور خیریه می‏‌کنند. بیل گیتس شخصا 10 ساعت در هفته برای این موسسه وقت می‏‌گذارد و می‌‏خواهد در آینده بیشتر وقت خودش را صرف بنیاد خیریه‎اش کند.

بیل گیتس می‎گوید تصمیم گرفتن برای اینکه پول خود را برای کاهش چه مشکلی در جهان خرج کنند، کار خیلی سختی است. اما آن‎ها تلاش کرده‎اند که به جهان نگاه کنند، به فقر، به بیماری‎های همه‎گیر و  فراهم نبودن آموزش برای همه دانش‎آموزان و در این زمینه‎ها تلاش کنند. ملیندا گیتس می‏‌گوید من هر وقت به هر جای دنیا سفر می‌کنم، به روستاها در هند، بنگلادش یا کشورهای آفریقایی با زنان وارد گفتگو می‏‌شوم و آن‌ها بیش از هرچیز خواستار لوازم پیشگیری از بارداری هستند. ملیندا می‏‌گوید من کاتولیک هستم اما این باعث نمی‎شود که تلاش نکنم وسایل پیشگیری از بارداری در اختیار همگان باشد.

بیل و ملیندا در هند

 

بنیاد آنها در چند حوزه بخصوص متمرکز است:

*توامندکردن فقرا خصوصا زنان برای تغییر شرایط زندگی‌شان

 هر سال میلیون‏ها انسان از فقر رهایی می‎یابند آن هم با استفاده از تکنولوژی در کشاورزی، سرمایه‌گذاری در تجارتی جدید یا یافتن شغلی تازه. ما می‏‌دانیم که زنان و دختران قدرتی یگانه برای تغییر جهان دارند وقتی شما روی توانمندکردن زنان سرمایه‏‌گذاری کنید، تاثیرش شگرف است و سودی پایدار را به همراه دارد.

*مبارزه با بیماری‎های واگیر که بیش از همه فقرا را تحت تاثیر قرار می‎دهد

تکنولوژی و دانش با هم در این زمینه بسیار کمک‌کننده هستند؛ ما با شرکای خود برای تولید واکسن، دارو و یافتن راه‎های تازه برای تشخیص بیماری‏‌ها کار و تلاش می‌کنیم راههای تازه‏‌ای برای رساندن خدمات پزشکی به کسانی که به آن نیاز دارند، پیدا کنیم.

*تشویق مردم به حرکت برای تغییر جهان

منابع ما به تنهایی کافی نیست، برای همین ما برای تغییر سیاست‏های عمومی، نگرش‌ها و رفتارها برای بهبود زندگی تلاش می‌کنیم. ما با دولت‎ها و بخش‎های دولتی و خصوصی برای آگاهی بخشی عمومی همکاری می‎کنیم.

 

واکسیناسیون یکی از دغدغه‌های کنونی گیتس است

 

بیل و ملیندا گیتس در سال ۲۰۰۰، اتحادیه جهانی برای واکسیناسیون برپا کرد که آخرین اجلاسش به تازگی در لندن برگزار شد و در طی آن ۳٫۷ میلیارد دلار برای واکسن ۲۴۳ میلیون کودک در کشورهای فقیر در برابر پنومونی (ذات الریه) و سرخک جمع‌آوری شد. برآوردها نشان می‌دهد که این کار جان چهار میلیون کودک را درعرض چهار سال‌ آینده نجات می‌دهد.

یکی از آخرین طرح‌‏های بیل گیتس که قرار است به زودی در کشورهای آفریقایی اجرا شود، اهدای بیش از یک‌صدهزار جوجه واکسینه شده بین فقراست که به انقلاب مرغی شهرت یافته است.  گیتس گفته این مرغ و جوجه‌ها در کاهش فقر موثر خواهند بود، چون هر خانواده با پرورش آن‏ها می‎تواند پول زیادی دربیاورد که در خروج از فقر موثر خواهد بود.