پروانه مافی رئیس فراکسیون زنان و خانواده می شود؟

تدبیر24:اثبات تاثیر زنان برای پاسخ به دغدغه سیاست‌های کلان کشور در توجه به جایگاه زنان و خانواده و ارتقاء آن که همانا توجه به انتظارات انباشته‌شده جامعه است همگی در عملکرد «فراکسیون زنان و خانواده» این مجلس خلاصه شده است که به نظر می‌رسد با کسب تجارب گذشته با هدف‌گذاری و برنامه‌ریزی درست، بتواند پاسخگوی آن‌ها باشد. گزارش پیش‌رو ضمن بیان کوتاهی از پیشینه حضور زنان در مجلس شورای اسلامی و اوج این حضور در انتخابات گذشته(مجلس دهم)، به بررسی اهمیت جایگاه فراکسیون زنان مجلس پرداخته و با توجه به داشته‌های موجود، دقت در انتخاب ریاست فراکسیون زنان را متذکر می‌شود.

وقتی نادر قاضی پور گفت که «مجلس جای زنان نیست»، به او اعتراض‌های بسیاری شد؛ این بدنه جامعه و نخبگان بودند که به صحبت‌های او تاختند و این نشانه‌ای بر رشد و آگاهی سیاسی جامعه نسبت به حضور در عرصه بنابر شایستگی‌ها بود و بنابراین سهم سی درصدی زنان برای مجلس مطرح شد و تلاش شد تا در لیست‌های انتخاباتی جریان‌های سیاسی مختلف زنان نیز جایگاه قابل توجهی داشته باشند.

اعتماد مردم به زنان
در رقابت‌های انتخاباتی مجالس گذشته زنان جایگاه‌های متزلزلی را تجربه کرده بودند؛ در واقع می‌توان گفت که از زمان انتخابات مجلس چهارم، شاهد ظهور لیست‌هایی از تشکل‌های زنانه بودیم . جمعیت زنان جمهوری اسلامی در این انتخابات لیستی 5 نفره ارائه داد. اما این تشکل به همراه جامعه زنان انقلاب اسلامی لیست‌های 30 نفره‌ای در انتخابات مجلس پنجم ارائه دادند که به ترتیب 8 و 5 زن در آن حضور داشتند.
به هر حال، رشد حضور نامزدهای زن در لیست‌های انتخاباتی که از انتخابات مجلس پنجم آغاز شده بود در انتخابات مجلس ششم به کمال رسید. چه آن‌که دو تشکل سیاسی زنانه یاد شده یک سوم لیست خود را به زنان اختصاص دادند و جبهه مشارکت و مطبوعات دوم خردادی نیز با حمایت از 7 زن، رکورد لیست‌های انتخاباتی گذشته را شکستند. از مجلس هفتم تا نهم تعداد نامزدهای زن حاضر در لیست‌های انتخاباتی بار دیگر کاهش یافت و به اسامی حداکثر 5-6 نفر در لیست های هر دو جناح سیاسی رسید.رویکرد گروه‌های سیاسی در انتخابات اخیر مجلس در ارائه لیست‌های واحد و با اتخاذ سهم قابل توجهی به زنان بیانگر توجه به نقش آن‌ها در عرصه تصمیم‌سازی است که نمی‌توان آن را نادیده انگاشت.این رویکردی بود که نه تنها مورد حمایت دولت قرار گرفت بلکه بزرگان سیاسی هنگام حضور برای ثبت‌نام از زنان دعوت کردند که بر پایه شناخت نسبت به شایستگی‌هایشان وارد میدان شوند .
این شروعی بود برای پاسخ مردم به اعتمادشان نسبت به مدیریت زنان؛ و رای به زنان در عرصه‌های رقابتی که کاندیداهای زن در مقابل مردان قرار داشتند تاییدی بر این مدعاست .
هر چند که شاید نتیجه ای که حاصل شد خوشایند برخی نباشد ولی 17 زن کرسی نمایندگی مجلس را کسب کرده اند و عملکرد مناسب آن‌ها می‌تواند پاسخ خوبی به کسانی باشد که هنوز با همان کلیشه‌های جنسیتی عرصه‌های مدیریتی را مردانه تلقی می‌کنند!

راه حضور زنان در انتخابات بعدی
بنابراین اکنون عملکرد زنان مجلس دهم و پاسخگویی شان به مطالبات و انتظارات جامعه می‌تواند مسیرگشای حضور زنان در انتخابات‌های بعدی که نزدیک‌ترین آن‌ها انتخابات شوراها در سال آینده است باشد . پایش مشکلات موجود و اقدامات نیمه کاره‌ای که از دوران قبل به جای مانده می‌تواند اولین گام در این مسیر باشد؛ که باید با مدیریت و هدایت‌گری درست انجام شود و این بیانگر آن است که باید با اعتماد به نقش تجربه و آشنایی با مسائل حوزه زنان و خانواده، فردی دارای تجربه سکان‌داری فراکسیونی را بر عهده گیرد که فعلا تنها مامن ارائه دیدگاه‌های کارشناسی برای جهت دهی به قوانین و برنامه‌ها بر اساس عدالت و توازن و رایزنی برای تغییر رویکرد کلان مجلس به این مهم است .

چگونه فراکسیون زنان تحول‌آفرین می‌شود؟
اگر بخواهیم نیم نگاهی به تاریخچه شکل گیری فراکسیون زنان و خانواده داشته باشیم باید به تاثیربخشی زنان در مجلس ششم اشاره کنیم که انسجام معنایی آن‌ها ، دغدغه‌محوری و دور اندیشی شان نسبت به مسائل حوزه زنان که البته به مانند اکنون با آمارهایی نگران‌کننده در این حوزه رو به رو نبودند موجب شکل‌گیری فراکسیونی شد که بتواند به مانند سایر فراکسیون‌ها یک فرصت تعامل مشترک را بین همه کمسیون‌ها ایجاد کند .
چرا که فراکسیون مجموعه‌ای از نمایندگان است که هرکدام از آن‌ها می‌توانند عضو یک کمیسیون باشند و این‌گونه همه کمیسیون‌ها را تحت‌شعاع دیدگاه فراکسیون (زنان یا هر فراکسیون دیگری) قرار دهند.

در واقع مجموعه‌ای از نمایندگان که در دستگاه‌های اجتماعی پراکنده هستند و طرح‌ها و لوایح را بررسی می‌کنند و به صحن علنی مجلس‌ می‌آورند، در این فراکسیون دارای اندیشه و یک دیدگاه مشترک می‌شوند و براساس هدف‌گذاری‌های آن جریان فکری عمل می‌کنند. از این رو فراکسیون‌ زنان و خانواده می تواند با اتکا به تجربیات گذشته و با اعتماد به پیش کسوتان حاضر در فراکسیون به تداوم نقش تاثیرگذاری زنان در مجلس برای خلق تغییر و تحولی دیگر بپردازد . با مدیریت دقیق و کارآمد این فراکسیون می تواند به مانند یک سازمان غیررسمی مطالبات را دریافت کند و با سیاست‌گذاری درست روی آن‌ها موجب لحاظ کردن موضوعات در برنامه‌ها و طرح‌های پیشنهادی دیگر کمسیون‌ها شود . به عبارتی این فراکسیون زنان است که باید برای کمیسیون‌های مجلس خوراک خوب فراهم کند و حتی با برنامه‌ریزی و مدیریت درست در تمام کمسیون‌های مجلس بخش جداگانه‌ای ویژه مسائل و مشکلات زنان و خانواده برای ارائه طرح‌های کارشناسی ایجاد شود .

نیازسنجی زنان در سراسر کشور
از سویی دیگر دیدگاه بخشی به نمایندگانی که در دوران تبلیغات انتخاباتی‌شان شعارهایی مبنی بر حل مسائل حوزه زنان و خانواده داده و به واسطه آن رای گرفته‌‌اند( فارغ از آقای قاضی پور و همفکران ایشان) نیز از مهم‌ترین وظایف مدبرانه فراکسیونی است که باید با ایجاد بدنه کارشناسی قوی به تحلیل مسائل و بررسی ظرفیت‌ها برای تحقق اهداف و شعارهای مجلسی‌ها در جهت رفع مشکلات با نگرشی مبنی بر پر کردن خلاهای قانونی یا اصلاح قوانین ناکارآمد موجود بپردازد . در این راستا شاید باید گفت که نیاز سنجی دقیق مطالبات طیف‌های مختلف زنان در سراسر کشور و البته مشکلات کلان خانواده‌ها از الویت‌ها است که می‌تواند به جهت‌دهی درست کمک کند. البته بی‌شک درک و شناخت این نیازها نیازمند مطالعه و بررسی کارشناسانه است. درست است که هرکدام از نمایندگان مجلس در زمینه‌ای تخصص دارند؛ اما این به معنای آن نیست که در حوزه مطالبات و نیازهای واقعی زنان نیز متخصص هستند؛ بنابراین یکی از وظایف نمایندگان به‌ ویژه نمایندگان زن که در سیبل انتظارات پیگیری مطالبات زنان هستند، این است که مطالعات خود را در این زمینه‌ها گسترش دهند، دیدگاه‌های متخصصان و فعالان حوزه زنان را بشناسند و گفتمانی را که بر مبنای آن باید به راهبرد برسیم به‌ دقت شناسایی کرده و بر این مبنا جهت‌گیری کنند.

گزینه‌های مناسب برای ریاست فراکسیون زنان مجلس
با توجه به آمارهایی نگران کننده که هر روز در مسائل حوزه زنان به همراه کلیدهایی چون فقر ، آسیب‌های اجتماعی، تن‌فروشی، طلاق و ... رو به‌رو هستیم. بنابراین به نظر می‌رسد که برای احترام به رای مردم برای توجه به مشکلات نیمی از جامعه با رویکردی کارشناسی و تخصصی باید مدیریت فراکسیون زنان و خانواده مجلس دهم که نمایندگانی جوان در آن حضور دارند ضمن تاکید بر احترام به جایگاه و نقش موثر همه اعضا، به فرد دارای تجربه در حوزه مدیریتی زنان سپرده شود تا دیدگاه‌ها و برنامه ریزی‌ها بر اساس تجربه کارشناسی شده ریاست فراکسیون به مسیر درست خود هدایت شود. به نظر می‌رسد که اعضای جوانتر باید اجازه دهند تا با حضور افراد پیش کسوت در این حوزه فرصت بررسی‌های کارشناسانه جهت تدوین پیشنهادهایی کارآمد و مدیریت مدبرانه برای رایزنی با مجلس جهت تحول و تغییری جدی در رویکرد نهاد قانون گذار به حوزه زنان و خانواده فراهم شود . اختلاف نظر و سلیقه نباید مانع از عقل گرایی شود چرا که همواره عدم اتکا به تجربه‌ها و حرکت در مدار صفر درجه باعث شده تا فرصت‌ها را از دست بدهیم . چنان‌چه در میان اعضا سهیلا جلودار‌زاده و یا پروانه مافی بنا بر تجربه مدیریتی خود در این حوزه می‌توانند به برنامه‌ریزی درست و مدیریت ایده‌ها بپردازنند باید به حضور آن‌ها احترام گذاشت و آن را غنیمت دانست.

زنان در کنار مردان
البته به نظر ‌می‌رسد که زنان مجلس دهم پیشگام تغییرات جدی شده‌اند و طرح ناکام احیای کمیسیون زنان و خانواده با جمع‌آوری یکصد امضا در دستور کار مجلس قرار می‌گیرد. این کمیسیون در مجلس پنجم تجربه‌ای ناموفق را از خود به جای گذاشته بود که در مجلس هفتم نیز طرح احیای آن دوباره مطرح شد و هرگز پس از آن به نتیجه نرسید . حالا با تلاش‌های زنان مجلس دهم در صورت موافقت مجلس شکل‌گیری این کمیسیون تخصصی در کنار فراکسیون زنان و خانواده، موجب می‌شود با ایجاد ساختاری مناسب و البته بودجه‌ای معین اقدامات این حوزه با تشکیل تیم‌های کارشناسی قوی و کارآمد پیش رود و در این صورت فرصت حضور مردان آشنا به مسائل حوزه زنان و خانواده در این کمیسیون می‌تواند به ارائه طرح ها و پیشنهادات کارشناسی متوازن کمک کند و این آغاز راهی است که مسئله زنان و خانواده را به دغدغه ای فراجنسیتی تبدیل می‌کند.