خزان زودهنگام زندگی مشترک

تدبیر24:آزاده خرم - او را از همان ابتدا مرد زندگیم یافتم، برای دیدنش بی قرار بودم با اینکه شناخت مان به دیدار کوتاهی در مغازه اش ختم شده بود ولی وابستگی عجیبی به او پیدا کرده بودم.
آرزو از نخستین دیدارش با محسن می گوید وقتی برای خرید به مغازه اش رفته بود و بدون هیچگونه علتی وابسته و به قول خودش شیفته هم شده بودند.
در آن زمان کمتر از 19 سال داشتم در اوج جوانی بودم و محسن هم 23 سال بیشتر نداشت، علاقه ام در برخورد اول با او موجب شد بی اختیار چند بار به مغازه اش بروم و به بهانه خرید او را ببینم در حالیکه این علاقه دو طرفه شده بود و سرانجام به خواستگاری اش از من منجر شد.
او ادامه می دهد: وقتی نخستین بار خانواده اش جریان خواستگاری را با مادرم مطرح کردند در پوست خود نمی گنجیدم شوق و ذوق تمام وجودم را گرفته بود و با میل تمام پاسخ مثبتم را به مادر و پدرم دادم.
اگر چه آنها خیلی سعی داشتند از علاقه بی علت من مطلع شده و مرا از این ازدواج عجولانه منصرف کنند ولی اصرارهای من مانع تصمیم آنها شد و در کمتر از 2 هفته بعد از آشنایی پای سفره عقد نشستیم.
روزهای اول بعد از عقد را بیرون می رفتیم و سر تاپای وجودم را به صحبت ها و ابراز محبت هایی که از طرف محسن می شد، می گذراندیم بدون اینکه حرفی از نیازها و خواسته ها و توقع های زندگی مشترک آینده مان بزنیم.
به اصرار اطرافیان و همسرم مراسم عروسی را بعد از سه ماه برگزار کردیم و بعد از رفتن به زیر یک سقف تازه اختلاف نظرها و جر و بحث های اولیه بین ما آغاز شد.
محسن بسیار ولخرج بود در حالیکه این خصلت او را در طول دوره عقد به پای علاقه اش گذاشته بودم، علاوه بر این بسیار بدبین بود و کم کم روی رفت و آمدهای من و معاشرت با دوستانم ایراد می گرفت.
روزهای شیرین زندگی مان تبدیل به دعوا و جر و بحث و مسائل ریز و درشت ختم شد، به هر بهانه ای کوتاه مشاجره می کردیم تا اینکه به پیشنهاد اطرافیان تصمیم به بچه دار شدن گرفتم تا شاید اوضاع زندگی مان بهبود یابد ولی در واقع خودم را وارد مرحله دشوارتری از زندگی کردم.
زندگی که آرزو از روزهای اول آن و شیرینی آشنایی با همسرش می گفت اکنون به تنهایی او و پسر یک ساله اش در خانه پدری ختم شده و به علت عدم انتخاب درست اکنون ره آورد زندگی کوتاه سه سه اله اش، زنی مطلقه محسوب می شود.
طلاق به عنوان یکی از پنج آسیب اجتماعی کشور شناخته می شود که روند آن در سال های اخیر رشد صعودی داشته ، معضلی که در دین مقدس اسلام بر نهی آن تاکید فراوان شده است.
علل طلاق مختلف است ولی عمده آن اختلافات افراد، اعتیاد، خشونت، همسر آزاری، بدبینی، بیکاری و مشکلات اقتصادی از سوی کارشناسان مسائل اجتماعی عنوان می شود که موجب جدایی زوج ها از همان ابتدای زندگی و یا سال ها پس از زندگی مشترک می شود.

** ایلام رکورددار کوتاهترین زمان در زندگی مشترک
اما در استان ایلام عمده ترین طلاق ها در سال های اولیه زندگی رخ می دهد، مساله ای که معاون امور اجتماعی بهزیستی ایلام آن را اعلام کرده و می گوید: ایلام رکوردار کوتاهترین زمان زندگی مشترک در کشور است.
زهرا همتی گفت: بر اساس بررسی های انجام گرفته بین زوج هایی که اقدام به طلاق داشته اند عمده آنها در 2 تا سه سال اول زندگی مشترک از یکدیگر جدا شده اند.
وی اظهار کرد: در مقوله ازدواج سال اول زندگی سال شناخت دو طرف است که اگر بخش زیادی از آن قبل از ازدواج و پیش از وارد شدن به زندگی مشترک اتفاق بیفتد اختلافات زناشویی کاسته شده و قبل از آغاز زندگی حل و فصل خواهد شد.
همتی افزود: چنانچه دختر و پسر بدون شناخت اولیه و از روی احساس و عاطفه با یکدیگر ازدواج کنند اختلاف نظر زیادی پیدا کرده و پس از مدتی کوتاه به این نتیجه می رسند که مناسب همدیگر نیستند.
وی یکی از علت های اصلی که دختر و پسر بدون شناخت از یکدیگر با هم ازدواج می کنند را ازدواج های سریع و در کوتاهترین زمان ممکن دانست که موجب شده دوره مناسب آشنایی و نامزدی بین آنها وجود نداشته باشد.
وی گفت: زمان خواستگاری تا عقد رسمی به عنوان دوره آشنایی محسوب می شود که دو طرف باید به شناخت از یکدیگر برسند و با گفت و گو و تحقیق هدف دار از همدیگر و نه تبادل عاطفه بلکه اطلاعات فردی کسب و آشنایی لازم را از هم پیدا کرده و در نهایت تصمیم به ازدواج و یا انصراف بگیرند.

** ضرورت احیای دوره نامزدی و آشنایی دختر و پسر بین خانواده ها
معاون امور اجتماعی بهزیستی ایلام ادامه داد: دوره نامزدی و آشنایی بین خانواده ها در این استان مرسوم نیست و به طور معمول خانواده ها پس از آشنایی کوتاهی دختر و پسر را به عقد رسمی هم در می آورند.
در این مرحله اگر شناخت لازم بین زوج ها وجود نداشته باشد پس از ازدواج و در سال های اولیه زندگی به علت شناخت نامناسب از هم و ناسازگاری به طلاق روی می آورند.
همتی تاکید کرد: با فرهنگسازی و آگاه سازی مناسب باید دوره نامزدی و آشنایی زوج ها بین خانوارهای ایلامی رواج یافته و نهادینه شود تا ضمن کسب آشنایی لازم از طلاق زودهنگام نیز جلوگیری شود.

** تاثیر مشاوره در ازدواج های پایدار
وی انجام مشاوره قبل از ازدواج را در ازدواج های پایدار موثر و مهم دانست و گفت: عمده زوج ها بدون هیچ آموزشی وارد زندگی شده و در زمینه برخورد با یکدیگر و تعامل با خانواده های دو طرف آموزشی نمی بینند.
وی یادآور شد: دختر و پسر حداقل 24 ساعت قبل از ازدواج باید آموزش مهارت های پیش از ازدواج را در کنار مطالعه کتاب های مختلف کسب کنند تا در زندگی زناشویی مهارت حل مساله را فرا گیرند.
همتی با بیان اینکه 2 سال اول زندگی سال بحران و شناخت زوج ها از یکدیگر است، افزود: با کسب آموزش های لازم هم دختر و هم پسر می توانند به معنی واقعی از زندگی دست یافته و به شناخت کامل از همدیگر برسند.

** ضرورت رعایت سه مولفه میل، صمیمت و تعهد در زندگی مشترک
معاون اجتماعی بهزیستی ایلام ازدواج سالم را در گرو داشتن سه مولفه میل، صمیمت و تعهد دانست و گفت: چنانچه هر یک از این مولفه ها وجود نداشته باشد موجب اخلال در زندگی مشترک خواهد شد و در صورت وجود این موارد عشق کامل اتفاق افتاده و منجر به زندگی سالم می شود.
وی اضافه کرد: در صورتی که هر یک از این مولفه ها وجود نداشته باشند ممکن است مشکلاتی نظیر خیانت، افسردگی، سرخوردگی زناشویی، طلاق عاطفی، اعتیاد بوجود آمده و پایه های اصلی زندگی مختل و در نهایت به طلاق منجر شود.
وی عمده ترین طلاق های جامعه را به 2 دوره پنج سال اول زندگی مشترک (که این رقم در ایلام 2 تا 3 سال اول زندگی مشترک است) و 10 تا 15 سال پس از ازدواج اعلام کرد و گفت: در دوره اول عمده ترین علت طلاق در نتیجه عدم شناخت کافی دختر و پسر از هم است که منجر به طلاق می شوند.
همتی گفت: در دوره دوم برخی زوج ها بازبینی از خود داشته و به این درک می رسند که تاکنون همدیگر را تحمل کرده و نیازی به ادامه این روند ندارند.
به گفته همتی، ممکن است یکی از این دلایل پیشرفت نامتوازن زن و مرد در زمینه تحصیلی، فرهنگی و اجتماعی باشد و به این نتیجه برسند که طرف مقابل هم شان و همسطح آنها نیست و در نتیجه به طلاق روی می آورند.

** آمار بالای طلاق های سه سال اول زندگی مشترک در ایلام نسبت به میانگین کشوری
کارشناس مسئول مراکز مشاوره اداره کل بهزیستی ایلام می گوید: بر اساس بررسی های انجام گرفته 61 درصد طلاق زوج ها در این استان مربوط به سه سال اول زندگی مشترک است.
شاپور کردی تاکید کرد: در حالیکه این رقم بر اساس متوسط کشوری 48 درصد است که این موضوع بیانگر این مساله است که اینگونه ازدواج ها در اصل و ریشه مشکل دارند.
وی با تاکید بر اینکه آموزش های ازدواج در این زمینه باید مرحله ای باشند، گفت: این آموزش ها شامل دوره آشنایی، نامزدی، عقد و عروسی است که دوره های اول و دوم باید بین سه تا شش ماه طول بکشد.
کردی اظهار کرد: چنانچه مدت زمان دوره آشنایی و نامزدی رعایت شود به علت اینکه زوج تعهدی نسبت به هم نداشته و عقد رسمی اتفاق نیفتاده در صورت نداشتن توافق لازم براحتی می توانند از هم جدا شوند.
وی یادآور شد: اگر در سریع ترین زمان ممکن عقد اتفاق بیفتد و دختر و پسر بدون شناخت لازم با هم ازدواج کنند اختلافات آنها در زندگی مشترک خود را نشان خواهد داد.
وی افزود: اگر چه بطور کلی روند آمار طلاق در این استان نسبت به کشور پایین است ولی عمده طلاق ها در این استان در 2 تا سه سال اول زندگی رخ می دهد که این مساله ضرورت کسب آشنایی و آموزش های زناشویی را مضاعف می کند.

** طلاق برخی مواقع ضروری است
کردی در پاسخ به این سوال که طلاق چه زمانی ضروری است، گفت: چنانچه دختر و پسر از ابتدا به هم علاقه و رابطه خوبی با هم داشته باشند و بعد از ورود به زندگی دچار مشکل و اختلاف شوند با انجام مشاوره مشکل آنها رفع می شود ولی چنانچه از ابتدا دو طرف علاقه ای به هم نداشته و در زندگی مشترک هم دچار مشکل شوند طلاق ضروری و راهکار نهایی است.
وی گفت: زمانی که اصل ازدواج زیر سوال برود و زوج ها به این نتیجه برسند که دلیلی برای زندگی نداشته و جدایی به دغدغه زندگی شان تبدیل شده باشد طلاق اتفاق خواهد افتاد.

** تاثیر عدم جامعه پذیری صحیح افراد در بروز طلاق
کارشناس دفتر آسیب دیدگان اجتماعی اداره کل بهزیستی ایلام می گوید: با توجه به بررسی که از پرونده های طلاق مراجعه کننده به مراکز اورژانس اجتماعی در سال گذشته انجام گرفت مولفه هایی نظیر اختلافات خانوادگی، دخالت دیگران، عدم تفاهم، برآورده نشدن انتظارها، مشکلات اقتصادی و اعتیاد در موضوع طلاق دخالت داشته است.
زهرا عبدالهی تاکید کرد: ریشه بروز چنین مولفه هایی که موجب شکل گیری پدیده ای چون طلاق می شود عدم جامعه پذیری صحیح افراد است بدین معنا که آشنایی نامناسب فرد با الگوها، هنجارها، تکالیف و انتظارات خود در زندگی اجتماعی می تواند زمینه ساز بسیاری از مشکلات و نابهنجاری ها در زندگی و جامعه از جمله طلاق شود.
وی ادامه داد: توقع بیش از حد زوج ها از هم در واقع میزان برآورده نشدن انتظارات همسران از یکدیگر در ابراز علاقه و محبت، مورد احترام قرار گرفتن، سازگاری داشتن در روابط جنسی و غیره احتمال جدایی و وقوع طلاق را افزایش می دهد.
عبدالهی اظهار کرد: زمانی که هر یک از زوج ها هزینه های یک زندگی زناشویی را بیش از منافع آن ارزیابی کنند احتمال گسستن این رابطه نیز وجود خواهد داشت.
وی با تاکید بر ضرورت نقش مشاوره قبل از ازدواج گفت: در انجام مشاوره ها باید تاکید بر آمادگی ها و بلوغ روانشناختی، اجتماعی جوانان، توجه به دوره نامزدی، مساله نقش تفاوت ها و تشابهات در پایداری ازدواج ها مورد نظر قرار گیرد.
وی با اشاره به تاثیر رسانه های نوین در زندگی های امروزی افزود: همچنین برای جلوگیری از برخوردهای ناگهانی جوانان با رسانه های نوین در زندگی جدید و تغییر نگرش ها، گرایش ها و ارزش های آنان بهتر است خانواده و جامعه تعامل و نحوه درست استفاده کردن از آن را به فرزندان آموزش دهند.

** زنان بیشتر از مردان در معرض پیامدهای پس از طلاق/ کودکان، قربانیان اصلی طلاق
اما پیامدهای طلاق بیشتر متوجه چه کسانی می شود؟ یک جامعه شناس در پاسخ به این سوال زنان را قربانیان اصلی پدیده طلاق می داند و معتقد است: اگر چه مردان نیز از این قاعده مستثنی نیستند اما ممکن است شدت عواقب برای آنان در جامعه در مقایسه با زنان کمتر باشد.
محسن ملکشاهی می گوید: بطور معمول پیامدهای طلاق در ابعاد فرهنگی، خانوادگی، اجتماعی و اقتصادی خود را نشان داده و زنان را بیشتر از مردان با عواقب ناخوشایندی مواجه می کند.
وی ادامه داد: علاوه بر پیامدهای روحی و روانی برای زنان، این قشر با پیامدهای اجتماعی از جمله عدم پذیرش فرزندان زنان مطلقه در ازدواج های بعدی مواجه شده و از طرفی ترس از ازدواج با اینگونه زنان، در امان نبودن از طعنه ها و کنجکاوی های اطرافیان و سرخوردگی اجتماعی از دیگر عواقب طلاق برای قشر زنان است.
این جامعه شناس در عین حال افزایش بزهکاری، اختلالات و انحرافات جنسی، اعتیاد و تمایل به زندگی مجردی را از جمله عواقب طلاق برای مردان عنوان کرد و گفت: این در حالی است که عواقب اقتصادی طلاق نا شی از پرداخت حق و حقوق مادی زن برای مرد پابرجا بوده و از آن در امان نیست.
وی مهمترین عواقب طلاق و جدایی زوج ها را بر فرزندان طلاق دانست و گفت: مشکلات روحی، روانی و آسیب پذیری هویت اجتماعی کودکان می تواند زمینه رفتارهای ناهنجار اجتماعی همچون بزهکاری، اعتیاد، ورود به شبکه های قاچاق مواد مخدر، پرخاشگری، ناسازگاری، فرار از منزل، افت تحصیلی، کاهش میل به ازدواج، تصور آینده مبهم را برای اینگونه فرزندان به ارمغان بیاورد.
به گفته این جامعه شناس، در اینکه طلاق پدیده شومی است و این روزها بشدت گریبانگیر جامعه شده شکی نیست ولی برخی مواقع این امر اجتناب ناپذیر و به عنوان راهکار مورد استفاده قرار می گیرد.
ملکشاهی گفت: اگر زوج ها به این نتیجه برسند که طلاق به نفع آنهاست و راضی به جدایی شوند باز هم نمی توان پیامدهایی که هد کدام از آنها را درگیر می کند، نادیده گرفت.