مانورهای پوپولیستی روی آنتن

دولت روحانی و نیاز به تنویر افکار عمومی

از همان آغازین روزهای پس از انتخابات اهالی فن و کارشناسان چشم اسفندیار دولت را یک نکته عنوان کردند؛ بالابردن مطالبات عمومی بدون توجه به شرایط ویژه‌‌ای که دولت میراث‌دار آن بوده و در اقدامی هدفمند پیش‌بینی می‌شد که مخالفان دولت با هدف گذاری مشخص روی آن مانور رسانه‌‌ای بدهند. مردم با توجه به فشارهای اقتصادی متحمل شده و افزایش قیمت‌های آنچنانی و سقوط پول ملی در طول چند ماه آخر دولت انتظار عاجلی برای برون رفت از این روند داشتند. بدیهی بود که آنان شرایط خود را لحاظ کرده و به این مطالبه اولویت دهند اما نکته آنجا بود که دولت با توجه به ظرفیت‌های موجود و روندهای معوجی که نضج گرفته بود نیازمند زمان و شفاف سازی وضعیت میدانی برای عموم بود تا در بستری هموار اصلاحات تدریجی را کلید بزند. دولت روحانی با توجه به همین نکات حرکت در مسیر تدوین یک راهکار منطقی را برگزید، روحانی در همان آغازین گام‌ها اعلام داشت که در 100 روز آغاز به کار دولت گزارشی دقیق و مفصل از وضعیت اقتصادی کشور را به مردم ارائه می‌دهد. البته هنوز چند روز تا 100 روزگی دولت باقی مانده ولی هنوز خبری از گزارش نشده است. در نقطه مقابل اما منتقدین منتظر ننشسته و بیکار نماندند. در طول این مدت با کوچکترین فعل و انفعال قیمتی یا اظهار نظر یک مقام دولتی که بیشتر سویه‌های کارشناسی داشته و با توجه به وضعیت مالوفی که شرح آن رفت بیان می‌شد موجی از جنجال‌ها و ایراد گیری‌ها به‌راه افتاده و مستقیم و غیر مستقیم چنین القا می‌شد که یا دولت به فکر ساماندهی امور اقتصادی نیست یا اینکه منافع عده‌‌ای خاص را در حوزه اقتصادی مدنظر قرار می‌دهد. به عنوان مثال در قضیه ارز رئیس بانک مرکزی از سقوط و ریزش قیمت بعنوان یک گزاره آسیب زننده سخن گفت که تولید و صادرات را با فشار روبرو می‌کند. وی البته به نحوی همه فهم این نکته را بیان نکرد که ثبات بازار مهم‌ترین مولفه پیشرفت اقتصادی است و وی برای جلوگیری از ریزش ناگهانی قیمت‌ها این سخن را گفته است، ضمن آنکه وزیر اقتصاد و سخنگوی دولت و معاون اول رئیس جمهور با تصحیح سخنان وی گفتند دولت از پایین آمدن قیمت ارز در روندی با ثبات دفاع می‌کند اما مانور رسانه‌‌ای روی سخنان روزهای اول سیف هنوز ادامه دارد و حال وضعیت تا آنجا پیش رفته که به‌رغم تمامی تصریحات کارشناسان و نمایندگان مجلس و مراکز آماری داخلی و بین‌المللی وزیر اقتصاد دولت احمدی‌نژاد به دفاع همه‌جانبه از عملکردهای دولت متبوع خود می‌پردازد و در رسانه ملی بدون هیچ منازعه‌‌ای شرحیه می‌نگارد و مخاطبان عام نیز در این میانه دچاردوگانگی می‌شوند که چه کسی در خصوص آمار درست می‌گوید. اینجاست که رویکرد رسانه‌‌ای منسجم و قاعده مند از سوی دولت احساس می‌شود و البته نشانه‌‌ای هم بر آن دیده نمی‌شود.

صدا و سیما در کدام زمین توپ می‌زند؟

پس از پایان دولت اصلاحات، انتقادات زیادی در رسانه ملی علیه برنامه‌ها و عملکردهای این دولت بخصوص در زمینه اقتصادی توسط اصولگرایان به‌راه افتاد اما در همان برهه هیچ گاه فرصت پاسخ دهی به مسئولان دولت پیشین داده نشد. پس از آن نیز به‌رغم انتقادات پرشمار کارشناسان نسبت به عملکردها و رویکردهای اقتصادی دولت هیچ‌گاه این منتقدان تریبونی در رسانه ملی برای پاسخ دهی نداشتند و تنها در ایام انتخابات و پس از آن با تغییر شرایط این اجازه و امکان برای طرح اعتراضات و ارائه آمارها داده شد اما صداو سیما بازهم در یک اقدام جالب نگذاشت که هیچ حقی از دولت پیشین دریغ داشته شود و در برنامه «پایش» در یکشنبه شب وزیر اقتصاد دولت احمدی‌نژاد با فراغ بال و بدون هیچ محدودیتی پاسخ تمام انتقادات را داده و بر روندهای گذشته صحه گذاشت در حالی که در برابر وی هیچ کارشناس یا مقام دولتی نبود که پاسخ این اظهارات را بدهد. فارغ از این نکته که این روند خود محل ایراد بوده و اگر قراربر محاجه و شفاف سازی است باید هر دو طرف ماجرا حضور داشته باشند. جالب آنکه وزیر محترم نیز اعلام آمادگی کرد که در جلسه‌‌ای در آینده، محمدرضا فرزین به نمایندگی از دولت پیشین با یکی از نمایندگان دولت فعلی به مناظره بنشیند و چندین بار تاکید کرد که این مذاکره باید بدون حضور کارشناسان باشد. نکته‌‌ای که از یک سو نشان می‌دهد که کمافی‌السابق کارگزاران دولت پیشین چندان وقعی به نظرات کارشناسان ندارد و از سوی دیگر حاکی از این است که آنان با توجه به محذورات و ملاحظات مقامات رسمی می‌خواهند در یک روند کانالیزه و بدون تنش، تریبونی برای عرض اندام داشته باشند، نشان به آن نشانی که کارشناسان بدون هیچ ابایی تنها با توجه به آمار و ارقام هر آنچه هست بازگو کرده و ابایی در این زمینه ندارد و مدیران دولت قبلی با همین اوصاف است که تاکید ویژه دارند مناظرات اینچنینی را رقم بزنند که البته می‌طلبد دولتی‌ها نیز با توجه به اظهر من الشمس بودن شرایط، بدون پروا و به زبانی همه فهم تمامی نکات را ابراز دارند تا مناظره روند معقول و معتدلی بیابد و مردم شفاف در جریان ماوقع قرار بگیرند که اگر غیر از این باشد تنها همانند سابق تریبونی برای عرض اندام و کلی گویی‌ها و مانورهای عوام پسندانه بدون تاسی به نظرات کارشناسی دولتی‌های سابق فراهم شده و این نکته بی گمان در راستای شفاف سازی واقع گرایانه نبوده و جز ضربه‌زدن به دولت مستقر نخواهد بود.

رضا رئیسی

منبع:روزنامه آرمان