افطاری با کارت‌ملی و اثر‌انگشت!

تدبیر24: انتشار تصاویری که نشان می داد کمک به نیازمندان در قالب افطاری در یکی از شهرستان‌های کشور همراه با دریافت کارت شناسایی و بدون رعایت کرامت افراد انجام شده، حواشی زیادی به دنبال داشت، تا جایی که روز گذشته کمیته امداد با صدور اطلاعیه ای در این باره توضیح داد و عذرخواهی کرد.

روز جمعه منابع خبری اعلام کردند کمیته امداد شهرستان باغملک خوزستان با کارت ملی و شناسنامه و با گرفتن اثر انگشت به روزه داران افطاری داده است! این اقدام در دنیای تکنولوژی از چشمان تیزبین دوربین‌ها پنهان نماند و با انتشار عکس های این حرکت نامناسب، ظرف مدت زمانی کوتاه تصاویر در شبکه های مجازی دست به دست شد و خشم و اعتراض بسیاری را برانگیخت. ماهیت کمک‌های انسان دوستانه و اینکه این کمک‌ها در خفا انجام شود مساله بسیار مهمی است و تنها در این صورت است که می‌توان ادعا داشت کمک به فرد نیازمند محقق شده است. با توجه به اینکه کمیته امداد با ارسال نامه‌ای تلویحا از این مساله پیش آمده معذرت خواست، نباید انتشار این تصاویر باعث بی اعتمادی مردم به نهادهای کمک رسان به محرومان شود یا در کمک های خیرانه به این نهادها خللی ایجاد کند.

۴۰ درصد مردم زیر خط فقر

فقر در ایران در سال‌های اخیر افزایش یافته است. از سال ٨۴ به‌بعد تعداد فقیران در کشور افزایش قابل‌توجهی داشته و سوءمدیریت و بی‌تدبیری دولت‌ قبل موجب شده تا قدرت خرید مردم کاهش یابد. پیش‌تر گزارش‌هایی از زیر خط ‌‌فقر بودن یک‌سوم جمعیت ایران حکایت داشت، اما در آخرین اظهار نظر سال گذشته، طراح نقشه فقر ایران، تنها از شناسایی ١٢ میلیون نیازمند در کشور خبر داد و اعلام کرد: ۴۰ درصد جمعیت ایران زیر خط فقر هستند و روز‌به‌روز آمار فقیران در کشور افزایش پیدا می‌کند.با احتساب جمعیت ٧٧ میلیون‌نفری ایران در پایان سال ٩٣، می‌توان به این جمع‌بندی رسید که بیش از ٣۰ میلیون‌نفر از مردم ایران امروز به زیر خط فقر رفته‌اند. حسین راغفر سهم کلان‌شهر تهران را نسبت به سایر استان‌ها از حیث میزان فقیران در درون خود حدود ٣۰ درصد اعلام کرد و سیستان‌وبلوچستان را هم دارای جمعیت فقیر زیادی دانست. او در واکنش به شناسایی ١٢ میلیون نیازمند در کشور گفت: این ١٢ میلیون‌نفری که شناسایی شده‌اند، تنها افراد تحت پوشش دو نهاد کمیته امداد و سازمان بهزیستی هستند که در این دو نهاد پرونده دارند و وضعیت معیشت آنها مشخص است. طراح نقشه فقر ایران همچنین ضمن بیان این مطلب که خط فقر از یک استان به استان دیگر فاحش می‌شود، خط فقر در کلان‌شهر تهران را دو میلیون و ٧۰۰ هزار تومان اعلام کرد.

مستمری خانوار ها کمتر از ۱۰۰هزار تومان

در حالی که طبق این اظهارات در حال حاضر تنها ۱۲ میلیون ایرانی از ۳۰ میلیون ایرانی که زیر خط فقر هستند تحت پوشش نهادهای حمایتی قرار دارند، اما آخرین اظهارات مسئولان کمیته امداد و بهزیستی هم ناقض این آمار است، زیرا سال گذشته قهرودی، معاون توسعه مشارکت های مردمی کمیته امداد از وجود چهار میلیون نفر نیازمند تحت پوشش کمیته امداد خبر داد و محسنی بندپی، رئیس سازمان بهزیستی هم در آخرین اظهارات خود تعداد مددجویان بهزیستی را سه میلیون و ۶۰۰ هزار نفر عنوان کرد. نحوه کمک‌رسانی این دو نهاد حمایتی که می توان گفت تنها نهادهای دولتی هستند که برای یاری رساندن به این خیل عظیم از محرومان ایجاد شده اند، طی سال های اخیر انتقادات زیادی را به همراه داشته است. آنطور که اظهار نظر‌های مسئولان کمیته امداد در روز های پایانی سال گذشته نشان می‌دهد مستمری که به یک خانواده یک نفره پرداخت می‌شود، ۵۳ هزارتومان است و مستمری که به یک خانواده پنج نفره پرداخت می‌شود، حداکثر ۱۰۰ هزار تومان خواهد بود. هر چند مستمری جدای از کمک‌های دیگری است که در زمینه‌های درمان، بهداشت، تغذیه، آموزش و... به خانواده‌های مددجویان پرداخت می‌شود، اما به صورت کلی کارشناسان کمک‌ها در این زمینه را ناچیز می‌شمارند. ضمن اینکه عنوان می‌شود بهتر آن است به جای پرداخت مستمری زمینه کار و فعالیت مددجویان فراهم شود تا آنها توانمند شده و روی پای خود بایستند.

طرح‌های مردمی

آنطور که مسئولان سازمان‌های حمایتی اعلام می‌کنند هر ماه میلیون‌ها ایرانی از این نهاد‌ها مستمری دریافت می‌کنند. با وجود این، نباید گمان کرد که این مستمری مشکلات نیازمندان را حل می‌کند، چرا که از طرفی میزان آن بسیار کم است و از طرف دیگر، به همه افراد نیازمند اختصاص نمی یابد. بر این اساس هر از چند گاهی کمک‌های موردی به افراد در قالب کمک‌های غذایی انجام می‌شود. کارشناسان مسائل اجتماعی درباره این کمک‌ها همواره بر احترام به کرامت انسان‌ها تاکید کرده اند، اما در سال‌های اخیر در مواردی شاهد عدم رعایت شان کمک گیرندگان بوده ایم، به گونه ای که اخیرا اخبار و تصاویری مبنی بر این منتشر شده است که در یکی از شهرستان‌های خوزستان به افراد نیازمند با گرفتن اثر انگشت افطاری داده شده است! در توضیح اتفاق پیش آمده در شهرستان باغملک، روز گذشته روابط عمومی کمیته امداد اعلام کرد: پیرو انتشار عکسی در شبکه های اجتماعی با مضمون توزیع بسته های غذا و نمایش نابخردانه، اعتمادسوز و خارج از عرف دو تن از همکاران کمیته امداد شهرستان باغملک، ضمن تشکر از حساسیت و واکنش رسانه های گروهی و فعالان فضای مجازی و تقبیح ثبت و انتشار تصویر مورد اشاره توسط افراد مذکور، مراتب عذرخواهی مدیران و همکاران امدادگر کمیته امداد را اعلام نموده و به آگاهی مردم شریف کشورمان می رساند که افراد خاطی به دستور مستقیم رئیس کمیته امداد تعلیق و از سمت خود عزل گردیده و تعیین تکلیف افراد مذکور به هیات تخلفات اداری استان خوزستان واگذار شده است. شایسته ذکر است بر اساس آیین‌نامه‌های موجود، ارائه خدمت به صورت نمایشی و در ملاءعام و به صورتی که شان و اعتبار مددجو مخدوش گردد، ممنوع است.

این اقدامات سابقه نداشته

رئیس انجمن مددکاری اجتماعی نیز با تقبیح این اقدام به «آرمان» می گوید: کمک در صورتی منجر به رشد و بالندگی افراد می شود که حیثیت آنها حفظ شود و ماهیت همه کمک ها باید بر حفظ کرامت انسانی افراد استوار باشد. حسن موسوی چلک با بیان اینکه خدمت رسانی به افراد در همه زمینه ها باید در خفا و خلوت باشد می افزاید: در همه دستگاه هایی که خدمات و حمایت های اجتماعی ارائه می دهند جنبه پنهانی بودن کمک ها مطرح است، زیرا اگر این کار در ملاء عام و نمایشی باشد نه تنها اثری در رفع آن معضل ندارد، بلکه با از بین بردن آبرو غرور انسانی افراد آنها را در معرض مشکلات بدتری قرار می دهد. او با بیان اینکه با این وجود مردم و رسانه ها نباید در مورد این قضیه همه کارکنان و مجموعه کمیته امداد را متهم بدانند، می افزاید: من مطمئنم این خطا در مکانی رخ داده که نظارت درستی بر آن وجود نداشته است، زیرا در کل مجموعه کمیته امداد بر اساس شناختی که من دارم ماهیت همه کمک ها پنهانی است و این قیبل اقدامات هرگز در این نهاد سابقه نداشته است.