عراق میانجی‌ ارتباط ایران و آمریکا!

تدبیر24 : وقتی دو کشور، جلسات مشترک با دیگر کشورها یا حتی به صورت مستقیم با یکدیگر برگزار می‌کنند و به صورت رودررو مسائل را در میان می‌گذارند، نیاز به طلب میانجی ندارند. البته کشور عراق از سویی با ایران روابط حسنه و خوبی دارد و از سویی دیگر با آمریکا رابطه خوبی برقرار کرده است و همین رابطه خوب با دو کشور این ظرفیت و فرصت را در اختیار عراق قرار می‌دهد تا بتواند به خوبی نقش میانجی میان دو کشور ایران و آمریکا را ایفا کند اما باید دید که در برهه فعلی اصلا رابطه ایران و آمریکا نیاز به میانجی دارد؟ با توجه به مذاکراتی که در نیویورک صورت گرفته به نظر نمی‌رسد جواب این سوال مثبت باشد. با این حال اگر مباحث سه‌جانبه‌ای میان ایران، آمریکا و عراق صورت بگیرد، شاید کشور عراق بتواند نقش مثبت و سازنده‌ای را ایفا کند.

کشور آمریکا در این سال‌ها رابطه دوگانه‌ای با کشورهای منطقه داشته است، در حالی که کشورهای منطقه عموما دوست و متحد آمریکا محسوب می‌شوند، اما همواره مشکلات فراوانی میان این کشورها و آمریکا دیده می‌شود از عربستان گرفته تا مصر که آمریکا را به عنوان حامی اصلی اخوان المسلمین معرفی می‌کنند تا کشورهای خلیج‌فارس و حتی در بعضی کشورهای اروپایی نیز این روال مشاهده می‌شود. اما این شکل و عمق مشکلات از کشوری به کشوری دیگر متفاوت است. بسیاری از کارشناسان معتقدند آمریکا بر اساس منافعی که دارد همواره به دنبال ایجاد درگیری و خشونت در منطقه است و مسائل منطقه‌ای و حقوق بشر و... تنها بهانه‌ای برای این حضور آمریکا در منطقه است و وجود نفرت از آمریکا میان ملت‌های مختلف، خود سوالی جدا و بحثی مفصل می‌طلبد، اما به هر حال از این منظر نیز عراق مشکلات متعددی با آمریکا دارد.

از نظر اقتصادی و معاهده‌های فراوان میان این کشورها، شاید این ظرفیت در اختیار عراق قرار داده شده باشد تا بتواند نقش میانجی را به خوبی ایفا کند اما تا این لحظه نه ایران و نه آمریکا، آنطور که از موضع‌‌گیری‌‌های آنان دیده‌ایم به دنبال یک میانجی برای برقراری رابطه نبوده‌اند و بالطبع از پیشنهاد عراق نیز استقبال نکرده‌اند.

نکته بسیار مهمی که در این میان وجود دارد، سود سرشاری است که در اثر تحریم‌ها و محاصره اقتصادی ایران، نصیب کشورهای همسایه نظیر عراق، عمان و امارات و به‌خصوص ترکیه شد. به این ترتیب رابطه مستقیم ایران و آمریکا شاید برای این کشورها از بعد اقتصادی خوشایند نباشد. در دوران تحریم کشورهایی مثل آلمان و فرانسه به خاطر توقف کارخانه‌هایی مثل پژو و زیمنس و... با ایران ضرر کردند و کشورهایی مثل چین و روسیه هم به سود هنگفت رسیدند.

نکته دیگری که وجود دارد، سودی است که کشورهای منطقه از ایجاد رابطه عادی یا بهبود روابط ایران و آمریکا خواهند برد. با کاهش تنش در منطقه، هزینه‌های اطلاعاتی و امنیتی کشورهای منطقه شدیدا کاهش خواهد یافت و از این منظر تنها رژیم اشغالگر قدس متضرر خواهد شد. با این نگاه شاید بتوان گفت که سود و ضرر کشورهای منطقه در صورت رابطه ایران و آمریکا امری نسبی خواهد بود و تحلیل دقیق آن نیازمند بحث‌های کارشناسان اقتصادی است.