تدبیر24: سه حقوقدان شورای نگهبان روز گذشته با آرائی معنادار در صحن علنی بهارستان انتخاب شدند. دیروز عباسعلی کدخدایی، حقوقدان سابق شورای نگهبان که به عنوان نزدیکترین چهره به آیتالله جنتی در جمع اهالی شورا شناخته میشود، در حالی با اکثریت قاطع توانست دوباره بعد از سه سال دوری از شورای نگهبان، به کنار دست آیتالله جنتی برگردد که فاصله رأی او با نفر دوم ٢٥ رأی بود. این رأی البته با واکنشهای فراوانی همراه شد و در بسیاری از شبکههای اجتماعی، کاربران اشاره کردند که کدخدایی از مجلس اصولگرای نهم رأی لازم را به دست نیاورده... و حالا از دل مجلسی که یک فراکسیون اصلاحطلب پرتعداد دارد، با آرای قاطع راهی شورای نگهبان شده است. پس از این انتخاب، یکی از دبیران سایت رجانیوز در توییتر انتخاب او را به آیتالله جنتی تبریک گفت و بابت این رأی از دکتر عارف و فراکسیون امید، تشکر کرد. همزمان محمدجواد حقشناس، فعال سیاسی اصلاحطلب نیز در توییتر خود نوشت: «آرای عجیب حقوقدانان شورای نگهبان: کدخدایی ٢٠٣، علیزاده ١٧٨، موسوی ١٤٢، کدخدایی در مجلس نهم حذف، اما در مجلس دهم اول شد! فراکسیون امید چه توضیحی دارد؟».
درخواست آقای حقوقدان برای سرعتبخشیدن به اصلاح قانون انتخابات
عباسعلی کدخدایی، سخنگوی سابق شورای نگهبان و مشاور فعلی آیتالله جنتی در این شورا که همزمان مسئولیت حوزه ریاست مجلس خبرگان را نیز بعد از آغاز ریاست آیتالله جنتی عهدهدار شده، دیروز و در سخنانی که قبل از رأیگیری در صحن مجلس بیان کرد، پس از تشکر از آیتالله آملیلاریجانی رئیس قوه قضائیه که او را به عنوان یکی از نامزدهای عضویت در شورای نگهبان به مجلس معرفی کرده، گفت: «شورای نگهبان همراه با مجلس برای صیانت از قانون اساسی و قانون قدم برمیدارند و همواره نیازمند همراهی و همکاری هستند. البته مشکلاتی ممکن است وجود داشته باشد که انشاءالله با تعامل این مسائل حل میشود که در صورت تعامل بیشتر کمیسیونهای تخصصی مجلس و مرکز پژوهشها با مرکز تحقیقات شورای نگهبان بخشی از مشکلات در کوتاهمدت حل میشود و در درازمدت با بازنگری در قوانین باید مشکلات اساسیتر را حل کرد که در بحث نظارت بر انتخابات این مسائل بیشتر مطرح است». او همچنین با تأکید بر اینکه «قوانین انتخاباتی ما امروزه تا حدودی کارایی خود را از دست داده و تا زمانی که نظام جامع انتخاباتی تدوین نشود، این مشکلات میتواند استمرار یابد و در مواقع مختلف مطرح شود» تصریح کرد: «باید هرچه زودتر قانون جامع انتخابات تدوین شود تا مشکلات انتخابات حل شود و انجام این مهم مستلزم حمایت نمایندگان مجلس است. امیدوارم با سیاستهای انتخاباتیای که در مجمع تشخیص مصلحت نظام مطرح شده، زمینه حل مشکلات فراهم شود». کدخدایی همچنین در پایان سخنان خود نیز بار دیگر گفت: «مجلس رکن نظام است؛ بنابراین قانون انتخاباتی را هرچه زودتر باید اصلاح کنند و نکته دیگر اینکه از تمامی کسانی که به من اعتماد میکنند، سپاسگزارم و امیدوارم این موضوع خیر باشد».
کاندیداتوری با اصرار برخی از بزرگان
دومین منتخب دیروز نمایندگان برای حضور ششساله در جمع حقوقدانان شورای نگهبان نیز قدیمیترین حقوقدان این شورا، یعنی محمدرضا علیزاده، بود. او که هماکنون قائممقام دبیر شورای نگهبان نیز هست، در سخنان روز گذشته خود به سوابقش در دستگاه قضائی اشاره کرد و با بیان اینکه از سال ٦٥ به عضویت شورای نگهبان درآمده و تاکنون به طور مستمر در این شورا حضور داشته، گفت: «هرچند بنده اکنون چندان تمایلی به عضویت برای شورای نگهبان نداشتم؛ ولی به اصرار برخی بزرگان اکنون اینجا حاضر شدهام. یکی از علل اعلام کاندیداتوری من برای عضو حقوقدان شورای نگهبان این بود که رئیس قوای مختلف قبل از اینکه در ریاست قوا قرار بگیرند، عضو شورای نگهبان بودند؛ بنابراین نسبت به بنده شناختهای کافی را داشتند». کاندیدای حقوقدان شورای نگهبان در بخش دیگری از سخنان خود تصریح کرد: «بنده در انتخابات همواره سعی کردم وضعیت ارتباط بین اعضا را حفظ کنم و تا جایی که مقدور بود، در خدمت مردم و نمایندگان بودیم؛ هرچند نواقصی هم در قوانین انتخاباتی وجود دارد که امید است برطرف شود». او البته در پایان گفت: «اگر به دلایلی نمایندگان به بنده رأی ندادند، خوشحال هم میشوم؛ چراکه مسئولیت بزرگی را از دوش من برداشتهاند»؛ اما بههرحال او با ١٧٨ رأی دومین منتخب دیروز نمایندگان شد.
نقص قوانین انتخاباتی باید رفع شود
سومین حقوقدانی که دیروز توانست رأی لازم برای حضور در شورای نگهبان را از مجلس بگیرد، سیدفضلالله موسوی بود. موسوی نیز سخنان خود را با تشکر از رئیس قوه قضائیه شروع کرد و با بیان سوابق خود به عنوان نماینده مجلس و سوابق دانشگاهیاش گفت: «ایرادات منتقدان به شورای نگهبان مربوط به قوانین انتخابات از یکسو و روند اجرائی آن از سوی دیگر است. بخشی از انتقادات مربوط به نقص قوانین و مقررات است؛ بنابراین در این دوره از مجلس باید این نواقص رفع شود و بخش دیگر که مربوط به تشخیص و تأیید صلاحیتها میشود، در این زمینه مجلس و شورای نگهبان باید با ضوابط و مقررات مناسب اقدام کنند». کاندیدای حقوقدان شورای نگهبان با بیان اینکه وقوع این مسائل عامدانه نیست، ادامه داد: «این در شأن فقها و حقوقدانان شورای نگهبان نیست و شاید به دلیل وجود اطلاعات نادرست و مشکلات اجرائی در روند کار و کمبود زمان قصوری در انجام وظایف صورت گیرد که بههیچوجه عامدانه نبوده و اعضای شورای نگهبان به صورت شبانهروزی برای تأیید صلاحیتها فعالیت میکنند». او در نهایت توانست با کسب ١٤٢ رأی به عنوان سومین حقوقدان جدید شورای نگهبان معرفی شود.
از دخالت سلیقه در تأیید صلاحیتها جلوگیری شود
محمدهادی صادقی و احمد بیگیحبیبآبادی، دو نامزد حقوقدان دیگری بودند که دیروز نتوانستند رأی لازم برای ورود به شورای نگهبان را به دست بیاورند. صادقی در سخنان روز گذشته خود در صحن مجلس بر ضرورت اقناع جامعه حقوقی کشور نسبت به ترکیب و خروجی شورای نگهبان که ثمره آن نوع برخورد اعضای آن است، تأکید کرد و گفت: «ترکیب شورا باید به گونهای باشد که همه گرایشهای حقوقی را در بر گرفته و وجاهت علمی داشته باشد. بهعلاوه نظریاتی که در شورا مطرح میشود، استحکام داشته و اطمینانبخش باشد». او از ضرورت ثبات نظریات شورای نگهبان سخن گفت و با اشاره به اهمیت اعتماد به وصف امانتداری این شورا و اعمال نظرات دقیق قانونی تصریح کرد: «این امانت از طریق مردم به شورای نگهبان سپرده میشود». صادقی بر ضرورت شفافیت شاخصههای سنجش در شورای نگهبان تأکید کرد و گفت: «به عنوان مثال وقتی صحبت از تدبیر میشود، باید سنجید که شرایط آن چیست تا از دخالت سلایق مختلف یا حتی از توهم دخالت صلاحیت نیز جلوگیری شود». نامزد حقوقدان عضویت در شورای نگهبان با اشاره به ضرورت قانونگرایی در مقام تقنین و اجرا، شورای نگهبان را نهادی مقدس و فراجناحی که با نگاهی بلند افق حاکمیتی را مدنظر قرار میدهد، ذکر کرد و گفت: «شورای نگهبان باید مرتبا در حال رصد موقعیت فعلی خود بوده و در جلب رضایت مردم بکوشد».
احمد بیگیحبیبآبادی هم به هنگام ارائه سوابق و برنامههای خود در صورت انتخاب از سوی نمایندگان گفت: «هرچند در نظام قضائی جمهوری اسلامی ایران شورای نگهبان دادگاه نیست؛ اما وظیفهاش پاسداری از احکام اسلام و نظارت بر امر انتخابات است».
توصیه لاریجانی به منتخبان
پس از پایان رأیگیری و مشخصشدن نفرات راهیافته به شورای نگهبان، علی لاریجانی رئیس مجلس، در سخنان کوتاهی گفت: «ضمن آرزوی توفیق برای این عزیزان، امیدواریم که در ایجاد فضای بهتر برای همکاری مجلس و شورای نگهبان کوشا باشند و در مسائل، طرحها و لوایحی که در مجلس تصویب میشود، دقت کنند؛ همچنین از حیث انطباق با شرع و قانون اساسی و در مسائل انتخابات هم مُرّ قانون را رعایت کنند که جایگاه شورای نگهبان همین است». رئیس مجلس در توضیح آرای دیگر نامزدهای معرفیشده از سوی رئیس قوه قضائیه ادامه داد: «آقایان احمد بیگیحبیبآبادی ١٠٩ رأی و هادی صادقی ١٠٥ رأی به دست آوردند که اکثریت آرا همان سه نفری بودند که اسامی آنها اعلام شد. حال برای این عزیزان آرزوی توفیق در جایگاههای دیگر داریم».