ماحصل عملکرد رسانه ای دولت؛ عدم حمایت از رسانه های حامی و شکایت از منتقدان

 تدبیر24: منتقدین- «خدایا به تو پناه می‌برم از استبداد رای و عجله در تصمیم گیری و تقدم نفع شخصی و گروهی به منافع مردم. همچنین به تو پناه می‌برم از بستن دهان منتقدان و رقیبان.» اینها حرف‌های خوشگل آقای رئیس جمهوری در روزهای ابتدایی دولت یازدهم بود. آخرین روزهایی که می‌شد حسن روحانی را شاد و خندان دید. رفته رفته با آشکار شدن ضعف‌های او و دولتش کاسه صبر آقای رئیس جمهور هم لبریز شد. منتقدان مذاکرات هسته‌ای سیبل حملات دولتی‌ها قرار گرفتند. ابتدای راه برجام بی‌سواد و بی‌شناسنامه خوانده شدند و این روزها هم از برکت دوران پسابرجام راهی دادسرا شده‌اند اما چرا روحانی به جنگ رسانه‌ها رفت؟ بازی شکایت‌ها از کجا شروع شد؟ فرجام برجام برای منقدان چه شد؟

 

دولت یازدهم، از ژست انتقادپذیری تا بازی شکایت‌ها

«حجت الاسلام والمسلمين حسن روحاني رييس دولت يازدهم كه نقدپذيري و فراهم كردن زمينه آن براي رسانه‌ها را در دستور كار دارد، بعد از استقرار در نهاد رياست جمهوري، دستور بررسي شكايات و پس گرفتن آن ها را صادر كرد.» چند ماهی از این دستور نگذشته بود که نوبت به دولت یازدهم رسید تا از منتقدانش شکایت کند. عبور «9دی» از خط قرمز مذاکرات هسته‌ای اسفند 92 کار این هفته‌نامه را به توقیف کشاند. کیهان و رجانیوز هم تذکر گرفتند تا خیال نکنند، انتقاد کردن از دولت یازدهم کار ساده‌ای است.

 

«با عنایت به اهمیت و ضرورت پاسخ به انتقادات رسانه‌ها در زمینه عملکرد دستگاه‌های اجرایی، این دستگاه موظف هستند ظرف 24 ساعت پاسخ این انتقادات را بدهند.» جهانگیری بهمن 92 با ابلاغ این آیین‌نامه ژست نقدپذیری دولت را تکمیل کرد. حوادث سال‌های بعد اما خود آقای معاون اول را به مسیر دیگری کشاند. او سال 94 همراه با موج شکایت‌بازی دولت از رسانه‌ها دست به کار شد و چند خبرگزاری بزرگ کشور را درگیر دادسرا و دادگاه کرد تا در کنار «حسین فریدون» نقش خود در بازی شکایت‌ها را به خوبی ایفا کرده باشد.

 

بازی شکایت‌های دولتی از رسانه‌ها از بهمن 94 کلید خورد. زمانی که آغاز اجرای برجام و نزدیک شدن به انتخابات ریاست جمهوری حساسیت‌های دولتی‌ها را بیشتر می‌کرد و چالش 2 ساله دولت با منتقدان بر سر نتایج مذاکره با آمریکا به مرحله‌ قضاوت می‌رسید. پس از چند ماه پروپاگاندای رسانه‌های دولتی درباره «برجام»، نوبت ارزیابی عملی وعده‌های برجام بود. دولت باید راه‌حلی برای دردسرهایش می‌یافت.

 

بر اساس آمارها دولت از ابتدای آغاز اجرای برجام تا امروز ده‌ها بار از رسانه‌های منتقدش به دلایل مختلف شکایت کرده است. «نسیم آنلاین» در گزارشی می‌نویسد: «توقیف چندباره هفته نامه 9دی، ناپدید کردن پایگاه خبری-تحلیلی جهان نیوز بدون تذکر قبلی، شکایت‌های مکرر از خبرگزاری دانشجو، کشاندن پای دکتر سلام به دادگاه، ایجاد فشار قضائی جدی بر رسانه‌های دانشگاهی مانند خبرنامه دانشجویان ایران و در منگنه قرار دادن مجموعه‌هایی چون هفته‌نامه پنجره، رجانیوز و رمز عبور از جمله دلایلی است که ناظران سیاسی و رسانه‌ای از آنها به عنوان وقایع آغازین فاز جدید اقدامات دولت یازدهم در برخورد با منتقدین نام می‌برند.»

 

آخرین گزینه روی میز

فعالان سیاسی و رسانه‌ای، موج شکایت دولت از رسانه‌ها را ناشی از دلواپسی آنها از انتخابات 96 می‌دانند. بی‌حاصلی برجام، شکست برنامه‌های اقتصادی دولت هم‌زمان با رسوایی فیش‌های نجومی و لو رفتن نقش برادر رئیس‌جمهور در باند نجومی‌ها، روحانی و هم‌قطارانش را به گوشه رینگ سیاست انداخت. سیدیاسر جبرائیلی، کارشناس سیاسی و فعال رسانه‌ای در این خصوص می‌گوید: «با عملی نشدن وعده‌های برجام دولت اکنون با یک ضعف کارنامه مواجه است که هرچقدر در رسانه‌ها به آن پرداخته شود، دولت در افکار عمومی مورد سوال واقع می‌شود که شما چه کردید؟ من فکر می‌کنم دوستان در دولت نمی‌خواهند کسی از آنها بپرسد که چه کرده‌اید؟»

 

به نظر می‌رسد اتاق فکر دولت تنها راه چاره برای عبور از این بحران را در مبارزه با رسانه‌های منتقد یافته است. سرگردانی مدیران رسانه‌ها در راهروهای دادسرا آخرین گزینه روی میز آقای رئیس‌جمهور برای رهایی از انتقاداتی است که پاسخی برای آنها ندارد. هادی قاسمی مدیر مسئول خبرگزاری دانشجو می‌گوید: «آقای روحانی بنا دارد با برخوردهای حقوقی و قضائی اهالی رسانه را مکرراً به دادگاه بکشاند و از این مسیر که عایدی حداقلی آن "تلف کردن وقت مسئولین رسانه‌ها" در دادسراها و دادگاه‌ها است فرصتی را برای کاهش انتقادها فراهم کند.»

 

چماق به دست‌های اصلاح‌طلب وارد می‌شوند!

در این میان استقبال گسترده حامیان اصلاح‌طلب روحانی از برخورد دولت با رسانه‌های منتقد طنز تلخ ماجرای شکایت‌ها است. آنها که روزی شعار زنده‌باد مخالف من سر می‌دادند و همیشه خود را پرچم‌دار آزادی بیان و حمایت از اصحاب رسانه می‌دادند؛ از برخورد دولت با رسانه‌های منتقد استقبال کردند. مجید انصاری یکی از اصلاح‌طلب‌ترین چهره‌های دولت روحانی پس از انتخابش به  سمت معاونت حقوقی گفت: «معاونت حقوقی باید از امنیت روانی و حقوقی چهار میلیون کارگزار نظام و تمامی مردم دفاع کند. نباید عده‌ای احساس کنند می‌توانند هر تهمتی بزنند و دولت بی‌دفاع است.»

 

اصلاح‌طلبان حتی روز خبرنگار را هم از دست ندادند و در روزی که همه تلاش می‌کنند از آزادی بیان و حرمت قلم صحبت کنند، روزنامه اصلاح‌طلب «آفتاب یزد» در تیتر اول خود از دولت خواست تا برخورد با منتقدان را تشدید کند. «فاطمه راکعی» که روزی می‌گفت: «امثال آقایان هاشمی رفسنجانی، خاتمی و سایر بزرگان دموکراسی‌خواه و اصلاح‌طلب به هیچ وجه معتقد به خشونت و حتی درگیری لفظی نبوده و اعتقادی به حذف رقیب ندارند.» در گفت‌وگو با این روزنامه گفت: «حسن روحانی به عنوان یک حقوقدان با تشکیل یک کمیته حقوقی هدفمند می‌تواند اوضاع فعلی را تا حدی کنترل کند.»

 

روحانی البته خیرخواهانی هم دارد. افرادی که می‌دانند دیگر زمان برخورد گازنبری با رسانه‌ها گذشته است. فقیهی مدیر مسئول سایت انتخاب می‌گوید: «من نمی‌فهمم دوستان دولتی روی چه حسابی وقتی شعار حمایت از رسانه می‌دهند و حتی اوایل دولت آقای روحانی دستور پس گرفتن شکایت‌ها را دادند، الآن این‌گونه برخورد می‌کنند. من دوست ندارم وقتی رئیس جمهور بعدی آمد بگوید شکایت‌های دولت قبل را پس بگیرند.»