می‌خواستیم مانند وزرای ارشاد سازندگی و اصلاحات به اهل فرهنگ احترام بگذاریم

 تدبیر24 روز گذشته مراسم تودیع «علی جنتی»، وزیر سابق ارشاد و معارفه «سیدعباس صالحی»، به‌عنوان سرپرست در این وزارتخانه برگزار شد. در کنار سخنرانی‌های معمول این‌گونه مراسم، حواشی هم وجود داشت؛ ازجمله راه‌ندادن تعداد زیادی از خبرنگاران و دستچین‌کردن خبرنگاران برای ورود به سالن مراسم و ورود تنها دو رسانه. در این مراسم «علی مرادخانی»، معاون هنری وزارت ارشاد، «حجت‌الله ایوبی»، رئیس سازمان سینمایی، «نوش‌آبادی»، سخنگوی وزارت ارشاد، «احمد مسجدجامعی»، عضو شورای شهر، حجت‌الاسلام «شاهمرادی»، رئیس شورای فرهنگ عمومی، «محمودرضا برازش»، مدیرکل چاپ وزارت ارشاد و مدیران کل استان‌های وزارت ارشاد و... حضور داشتند. «علی جنتی» که سه‌شنبه هفته گذشته استعفا داده، در این مراسم به گلایه‌ها و ناگفته‌هایش پرداخت. به گزارش «فارس»، «علی جنتی»، وزیر مستعفی دولت یازدهم، در مراسم خداحافظی با کارمندان ساختمان بهارستان در وزارت ارشاد، گفت: «در ٣٨ ماه گذشته در جمع شما عزیزان، مدیران و کل کارکنان خدوم وزارتخانه توفیق خدمت یافتم و همین که در خدمت مجموعه اهالی فرهنگ و هنر در کشور باشیم و بتوانیم در این جهت یک گام مثبت و رو به جلو برداریم، افتخار است».

می‌خواستم مانند دوره خاتمی و مسجدجامعی به اهل فرهنگ احترام بگذاریم

او با بیان اینکه پیش از اینکه در وزارتخانه مستقر شوم، از دوستانم خواستم مجموعه منویات و فرمایشات رهبر انقلاب درباره کتاب، موسیقی، سینما و هنرهای نمایشی و... را ببینند و جمع‌آوری کنیم، گفت: «در اولین دیدار و ملاقاتی که خدمت معظم‌له هم رسیدم، عرض کردم مطالب و سخنان شما را بررسی کردم و تلاش من نیز در ارشاد در این مسیر خواهد بود تا به این دیدگاه‌ها جامه عمل بپوشانیم». جنتی ضمن اشاره به برنامه‌ها و سیاست‌های رئیس‌جمهوری در مبارزات انتخاباتی بیان کرد: «در همین مدت و روزهایی که قرار بود برنامه ارائه دهیم، با همکاری بسیاری از دوستان مانند آقای مسجدجامعی و برخی افراد فرهیخته که برنامه فرهنگی دولت را می‌نوشتند، برنامه‌ای نوشته و به مجلس ارائه شد و تلاش کردم در این مدت به آن عمل کنم». جنتی با اشاره به «اعتماد فرهنگی» گفت: «در روزهای اولی که وارد وزارتخانه شدم، در حوزه موسیقی دیداری با پیش‌کسوتان این حوزه داشتم که برخی از آنها اعلام می‌کردند چهار تا هشت سالی است که پایشان به ارشاد نرسیده. در ادامه من با توجه به بسته‌بودن خانه سینما با سه گروه سینمایی که با یکدیگر اختلاف داشتند، جلسه داشتم. با این سه گروه صحبت کردم و متوجه شدم در بیانات آنها که آنها می‌گویند ما با ارشاد خیلی کاری نداشته‌ایم؛ اما من سعی کردم از روز اول بگویم که گذشته را فراموش کنید و مانند دوره آقای خاتمی و مسجدجامعی که به اهالی فرهنگ و هنر احترام می‌گذاشتند، ما نیز قصد داریم به شما احترام بگذاریم، سعی‌مان هم همین بود تا آنها را دلگرم کنیم. اعتماد فروریخته را بازسازی کنیم و امیدها را زنده نگه داریم و خوشحالیم امروز اهالی سینما، مطبوعات، رسانه و اهالی قلم با امید بسیار فعالیت می‌کنند».

مردم را وادار کردیم خلاف قانون عمل کنند

او به استفاده از دیش و ماهواره که همچنان ممنوع است، اشاره کرد و توضیح داد: «استفاده از دیش و ماهواره ممنوع است؛ اما ببینید چند درصد مردم را وادار کرده‌ایم خلاف قانون عمل کنند. یک روزی هم می‌گفتند که چرا از فضای مجازی استفاده می‌کنید؛ اما امروز ببینید مراجع تقلید هم دفاترشان روی شبکه‌های اجتماعی مانند تلگرام قرار گرفته است و از آن استفاده می‌کنند؛ بنابراین این اجتناب‌ناپذیر است».

به نماینده ولی ‌فقیه گفتم شما نمی‌توانید جدا از فتوای ولی ‌فقیه عمل کنید

جنتی تأکید کرد: «گاهی فضایی در کشور راه انداختند که کسی نتواند در این فضا تنفس کند. روزی در سفری به استانی بزرگ رفتم. با نماینده ولی فقیه استان صحبت می‌کردم. او گفت با موسیقی مخالفم، گفتم شما مخالفید؟ شما نماینده ولی فقیه هستید؛ اما باید ببینید ولی فقیه شما چه فتوایی داده است. شما نمی‌توانید جدا عمل کنید، وقتی این عنوان را دارید، نمی‌توانید بگویید کلا با موسیقی یا تئاتر مخالفم».

می‌خواهید فیلم بیاورم تا ببینید در عزاداری‌ها خانم‌ها با چه وضعی هستند؟

او به تدوین شیوه‌نامه موسیقی اشاره کرد و گفت: «پس از مدت‌ها شیوه‌نامه‌ای برای اجراهای صحنه موسیقی نوشتیم تا تکلیف هم مشخص باشد. از مخاطب تا مجریان، اما باز هم می‌بینیم هر روز یک جا مشکل درست می‌شود. در قم یک گروه کُر برنامه برگزار کرد، محتوایش خوب بود، حجاب خانم‌های آن‌که برگزارکننده بودند، مناسب بود؛ اما چهار نفر خانم که روسری‌شان عقب بود، عکسشان را گرفته و بعد عناصر سیاسی عکس را در جامعه مدرسین و خدمت مراجع می‌برند که فضایی درست کردند که مدیر کل استان نمی‌تواند حتی بماند. مجبور می‌شود استعفا بدهد و برود. می‌‌گویند حواشی است. باید تماشاچی‌ها را کنترل کنید؛ اگر قرار بر این است، می‌خواهید فیلم بیاورم تا ببینید در مراسم سینه‌زنی و عزاداری خانم‌هایی که ایستاده‌اند، چه وضعیتی دارند. باید آنها را هم تعطیل کنیم!».

گاهی امام‌جمعه‌ای برای تئاتری که ندیده برافروخته می‌شود

جنتی در ادامه این گلایه‌ها به سراغ تئاتر هم رفت و گفت: «گاهی برای یک تئاتر امام‌جمعه‌ استانی برافروخته می‌شود و با اینکه آن تئاتر را ندیده، اما براساس گزارشات نظر می‌دهد؛ هر چند من پشت صحنه این اتفاقات را می‌دانم. آنها با معاون اداره کل مسئله دارند؛ ازاین‌رو به تئاتر ایراد می‌گیرند، تئاتری که در تکریم شهدا بوده است». او افزود: «تکلیف این مسائل در کشور روشن نیست. باید از ابزارهای فرهنگی، هنری در خدمت به نظام استفاده بکنیم یا نه؟ اگر قرار است باشد، باید در چارچوب قانون اجرا شود. در این دوره در حوزه کتاب هیأت نظارت با ٢١ نفر از شخصیت‌های فرهیخته در حوزه نظارت تشکیل شد. حتی در حوزه هنرهای نمایشی، موسیقی و شورای صدور پروانه نمایش فیلم، همه شخصیت‌های موجود آشنا به مبانی هستند و براساس آن مجوزها را صادر می‌کنند و با توجه به اینکه مردم احتیاج به نشاط دارند باید اوقات فراغت را با تغذیه فرهنگی پر کنیم». جنتی با بیان اینکه برخی انگیزه معنوی و دینی دارند و معتقدند باید تعطیل کنیم و عده‌ای هم انگیزه سیاسی دارند، گفت: «من در نامه استعفای خودم به رئیس‌جمهور آوردم که در چند ماه مانده تا انتخابات حمله شدید از سوی جناح‌های مخالف دولت، به دولت خواهد شد، همین عده برجام را به شکلی مطرح کردند که گویی هیچ به دست نیاورده‌ایم و خیلی چیزها را از دست داده‌ایم».

شرمنده‌ایم از اینکه آنچه را به لحاظ رفاهی باید در اختیارتان می‌گذاشتیم نتوانستیم

جنتی همچنین به رونق‌بخشیدن اقتصاد فرهنگ در این سه سال هم اشاره کرد و با اندک‌خواندن اعتبارات دولت، تصریح کرد: «اعتبارات دولت اندک بود و بسیاری از اهالی فرهنگ و هنر به لحاظ معیشت دچار مشکل بودند. ما سعی کردیم این حوزه را تقویت کنیم؛ بنابراین صندوق اعتباری هنر برای نویسندگان، اهالی قلم و رسانه تا میزانی فعال شد، ولی همچنان به تأمین اجتماعی بدهی دارد. پس از تلاش دو ساله در ادامه مسیر با مدیران عامل بانک‌ها و هلدینگ‌ها جلسه‌ای تشکیل شد تا یک شرکت توسعه سرمایه‌گذاری هنر تأسیس شود. هر چند ما به ‌عنوان وزارت ارشاد در آن دخیل نیستیم، اما عموم بانک‌ها سرمایه گذاشتند و با بورس هم موافقت‌هایی حاصل شده که امیدواریم به ثمر نشیند. این سرمایه‌ای است در اختیار فرهنگ و هنر و نویسندگانی که تألیفات خوبی دارند، ولی امکان چاپ آثارشان را ندارند یا فیلم‌سازانی که امکان مادی ندارند می‌توانند به وسیله این شرکت هنر خود را به نمایش بگذارند». او ضمن اشاره به اینکه شرمنده‌ایم از اینکه آنچه را به لحاظ رفاهی باید در اختیارتان می‌گذاشتیم نتوانستیم انجام دهیم، گفت: «تمام اقداماتی که در این دو، سه سال صورت گرفت هیچ‌کدام کار بنده نبود، بلکه مجموع مدیران و کارکنان ارشاد بودند که توانستیم این موارد را به سرانجام برسانیم. ما تنها سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی کردیم. من تلاش کردم تنها با توجه به تجربه مدیریتی، در مدیران استان‌ها و معاونت‌ها از کسانی استفاده کنم که متدین، معتقد به نظام، ولایت‌مدار و مهم‌تر از همه کارآمد باشند».

می‌گویند هرچه اطلاع‌رسانی را محدود کنیم بهتر است

او با بیان اینکه فکر دیگری هم وجود دارد که می‌گوید هرچه اطلاع‌رسانی را محدود کنیم، بهتر است؛ افراد باید با سلیقه ما پیش روند، کتاب بنویسند و در رسانه‌ها قلم بزنند، گفت: «معتقدم حتی اگر فیلمی هم می‌خواهند بسازند، باید با سلیقه آنها جور در‌آید. در موسیقی و... هم این‌گونه است. ببینید در فضای مجازی در روزهای اولی که آمده بودم، رسانه‌ها سؤال می‌کردند می‌توانیم از فیس‌بوک استفاده کنیم یا نه؟ که من صریح و روشن گفتم به هر صورت تحولات حوزه مجازی در دنیا ما را ناگزیر می‌کند از این فضاها استفاده کنیم؛ اما باید جلوی مضرات را بگیریم و حسن استفاده را لحاظ کنیم». جنتی در ادامه همین موضوع، گفت: «گاهی حتی به ما اجازه عبور یک کتاب از گمرک را هم نمی‌دهند، اما از طریق فضای مجازی می‌توان این فکر را منتقل کرد».

نتوانستیم بسیاری از دغدغه‌های رهبری در حوزه فرهنگ را مرتفع کنیم

فرزند آیت‌الله جنتی همچنین با بیان اینکه مجموعه ما در ارشاد نتوانستیم بسیاری از دغدغه‌های رهبری در حوزه فرهنگ را مرتفع کنیم، ولی تلاش خود را کرده‌ایم، پیرامون سرپرستی سیدعباس صالحی بر مسند وزارت ارشاد، گفت: «من در این مدت، بدون مبالغه، بسیار از حضور، دانش و متانت ایشان، حتی مدیریت ایشان استفاده کردم؛ درعین‌حال در این مدت با کارشان آشنا شدم و لازم است از زحمات او و همه معاونان تشکر کنم. اگر ١٠ سال دیگر هم می‌ماندم با همین معاونان کار می‌کردم. به این مطالب توجه نکنید که سایت‌ها می‌نویسند که «باید دید کدام یک از معاونان، فلانی را به استعفا کشاند». مسئولیت آنچه در ارشاد رخ داد بر عهده بنده است. این دوستان همراهی کردند تا سیاست‌های دولت تدبیر اجرا شود. همه خدمت کردند، من خودم را از اعضای کوچک این خانواده می‌دانم. ارتباطم را با ارشاد و این خانواده حفظ خواهم کرد و در جهت ارتباطات گسترده در فضای مجازی هم در تمام شبکه‌ها هستم؛ حتی با افراد بیگانه هم مرتبط هستم و جواب می‌دهم. امیدوارم این دوستی‌ها و علایق پایدار بماند». او به چند روز پایانی مسئولیتش و آمدوشدهایی که به دفترش صورت می‌گرفت، اشاره کرد و برخی از صحنه‌ها را تأسف‌برانگیز دانست و گفت: «تعداد قابل توجهی از افرادی که من را می‌شناسند در این ١٠ روز گذشته به دفترم آمدند و گریه کردند، هم متأثر شدم و هم خدا را شاکرم که محبت ما را در دلشان قرار داد که ابراز علاقه می‌کنند، خدای را بر این نعمت شاکرم».

صالحی: جنتی شفاف و صریح بود

«سیدعباس صالحی»، سرپرست وزارت ارشاد در این مراسم گفت: «جنتی را فردی متدین یافتم. شناخت من از دیانت ایشان بیش از پیش شد و این کم نیست. او دین‌نمایی نمی‌کند و از بن دندان به ولایت فقیه و رهبر انقلاب ملتزم است و زهدنمایی منفی ندارد». او ادامه داد: «من و همکارانم در آقای جنتی در حوزه اخلاق ارتباطی ویژگی‌هایی را دیدیم، ادب و تواضع ایشان کم‌نظیر است. ما حس نکردیم آقای جنتی رئیس ماست. مکاتبات و ادبیات کلامی ایشان همیشه برای ما حس برادر بزرگ‌تر، همکار و مشفق ایجاد کرد. حسن خلق ارتباطی ایشان، شفافیت، صداقت و صراحت ایشان و آینگی که این روزها کم شده، آقای جنتی شفاف و صریح بود». او همچنین گفت: «خط مقدم و سیبل ارشاد، آقای جنتی بود. او در خط مقدم اطلاعات که در ارشاد کم نبود، در این سه سال ایستاد». صالحی با بیان اینکه آقای جنتی تأکید داشتند که بنده مسئولیت سرپرستی را بپذیرم، گفت: «امیدوارم این دوره کوتاه از هفته به روز و ساعت برسد و چون آقای جنتی گفتند ضرورت دارد شما بپذیرید و پذیرفتم؛ حتی زمانی که می‌خواستم به ریاست‌جمهوری بروم، گفتند ضرورت دارد».

مسجدجامعی: جنتی عکس مهاجرانی را به ارشاد برگرداند

«احمد مسجدجامعی»، عضو شورای شهر و دومین وزیر ارشاد دولت اصلاحات در این مراسم گفت: «اول برای آ‌قای جنتی کفی بزنید، ایشان کارمند وزارت ارشاد است، مسائلی که پیش از من آقای کاراندیش پیرامون پرسنل گفتند که گفته‌اند افراد کارشناس بدون حاشیه و خبره هستند؛ همه درست است و یکی از آنها آقای جنتی است». او افزود: «از سال ١٣٧١ ایشان همکار ما در ارشاد ذیل حوزه بین‌الملل بودند، بعد که از ارشاد رفتند، ما بنیاد رودکی را راه‌اندازی کردیم و آقای جنتی عضو هیأت امنا بودند. ارشاد هم خانه اوست. این جلسات هم جلسات خانگی است. حرف می‌زنیم و انتقاد می‌کنیم». «مسجدجامعی» با بیان اینکه یکی از ویژگی‌های ارشاد همین است؛ در ارشاد اتفاقات بسیاری می‌افتد و ممکن است به‌شدت انتقاد کنند که برای بنده هم اتفاق افتاده، گفت: «گاه ناشری آن چنان با شما صحبت می‌کند که گویی جای ناشر و شما عوض شده اما در سایر دستگاه‌ها این مسئله تحمل نمی‌شود. وزارت فرهنگ جای رفتار کریمانه است». او در ادامه ضمن اشاره به بند بحث‌آفرین در برنامه‌های آقای جنتی، گفت: «بندی که در برنامه‌های ایشان بحث‌برانگیز بود، موضوع اسلام رحمانی بود؛ چون آن موقع که ایشان می‌آمدند، این معنای خاصی داشت اما فکر می‌کنم این روال و رویه ارشاد است. حتی کسانی که این را نمی‌گفتند، در عمل پایبند بودند. این وزارتخانه، وزارتخانه گفت‌وگو، فروتنی، ادب و بردباری است. بدون این فرهنگ و هنر نیز معنا ندارد. به این سبب است که پرسنل آن هم متفاوت‌اند». «مسجدجامعی» رفتن جنتی از ارشاد را با فانی از آموزش‌وپرورش و گودرزی از وزارت ورزش مقایسه کرد و گفت: «مقایسه کنید رفتن آقای جنتی را با دیگران؛ من آقای فانی را سال‌هاست که می‌شناسم؛ هرچند از مسئول ورزش کمتر شناخت دارم اما وزارتخانه آقای جنتی وزارتخانه‌ای ویژه است؛ چون فرهنگ با همه زندگی آمیخته شده است. دیگران هم استعفا دادند، آقای مهاجرانی هم؛ او که آقای جنتی عکسش را سر جایش بر دیوار گذاشت، حتی آقای صفار؛ به من روزی گفتند وارد وزارتخانه که شدیم این اتاق شماست. به‌عنوان وزیر گفتم کنار عکس ‌آقای مهاجرانی میخ بکوبید چراکه روزی عکسم پس از ایشان بر این دیوار آویزان خواهد شد».