نظام بانکی و مصائبی از جنس اسکناس

تدبیر24: لیلی زلفی گل - آنچه در این میان اهمیتی ویژه تر می یابد، توام شدن امنیت و سهولت خدمات بانکداری نوین است تا جایی که هر شخصی امروزه با در اختیار داشتن یک گوشی تلفن همراه، خود یک شعبه بانکی است.

صنعت بانکداری با توجه به تقاضای موجود در بازار و همچنین نیازهای مشتریان، به طور چشمگیری رو به بهینه سازی خدمات گام برمی دارد و دستاوردهای مطلوبی در زمینه ایجاد امکانات نرم افزاری و سخت افزاری ایجاد کرده است.

با این حال و با وجود بسترسازی های بهینه بانکداری الکترونیک و سیستم های پرداخت، همچنان تبادل پول نقد را به جای پول الکترونیکی در مبادلات خدمات مالی شاهد هستیم.

بسیارند افرادی که روزانه برای برداشت وجه نقد به شعب بانک ها و دستگاه های خودپرداز مراجعه می کنند. این وضعیت در پرداخت ها و مبادلات خرد قابل پذیرش است ولی به صورت کلی و در حجم کلان مساله ای نیازمند تامل و بررسی است.

با تکمیل سازوکارهای پرداخت و انتقال وجه بدون تماس فیزیکی با پول، هر چند معاملات نقدی در سال های اخیر به طور چشمگیری کاهش یافته است اما بانک ها خود با برخی بایسته های وضعیت تازه هماهنگ و همساز نشده اند و در حذف حداکثری نقدینگی فیزیکی موثر عمل نکرده اند.

از این رو است که با وجود افزایش کانال های پذیرش کارت های الکترونیکی، نیاز عده ای به حمل و نقل پول نقد برطرف نشده است.
به طور قطع یکی از مصرف کنندگان عمده پول فیزیکی افراد سالمندند که به علت نگرش سنتی در زمینه نگهداری سرمایه، همچنان خدمات بانکی را جز نگهداری و پرداخت سود مشخص، محدود به دریافت و پرداخت وجه نقد می دانند. نکته قابل توجه اینکه شماری از افراد سالمند نه به واسطه ناتوانی در استفاده از امکانات بانکداری نوین که به خاطر بی اعتمادی از آن رویگردانند.

گروهی نیز با پس زمینه ذهنی دستیابی سریعتر به پول نقد به جای ورود به فرایند پرداخت جایگزین پول و پیچیدگی ها و دردسرهایی که متصورند، متقاضی پول فیزیکی به شمار می آیند. گاه البته رهایی از پرداخت برخی کارمزدها انگیزه ای را برای بی اعتنایی به خدمات نوین بانکی فراهم می آورد. شمار زیادی از کسانی که به علت نوع شغل، رفت و آمدی مداوم به بانک ها دارند در این گروه جای می گیرند.

مصرف کنندگان پول نقد را باید جمعی ناهمگون و نامتجانس به شمار آورد زیرH دسته دیگر متقاضیان پول فیزیکی سودجویانی اند که در پی مخفی کاری معاملات خود برای فرار مالیاتی، از برآورد حجم کارکرد حساب های بانکی خود جلوگیری به عمل می آورند. عده ای دیگر حتی برای درامان ماندن از قانون مبارزه با پولشویی و ردگیری پرداخت های غیرقانونی از پول نقد استفاده می کنند.

در برابر انگیزه ها و مقاصدی که برای استفاده از پول نقد مطرح است باید گفت یکی از مزیت های استفاده از پول الکترونیکی به جای پول نقد، کاهش استهلاک و هزینه چشمگیر تولید آن در راستای کمک به اقتصاد ملی است. دیگر اینکه حذف پول فیزیکی به میزان قابل توجهی به تامین امنیت شهروندان و جلوگیری از زورگیری و سرقت کمک می کند.

با روند کاهش چرخش اسکناس در دست مردم و رفع وابستگی به پول نقد، از میزان پول جعلی هم کاسته می شود. از سویی دیگر با افزایش پرداخت های الکترونیکی و کاهش حجم عملیات پرداخت نقدی، چه بسا کارایی و تخصص کارکنان نظام بانکی در ارایه بهینه خدمات نوین و معرفی آن افزایش یابد. از دیگر مزیت ها در این زمینه می توان به افزایش ضریب شفافیت مالی و جلوگیری از تخلفات مالی اشاره کرد .

یکی از راهکارها در جهت گسترش بهره گیری از خدمات نوین بانکی و خروج هر چه بیشتر وجوه نقد از چرخه روزانه معاملات، اخذ کارمزد از متقاضیان پول نقد و رفع هزینه های بانکداری الکترونیکی برای سوق مشتریان به سمت و سوی آن است.

گام دیگر در جهت ترویج فرهنگ استفاده از خدمات نوین و توجه ویژه به مزیت های پول الکترونیکی در مقایسه با وجوه فیزیکی، ایجاد تعامل بین بانک ها و رسانه ها به عنوان دستگاه های فرهنگ ساز است؛ فرهنگی که گسترش آن ضمن مزایای بسیار برای مشتریان خدمات بانکی، همچنان که گفته شد منافعی عمومی و ملی را به بار خواهد آورد.

منبع:ایرنا