سوابق جانشین آیت الله هاشمی

محمدعلی موحدی کرمانی نمایندۀ سابق ولی فقیه در سپاه پاسداران، امام جمعۀ موقت تهران، دبیرکل جامعۀ روحانیت مبارز و نمایندۀ مردم تهران در مجلس خبرگان، از شنبه مسئولیت اداره جلسات مجمع تشخیص مصلحت نظام تا انتخاب اعضای جدید در اسفند ماه را عهده‌دار می‌شود.

به گزارش ایسنا، پس از درگذشت آیت‎الله "اکبر هاشمی رفسنجانی" که بیش از بیست‎وپنج سال و از ابتدای تأسیس رسمی مجمع تشخیص مصلحت نظام در جایگاه ریاست نهادی قرار داشت که مهمترین وظیفه‎اش "حل اختلافات میان مجلس و شورای نگهبان" است، گمانه‎زنی‎های فراوانی دربارۀ جانشینی "آیت‎الله" در مجمع مطرح شد.

در این گمانه‎زنی‎ها نام شخصیت‎هایی چون "احمدی‌نژاد"،"علی‎اکبر ناطق نوری"، "محمود هاشمی شاهرودی"، "محسن رضایی"، "غلامعلی حدادعادل" و "محمد هاشمی" نیز به میان آمد اما شاید مهمترین گزینه در این بین "حسن روحانی" بود که عده‎ای چون "مصطفی میرسلیم" نیز با اشاره به این‌که"چهره‏‌ای حقوقی برای تصدی جایگاه ریاست مجمع معرفی خواهد شد."، پیش‌بینی می‎کردند که روحانی جانشین رئیس فقید مجمع تشخیص مصلحت باشد، اما در نهایت با نظر مقام معظم رهبری آیت الله موحدی کرمانی از شنبه  هفته آینده مسئولیت اداره جلسات مجمع تشخیص مصلحت نظام تا انتخاب اعضای جدید در اسفند ماه را عهده‌دار می‌شود.

روحانی ۸۵ سالۀ کرمانی که در سال‎های اخیر و خصوصاً پس از درگذشت «محمدرضا مهدوی کنی»، دبیرکل سابق جامعه روحانیت، اندک‌اندک به چهره‎ای پراهمیت در عرصۀ سیاست‌ورزیِ اصولگرایان مبدل شد ، اینک قرار است فارغ از مواضعی که هر چندهفته‎ یکبار بر منبر اقامۀ نماز جمعۀ تهران اتخاذ می‎کند و در کنار سخنانی که گاه‎و ناگاه به‎عنوان دبیرکل یکی از مهمترین تشکل روحانیان در ایران بر زبان می‎آورد، تا اسفند ماه جلسات مجمع تشخیص مصلحت نظام را نیز اداره کند.


«محمدعلی موحدی کرمانی» در سال ۱۳۱۰ در کرمان به دنیا آمد. از پدرش، «شیخ عباس» کمتر اطلاعاتی در دسترس است اما او را از جمله معدود روحانیانی معرفی می‎کنند که توانست در دوران «رضاشاه» برخلاف قانون «اتحاد لباس» حکومت عمل کند و جواز پوشیدن لباس مرسوم روحانیت را به دست آورد. محمدعلی ۱۰ ساله بود که پدرش را از دست داد و بنا به وصیت او و تحت نظارت مادر، از همان کودکی به حفظ آیات قرآن مشغول شد و سپس با حضور در جلسات قرآن‌خوانی «میرزامحمد رئیس‎القراء» این مسیر را ادامه داد.

او پس از پایان دورۀ آموزش ابتدایی، در مدرسۀ «معصومیه» کرمان تحصیل علوم حوزوی را آغاز و  پنج سال بعد، کرمان را به قصد تکمیل تحصیلات دینی ترک کرد و پا به حوزۀ علمیۀ قم گذاشت. ادامۀ تحصیلی که البته تنها یک‌سال به درازا کشید و با بازگشت موحدی کرمانی به زادگاهش، اقامتی دوساله در کرمان و مسافرت مجدد به قم، به شکل پراکنده دنبال شد. او پس از حضور در جلسات درس روحانیونی چون آیات «سیدحسین بروجردی»، «سید روح‌الله خمینی»، «سیدمحمد محقق داماد»، «محمدعلی اراکی» و «علی مشکینی» و مجالست  با هم‎درسانی چون هاشمی رفسنجانی، «محمدمهدی ربانی املشی» و مؤانست با چهره‎هایی مانند «مرتضی مطهری»، «سیدمحمد بهشتی»، «محمد مؤمن»، «احمد جنتی» و مهدوی کنی، در سال ۱۳۳۵ قم را به مقصد نجف ترک کرد و در پای دروس «سیدابوالقاسم خوئی»، «میرزا هاشم آملی» و «سیدمحمدباقر حکیم» نشست.

پس از آغاز فعالیت‎های آیت‎الله خمینی علیه حکومت پهلوی، موحدی کرمانی نیز وارد سیاست شد و به دلیل اشاراتش به مسائل سیاسی روز در خلال منبرهایش در مساجد مختلف کرمان، از سوی ساواک احضار و ممنوع‎المنبر شد. او از سال ۱۳۴۸ با پیشنهاد «محمدجواد باهنر» به تهران آمد و در مسجد «مسلم ابن عقیل» فعالیت‎های سیاسی خود را از سر گرفت. چندی بعد نخستین جلسات روحانیون مبارز تهرانی با محوریت چهره‎هایی چون شهید مطهری، هاشمی رفسنجانی، مهدوی کنی و حضور شهید باهنر، شهید محلاتی و موحدی کرمانی آغاز و مقدمات تشکیل جامعۀ روحانیت مبارز فراهم شد.

او از همین دوران مسئولیت ایجاد ارتباط میان هستۀ اولیۀ جامعه روحانیت با امام خمینی (ره) را برعهده گرفت و با سفرهای متعدد به نجف، برنامه‌های جامعه روحانیت را به اطلاع آیت‎الله خمینی و توصیه‎های ایشان را نیز به گوش دوستان خود در تهران رساند و از سال ۱۳۵۵، با تأسیس جامعۀ روحانیت مبارز به همراه «آیت‎الله محمد امامی کاشانی»، مسئولیت ساماندهی روحانیان شرق تهران را بر عهده گرفت.

موحدی کرمانی پس از پیروزی انقلاب و تأسیس حزب جمهوری اسلامی، مدتی به‎عنوان عضو شورای مرکزی و عضو شورای داوری این حزب مشغول فعالیت بود و با شکل‌گیری مجالس شورای اسلامی و خبرگان رهبری، وارد این دو نهاد شد. او در انتخابات اولین دوره مجلس شورای اسلامی به‎عنوان نماینده مردم کرمان برگزیده شد و سپس در ادوار دوم تا پنجم نماینده مردم تهران در قوۀ مقننه بود و تا پیش از برگزاری پنجمین دورۀ انتخابات مجلس خبرگان در تمامی چهار دورۀ گذشته به عنوان نماینده مردم کرمان در این مجلس نیز حاضر بود.

در پی شهادت «آیت‎الله عطاالله اشرفی اصفهانی» در آبان‎ماه سال ۶۱ موحدی کرمانی جانشین  امام جمعه شهید کرمانشاه شد.


پس از استعفای «عبدالله نوری» از سمت نمایندگی ولی فقیه در سپاه در سال ۶۸ و حضور یک‌سالۀ «محمود محمدی عراقی»،  موحدی کرمانی از سال ۱۳۷۰ به مدت ۱۴ سال، جانشین محمدی عراقی در سپاه شد و چنان دوران طولانی‌ای را با سپاه تجربه کرد که طی آن «قرارگاه خاتم الانبیاء» که در سال‌های دهۀ ۷۰، تنها شرکتی کوچک برای مشارکت در انجام پروژه‎های عمرانی بود، مبدل به یکی از بزرگترین شرکت‎های پیمانکاری  کشور شد.

با پایان عمر دولت دوم اصلاحات و روی‎ کار آمدن محمود احمدی‌نژاد، موحدی کرمانی نیز جای خود را در سپاه به «علی سعیدی» سپرد و به جامعه روحانیت بازگشت. او تا سال ۸۸ تنها به تدریس و اقامۀ نماز جماعت در مسجد محل زندگی‎اش مشغول بود و کمتر کلامی از او در باب مسائل روز منتشر می‌شد؛ تا این‎که در جریان انتخابات ریاست‎جمهوری دهم و در شرایطی که دبیرکل جامعه روحانیت از محمود احمدی‌نژاد حمایت می‏‌کرد، کاندیدای مطلوب خود را «محسن رضایی» دانست و پس از انتخابات و آغاز تنش‎های چندین ماهه در کشور، ترجیح داد تا آنجا که امکان دارد، وارد دعوای سیاست نشود.

پس از غیبت آیت الله هاشمی رفسنجانی از امامت جمعه موقت تهران و کاهش‌ حضور امامی کاشانی برای اقامۀ نماز جمعه، کاظم صدیقی از سال ۸۸ و موحدی کرمانی از سال ۹۱ به جمع امامان جمعه موقت تهران پیوستند .

ادامۀ روند پررنگ‌شدن نقش موحدی کرمانی در جریان اصولگرایی با بیماری آیت‎الله مهدوی کنی هم پیوند خورد؛ جامعۀ روحانیت که پس از انتخابات ۸۸، غیبت چندین عضو برجستۀ خود چون هاشمی رفسنجانی، ناطق نوری و حسن روحانی را تجربه می‎کرد و در انتخابات ۹۲ نیز نتوانسته بود جایگاه هدایت‌گرانه‎اش را برای اصولگرایان چندین‎وچند تکه شده حفظ کند، در آذرماه ۹۳ با بحران درگذشت دبیرکل خود، مهدوی کنی نیز مواجه شد و نهایتاً در شرایطی که نه امامی کاشانی میلی به پذیرفتن جایگاه دبیرکل فقید را داشت و نه «محسن مجتهد شبستری» امکان قبول‎کردن این مسئولیت را در خود می‎دید، موحدی کرمانی  با رأی قاطع اعضای شورای مرکزی جامعه روحانیت، جانشین مهدوی کنی شد.

هنوز بیش از یک سال از انتخاب موحدی کرمانی به‎عنوان دبیرکل جامعه روحانیت نگذشته بود که فعالیت‌های احزاب و گروه‌ها برای انتخابات مجلس شورای اسلامی و خبرگان رهبری آغاز شد و جامعه روحانیت مانند دوره‎های پیشین در کنار جامعه مدرسین حوزه علمیۀ قم، مسئولیت بررسی و انتخاب کاندیداهای انتخابات خبرگان و تدوین لیست نهایی اصولگرایان را بر عهده گرفت.

موحدی کرمانی در شرایطی که برخی از روحانیون تأثیرگذار جامعه مدرسین مخالف اضافه‌شدن نام هاشمی به لیست خبرگانِ اصولگرایان بودند، در نهایت با موافقت و همراهی جمعی از اعضای جامعه روحانیت، در نامه‎ای خطاب به هاشمی رسماً از او به عنوان یکی از کاندیداهای مورد حمایت تشکل متبوعش یاد کرد. اما ماجرا به همین‌جا ختم نشد، به دنبال جای‎گرفتن نام هاشمی رفسنجانی در فهرست اصولگرایان، اصلاح‎طلبان نیز نام موحدی کرمانی را در فهرست «خبرگان مردم» قرار دادند و این انتخاب، جنجالی  دوباره به‌پا کرد و همفکرانِ دبیرکل جامعه روحانیت کار را به جایی رساندند که او در سخنانی، تلویحاً از وجود نامش در فهرست اصلاح‎طلبان ابراز بی‎اطلاعی کرد و گفت: «شنیده‌ام که این اصلاح‏‌طلبان هم، اسم من را در لیستشان گذاشته‏‌اند. من راضی به زحمتشان نبودم! هم آن‌ها می‌دانند و هم مردم می‌دانند که من گروه خونی‌ام به این جریان نمی‌خورد و به این جریان نمی‌چسبم. من انقلابی و ولایت‏‌مدار هستم و پایبند به اصول. »

انتخابات اسفندماه که برگزار شد، از دو لیست اصولگرایان در مجلس و خبرگان، جز احمد جنتی، تنها همان چند کاندیدای مشترک‎شان با لیست «خبرگان مردم» برگزیده شدند و موحدی کرمانی نیز از به لطف «حمایت اعضای شورای مرکزی» تشکلش از هاشمی رفسنجانی به ساختمان قدیمی خیابان امام خمینی راه پیدا کرد .

اینک اما بنا بر شنیده‎ها قرار است امام جمعه موقت تهران  تا اسفندماه سال جاری، جای خالی هاشمی رفسنجانی را در مجمع تشخیص مصلحت پر کند و مسئول اداره جلسات مجمع باشد،موحدی کرمانی قرار است  بر جای همان کسی بنشیند که ده سال پیش کرسی‎اش در جامعه روحانیت را به موحدی کرمانی و همراهانش سپرد، هفت سال قبل منبر امامت جمعه را برای حضور او و کاظم صدیقی خالی گذاشت و اکنون نیز با مرگش صندلی ریاست مجمع تشخیص مصلحت نظام را برای اداره تا اسفند ماه  تقدیم رفیق سال‌های دور خود کرد.