خليج فارس نيازمند تقويت روابط

تدبیر24 »عاملي كه در برخي شرايط از آن غفلت مي‌شود، اما در موقعيت فعلي وجود انبوهي از دغدغه‌هاي امنيتي درجهان و منطقه موجب شده مهم‌ترين بازيگران خاورميانه يعني ايران وكشورهاي شوراي همكاري خليج فارس به دنبال گفت‌وگو براي توسعه روابط و رفع اختلافات في‌مابين باشند. سفر نخست وزير كويت به ايران كه اخيرا رخ داد آغازي بر تمايل براي ايجاد تحول در روابط ميان دو طرف بود. كويت به عنوان يكي از كشورهاي عربي كه سياست‌هايي مستقل در ارتباط با ايران را اتخاذ كرده به ويژه بعد از تجاوز صدام به اين كشور روابط مناسبي را با ايران داشته است. موضوع اصلي اختلاف در شرايط فعلي رويه‌اي است كه عربستان در پيش گرفته، اين كشور با توجه به انباشت ثروت كه در سال‌هاي گذشته با افزايش قيمت نفت به دست آورده خود را رهبر كشورهاي عرب منطقه مي‌داند. به گمان سعودي‌ها ايران مزاحم فعاليت آنهاست. ساير كشورهاي عرب نيز با ملاحظه عربستان به تبعيت از اين كشور روي آورده‌اند اما از سوي ديگر آنها نگران اين تبعيت هستند. در ميان اعضاي شوراي همكاري خليج فارس عمان از ابتدا مناسباتي مستقل را نسبت به عربستان برگزيده و اين استقلال همواره با مزاحمت و كشمكش‌هاي عربستان همراه شده است اما در مواضع عمان تغيير ايجاد نشده است. كويت نيز با توجه به تجربه حمله عراق به اين كشور نگران از داعيه برادر بزرگ‌تر عربستان است. اين كشور با توجه ثروتي كه در اختيار دارد نيازي به سايرين ندارد و همچنين اين انتظار را دارد كه ديگر كشورها نيز طمعي نسب به آنها نداشته باشند. كويت تلاش مي‌كند از طريق بهبود روابط با ايران توازن در منطقه ايجاد شود. اين احساس در قطر و امارات دو كشور ثروتمند ديگر در حوزه خليج فارس نيز ديده مي‌شود. اين دو كشور نيز با عربستان بدون اختلاف نيستند و مسائل گوناگوني ميان آنها با سعودي‌ها وجود دارد. از سوي ديگر عربستان به عنوان مهم‌ترين بازيگر عرب منطقه با توجه به رسيدن به بن‌بست در جنگ يمن و شكست در ماجراجويي‌هايي همچون تقويت تكفيري‌ها و داعش نيازمند تغيير در روابط خود با ايران است. سرانجام اين پازل را بايد با نقش ايران به عنوان يك طرف اصلي اختلافات تكميل كرد. با توجه به اينكه ايران تلاش مي‌كند بر مسير توسعه و تقويت صنايع خود گام برمي‌دارد صلح در خاورميانه شاخص بسيار ارزشمندي براي كشورمان خواهد بود. بنابراين براي ايران نيز مصلحت بر اين است كه از ماجراجويي پرهيز كند و رويه صلح را با شتاب بيشتري دنبال كند. اگرچه برخي در ايران افكاري تند نسبت به سعودي‌ها يا برخي كشورهاي عربي دارند اما اين نگاه بايد در كشور تعديل شود تا ايران به برنامه‌ريزي‌هاي خود در مسير توسعه دست يابد. سفر حسن روحاني به دو كشور عمان و كويت يك سيگنال مثبت در مسير تعامل و بهبود روابط است.

* تحلیلگر مسائل بين‌الملل