راه‌اندازی دستگاه‌های جدید برای پیش‌بینی گرد و غبار /آخرین وضعیت مقابله با قاچاق خاک در کشور

وی  با اشاره به اینکه برگزاری نمایشگاه بین‌المللی محیط زیست امسال ویژگی‌های مهمی دارد، گفت: حضور چشمگیر شرکت‌ها و موسسات دولتی و غیردولتی فعال در حوزه محیط زیست از جمله ویژگی های امسال نمایشگاه محیط زیست است.

وی اظهار کرد: اقتصاد سبز جزو برنامه‌های دکتر روحانی بوده است و سعی کرده‌ایم تا فعالیت های اقتصادی در راستای بهبود شرایط محیط زیست را توسعه دهیم. نمایشگاه بین‌المللی محیط زیست فرصتی است تا صنایع و فناوری هایی که در حوزه محیط زیست فعالیت می‌کنند آثار خود را عرضه کنند و با هم تبادل تجربه داشته باشند.

رئیس سازمان حفاظت محیط زیست با اشاره به اینکه تجارت، اقتصاد و محیط زیست محورهای نمایشگاه امسال محیط زیست است از حضور 20 کشور خارجی در نمایشگاه محیط زیست خبر داد و گفت:  حضور قوی بین‌المللی باعث ایجاد رقابت در حوزه فناوری های سبز به ویژه در زمینه‌های مدیریت پسماند، مدیریت انرژی، بهینه سازی انرژی و انرژی های نو خواهد شد.

ابتکار با تاکید بر اینکه نمایشگاه محیط زیست فرصتی برای ارائه پیشرفت ها و دستاوردها است اظهار کرد: سازمان های مردم نهاد حضور پر شوری در نمایشگاه امسال خواهند داشت. همچنین جایگاه رسانه ها بسیار پررنگ دیده شده است. کارگروه‌های تخصصی در موضوعات مختلف از جمله انرژی های نو، فناوری‌های سبز و مدیریت پسماند در سطح ملی و بین‌المللی برگزار خواهد شد.

رئیس سازمان حفاظت محیط زیست در ادامه به نشست ویژه ایران و آلمان طی برگزاری نمایشگاه بین‌المللی محیط زیست اشاره کرد و گفت: امسال مهمانان خاص ملی و بین‌المللی خواهیم داشت. رئیس برنامه محیط زیست سازمان ملل "الک سولهایم" مهمان ویژه ما است که در موضوعات مختلف گفت‌وگو خواهیم داشت. همچنین مراسم درختکاری با حضور رئیس برنامه محیط زیست سازمان ملل برگزار خواهیم کرد. علاوه بر این وزیر محیط زیست ایتالیا نیز در نمایشگاه محیط زیست حضور خواهد داشت.

رییس سازمان حفاظت محیط زیست با اشاره به اینکه تعدادی میهمانان بین‌المللی برای پیشبرد مناسبات دوجانبه در نمایشگاه محیط زیست حضور خواهند داشت، گفت: قائم مقام وزیر آلمان در نمایشگاه شرکت خواهند کرد که همه اینها در راستای اجرای مصوبات تفاهم‌نامه‌های دوجانبه خواهد بود.

ابتکار در ادامه با اشاره به جلسه ستاد مدیریت بحران با موضوع گرد و غبار خوزستان که روز گذشته به ریاست اسحاق جهانگیری معاون اول رییس جمهور برگزار شد، اظهار کرد: در این جلسه وزیر کشور گزارشی از نحوه مدیریت مشکلات مختلف استان خوزستان ارائه دادند. همچنین وزیر نیرو گزارشی در مورد تلاش‌های صورت گرفته به منظور حل مشکلات آب و برق خوزستان ارائه کردند. علاوه بر این وزیر جهاد کشاورزی گزارشی را در ارتباط با اقدامات این وزارتخانه در راستای مقابله با کانون‌های گرد و خاک‌های خوزستان ارائه دادند.

وی با اشاره به وجود 30 هزار هکتار کانون فوق بحرانی در استان خوزستان اظهار کرد: مطالعات شناسایی کانون‌های گرد و غبار ایران طی دولت یازدهم انجام و تکمیل شد.  علاوه بر این در خوزستان برنامه‌های مقابله با کانون‌ها نیز نهایی شد. وزارت جهاد کشاورزی به منظور مهار کانون‌های گرد و غبار خوزستان برنامه‌هایی شامل ثبت بیولوژیک و کاشت نهال به وسعت 40 هزار هکتار در خوزستان به ویژه در جنوب این استان و منطقه هندیجان انجام خواهد داد.

رییس سازمان حفاظت محیط زیست با اشاره به اینکه در کشورهای عربستان، عراق و سوریه کانون‌های گرد و غبار که کشور ما را تحت تاثیر قرار می‌دهد، وجود دارد، گفت: گرد و غباری که روز گذشته در استان خوزستان ایجاد و از سوریه و عراق وارد خوزستان شد. پدیده‌ای است که سال‌هاست تکرار می‌شود. در سال 92 سفری به عراق به منظور پیگیری این موضوع داشتم و حتی اقداماتی چون کاشت نهال نیز صورت گرفت. مذاکرات متعددی با عراق در موضوع مقابله با گرد و غبار داشتیم اما متاسفانه شرایط داخلی عراق به گونه‌ای بود که نتوانستیم برنامه‌های مقابله با گرد و غبار را به طور کامل اجرایی کنیم.

ابتکار با بیان اینکه بسیاری از مناطق داخل عراق به دلایل مختلف از جمله طرح گسترده گاپ ترکیه، با مشکلاتی مواجه شده است، اظهار کرد: در نتیجه اجرای این طرح 35 درصد آب دجله و فرات پشت سدها حبس شده است که تاثیرات بسیاری روی تالاب‌های هورالعظیم و هورالهویزه خواهد داشت. برای پیگیری موضوع گرد و غبار مناسبات بین‌المللی نیز داریم. پیش از این قطعنامه‌ای در مجمع عمومی سازمان ملل تصویب شد که طی آن دبیرکل مکلف شد تا گزارشی در مورد وضعیت گرد و غبار در کل دنیا ارائه دهد. تاکنون قطعنامه دوم صادر شده است. علاوه بر این نیز قطعنامه‌ای در مجمع وزرای محیط زیست جهان داشتیم. از تمام ظرفیت‌های دوجانبه و بین‌المللی برای مقابله با گرد و غبار استفاده کرده‌ایم و سعی کردیم دنیا را بر ضرورت رسیدگی به کانون‌های گرد و غبار مجاب کنیم.

رییس سازمان حفاظت محیط زیست با اشاره به اینکه در جلسه ستاد مدیریت بحران که روز گذشته با محوریت استان خوزستان برگزارشد، گزارشی در مورد وضعیت تالاب‌ها ارائه دادند، اظهار کرد: طی دولت یازدهم توجه خاصی به احیای تالاب‌ها شده است که تلاش برای احیای دریاچه ارومیه از جمله آنهاست. تالاب هورالعظیم از مهم‌ترین تالاب‌های ایران است که در سال92 همزمان با آغاز کار دولت یازدهم به طور کامل خشک بود ولی در حال حاضر با پیگیری سازمان حفاظت محیط زیست و اقدامات وزارت نفت، در مورد برداشتن دایک‌های مرزی روی تالاب، حقابه تالاب تامین شد. این دایک‌ها در سال 93 باز شد و آب چرخه با اراده دولت وارد  هورالعظیم شد. در حال حاضر این تالاب 70 درصد آب‌گیری شده است که آب آن لب‌شور است و به هیچ وجه سمی و آلوده نیست.

ابتکار در ادامه در مورد وضعیت تالاب شادگان مبنی بر اینکه این تالاب از اهمیت بسیاری برخوردار است، گفت: کارهای خوبی برای احیای شادگان انجام می‌شده، روز گذشته نیز در جلسه مدیریت بحران خوزستان تاکید کردم که تامین حقابه تالاب‌ها و مدیریت منابع آب کل کشور باید مورد توجه کافی قرار گیرد.

وی با اشاره به اینکه همه طرح‌ها به ویژه طرح‌های سدسازی مشمول طرح ارزیابی زیست محیطی هستند، گفت: با قاطعیت اعلام می‌کنم که طی دولت یازدهم هیچ طرحی بدون مجوز ارزیابی زیست محیطی اقدام به فعالیت نکرده است که توقف فعالیت تونل سبزکوه – چغاخور، نمونه بارز این رویه است که با وجود پیگیری‌های بسیار اجازه کار آن را ندادیم و آن را متوقف کردیم. تا زمانی که مجوز ارزیابی زیست‌محیطی دریافت نکنند، اجازه فعالیت نکنند.

رییس سازمان حفاظت محیط زیست با اشاره به اینکه انتقال آب از سرچشمه‌های کارون طی دولت یازدهم به غیر از مواردی که قبلا ایجاد شده بود، صورت نگرفته است، در مورد امکان پیش‌بینی طوفان‌های گرد و خاک خوزستان اظهار کرد: حدود 5 روز پس از اولین گرد و غبار در استان خوزستان، در این استان حضور داشتیم که در جلسه ستاد مدیریت بحران، سازمان هواشناسی اعلام کرد که دستگاه‌های جدیدی به منظور پیش‌بینی گرد و غبار تهیه کرده است که در این صورت می‌توانند خدمات پیش‌بینی بهتری در اختیار مردم قرار دهند و حداقل 24 ساعت قبل از وقوع گرد و غبار مردم را در جریان بگذارند. در این صورت مردم استانی نیز می‌توانند تصمیم لازم را در مورد تعطیلی مدارس به موقع اتخاذ کنند.

رییس سازمان حفاظت محیط زیست در مورد خطرات ناشی از خشک شدن دریاچه نمک در استان قم اظهار کرد: دو دریاچه نمک و حوض سلطان در قم به چند دلیل به ویژه تغییر اقلیم، گرم‌تر شدن هوا و سدسازی‌ها آسیب‌های جدی دیده‌اند. 16 رودخانه وارد این دو دریاچه می‌شد که در نتیجه سدسازی‌ها همه رودخانه‌ها کم آب و یا خشک شدند و این موضوع باعث شده دو دریاچه نمک و حوض سلطان آسیب‌های جدی ببینند.

ابتکار با بیان اینکه از سال گذشته ورود جدی نسبت به این مساله در استان قم داشتیم، اظهار کرد: مطالباتی از وزارت نیرو به منظور تامین حقابه این دو دریاچه انجام شد و گزارشاتی از وضعیت این دو دریاچه ارائه دادیم. برنامه‌ای برای پخش سیلاب در این دو دریاچه داریم که در نتیجه اجرا شدن همین برنامه بود که دریاچه حوض سلطان وضعیت بهتری پیدا کرد. به طور کلی در صورت تکمیل مطالعات و تدوین برنامه جامع عمل سعی داریم این مسائل را در استان قم حل و فصل کنیم.

وی با بیان اینکه توسعه محدوده البرز فشارهایی را به محیط زیست وارد می‌کند، افزود: بارگذاری‌های سنگین جمعیتی، احداث مجموعه های بزرگ مسکن مهر و توسعه شهرک‌های صنعتی در اطراف تهران خطرات و محدودیت‌هایی را برای محیط زیست ایجاد کرده است و سعی داریم حقابه این دریاچه‌ها را در استان قم تامین کنیم.

رییس سازمان حفاظت محیط زیست با اشاره به اینکه از سال 93 تامین حقابه تالاب‌ها و دشت‌ها از سوی وزیر نیرو ابلاغ شده است، گفت: در شرایط حاضر به سمتی حرکت کردیم که وضعیت تالاب‌ها و ضرورت تامین حقابه‌ها در رده مسوولان بهبود پیدا کرده است.  علاوه بر این ساماندهی واحدهای صنعتی قم یکی از اولویت‌های ما بوده است و شرایط نابسامانی در این منطقه در مورد واحدهای صنعتی وجود دارد.

ابتکار افزود: در بحث بازیافت و سرب نیز نگرانی‌های زیادی داریم که برنامه‌هایی  برای آنها از سوی سازمان محیط زیست در نظر گرفته شده است. بازیافت باتری به به طور کامل ساماندهی شده و تحت نظارت قرار دارد. روی واحدهای آجرپذی و گچ نیز فعالیت‌هایی در حال انجام است ولی هنوز مشکلات به جا مانده از گذشته زیاد است.

لایحه خاک و آیین‌نامه ضوابط زیست‌محیطی معادن راهگشای مقابله با قاچاق خاک در کشور

وی در ادامه در موضوع قاچاق خاک که پیش از این هشدارهایی به مسوولان کشور داده بود، اظهارکرد: لایحه حفاظت از خاک با همکاری وزارت جهاد کشاورزی تدوین شده که لایحه جامعی است و می‌تواند تخریب و آلودگی خاک را تحت پوشش قرار دهد. امیدواریم هرچه زودتر این لایحه در دستور کار مجلس شورای اسلامی قرار گرفته و به تصویب نهایی برسد.

رییس سازمان حفاظت محیط زیست همچنین با اشاره به بحث قاچاق خاک در جزیره هرمز با بیان اینکه این جزیره یک جزیره بسیار زیباست و خاک فوق‌العاده‌ای دارد، گفت: یک معدن در این جزیره فعالیت می‌کند که پیگیری و برخورد با این موضوع مستقیما به سازمان حفاظت محیط زیست مربوط نیست و بیشتر به حوزه منابع طبیعی ارتباط دارد اما به طور کلی نیازمند است که ضوابط زیست‌محیطی در حوزه معدن داشته باشیم.

ابتکار با بیان اینکه پیش‌نویس آیین‌نامه ضوابط زیست‌محیطی معادن در شورای عالی معادن در حال تهیه شدن است افزود: باید ضوابط زیست‌محیطی از مرحله اکتشاف تا مرحله بهره‌برداری برای معادن رعایت شود. تاکنون از بسیاری از معادن کشور از جمله نطنز و محلات بازدید داشتم که طی بازدیدها شاهد این بودیم که در بسیاری از مناطق مشکلات زیست محیطی ناشی از فعالیت‌های معدنی ایجاد شده است. رها شدن معادن بعد از استحصال می‌تواند کانون گرد و غبار و آلودگی ایجاد کند.

رییس سازمان حفاظت محیط زیست در ادامه با اشاره به بازدید اخیر خود از شهرستان پاکدشت از توابع استان تهران اظهار کرد: این شهرستان بیش از 600 هزار نفر جمعیت دارد که عمده آنها مهاجر هستند. این در حالی است که پاکدشت ظرفیت این تعداد جمعیت را ندارد. نزدیک به 2700 واحد صنعتی و معادن عظیم شن و ماسه که منشاء گرد وغبار هستند در این شهرستان بارگذاری شده است.

ابتکار با بیان اینکه نظارت‌ها از سوی منابع طبیعی و وزارت صنعت، معدن و تجارت بر فعالیت معادن باید جدی‌تر انجام شود، اظهار کرد: آیین‌نامه ضوابط زیست محیطی معدن در صورت نهایی شدن می‌تواند تاثیر بسیاری در بهبود اوضاع داشته باشد. آیین‌نامه‌های مربوط به معادن را در سال 84 داشتیم. ولی وقتی در سال 92 بازگشتیم مجبور شدیم از صفر شروع کنیم.

وی افزود: قبلا سازمان حفاظت محیط زیست در مورد نظارت بر فعالیت معادن اختیاراتی داشت ولی متاسفانه در دوره قبل اتفاقاتی در مجلس صورت گرفت که این اختیارات از سازمان محیط زیست سلب شد. در شرایط حاضر نیز ما اخطاریه هایی به معادن می‌دهیم. در نطنز بسیاری از معادن را به دادگاه برده‌ایم ولی اختیار کافی نداریم.

رییس سازمان حفاظت محیط زیست با تاکید بر اینکه ما مخالف بخش معدن نیستیم، اظهار کرد: معدن می‌تواند یکی از بخش‌های توسعه پایدار برای توسعه ایران باشد ولی باید الزامات زیست محیطی چه در مناطق حفاظت شده و چه در عرصه سرزمینی را رعایت کند. در صورت تصویب آیین‌نامه الزامات زیست‌محیطی معادن در شورای عالی معدن اختیارات محیط زیست به منظور نظارت در این زمینه افزایش می‌یابد.

وی با اشاره به حضور کمیته محیط زیست در شورای عالی معدن اظهار کرد: تاکنون نیز سازمان محیط زیست همکاری‌های خوبی با شورای عالی معدن داشته است و اقداماتی نیز انجام شده، اما در صورت تصویب این آیین‌نامه وضعیت نظارتی سازمان محیط زیست بر معادن بهبود پیدا می‌کند.

رییس سازمان حفاظت محیط زیست در ادامه از آغاز عملیات زمینی در ارتباط با کاشت نهال در عرصه 40 هزار هکتاری کانون‌های فوق‌بحرانی گرد و خاک در استان خوزستان خبر داد و گفت: بحث تامین آب برای پخش سیلاب نیز به منظور مرطوب نگاه‌داشتن خاک در این استان مطرح شده است. سال پیش نیز بحث کاشت نهال به وسعت 3000 هکتار را در استان خوزستان داشتیم.

ابتکار افزود: پیش‌بینی شده 450 میلیارد تومان برای مقابله با 30 هزار هکتار کانون فوق بحرانی گرد و خاک در استان خوزستان در نظر گرفته شود که دولت این مبلغ را تامین خواهد کرد. کاشت نهال در استان خوزستان نیز از اسفندماه تا فروردین اجرایی خواهد شد. این وعده وزارت جهاد کشاورزی به منظور مقابله با گرد و غبار استان خوزستان است.

وی در ادامه ضمن اشاره به اهمیت پوشش گیاهی برای مقابله با گرد و غبار در مورد کاشت گونه‌های مهاجم کنوکارپوس در شهر اهواز توسط شهرداری این شهر اظهار کرد: قبل از سال 90 در اولین باران پاییزی در شهر اهواز تعداد بسیاری از شهروندان با علایم آسم و خفگی راهی درمانگاه‌ها شده و حتی تعدادی به آی‌سی‌یو رفتند. این تعداد در سال 92 به 28 هزار نفر رسید. دولت بلافاصله کار خود را شروع کرد.

رییس سازمان حفاظت محیط زیست با اشاره به اینکه سال پیش دولت ستادی را برای بررسی این موضوع تشکیل داد، گفت: 16 عامل را شناسایی کردیم و با مطالعات داخلی و بین‌المللی دلایل مختلف بررسی شد. موضوع گرده‌ها نیز به عنوان یکی از دلایل مطرح شد. با همکاری دانشگاه علوم پزشکی اهواز به این جمع‌بندی رسیدیم که در اثر گرده‌های کنوکارپوس مشکلات تنفسی برای مردم اهواز ایجاد می‌شود. همزمان با این اتفاق گزارش‌های متعددی از نقاط دیگر دنیا در مورد آسم و مشکلات و تنفسی ناشی از گرده‌ها دریافت کردیم.

ابتکار با بیان اینکه با همکاری شهرداری و استانداری اهواز فعالیت‌های خوبی در این زمینه صورت گرفت، گفت: تمام درختان کنوکارپوس هرس شد و بعد از اولین بارشی که امسال در اهواز داشتیم، تعداد مراجعان به درمانگاه‌ها به خاطر مشکلات تنفسی به زیر 1000 نفر کاهش یافت.

وی افزود: متخصصان آسم و آلرژی اعتقاد دارند مردم اهواز و تمام شهرهای صنعتی که تحت تاثیر آلاینده‌ها هستند، ریه‌هایشان زمینه حساسیت بیشتری دارد و این گرده‌ها این حساسیت را تشدید می‌کند.

رییس سازمان حفاظت محیط زیست در ادامه با بیان اینکه برای اجرای سیاست‌های کلی محیط زیست و فرمایشات مقام معظم رهبری در 17 اسفند 93 یک ساز و کار تدوین شد، گفت: طی این ساز و کار تکالیف همه دستگاه‌های اجرایی را ابلاغ کردیم و در ادامه، فعالیت‌ های آنان را در زمینه اجرای این سیاست‌ها رصد می‌کنیم. چند ماه پیش اولین جلسه ارزیابی عملکرد دستگاه‌های مختلف در زمینه سیاست‌های کلی محیط زیست با حضور آیت‌الله هاشمی رفسنجانی برگزار شد.

ابتکار با اشاره به اینکه گزارش‌گیری از دستگاه‌های مختلف اجرایی کماکان ادامه دارد، افزود: در نتیجه این گزارش‌گیری‌ها میزان موفقیت این دستگاه‌ها را در مورد اجرای سیاست‌ها رصد می‌کنیم. ضمن اینکه ابلاغ سیاست‌های کلی نظام در حوزه محیط زیست با تدوین اهداف 15 ساله توسعه پایدار همزمان شد.