مقصر سهل‌انگاری‌ها و عبور از خطوط قرمز کیست؟

در باب اتفاقی که افتاد نمی‌توان یک فرمول کلی نوشت و همه رشته‌ها و فدراسیون ها را به یک شکل مجازات کرد. چرا که نحوه و فرآیند حضور در مسابقات در رشته های مختلف با یکدیگر فرق می کند.

پیش از آن که انگشت اتهام به سمت فدراسیون شطرنج دراز شود باید به این نکته دقت کرد که در این رشته ورزشی سالانه مسابقات بسیار بسیار زیادی در قالب تورنمنت‌های اوپن برگزار می‌شود که شطرنج بازان مطرح دنیا در سطوح مختلف برای افزایش سطح فنی و ریتینگ خود در آن شرکت می‌کنند. تعداد این مسابقات به اندازه‌ای زیاد است که فدراسیون شطرنج بودجه لازم برای اعزام ورزشکاران به این رویدادها را ندارد و تمام ورزشکاران ایران اعم از ملی پوش و غیر ملی پوش با هزینه شخصی خود در بسیاری از رقابت‌ها شرکت می‌کنند.
حضور در این تورنمنت‌ها نیازی به تایید فدراسیون یک کشور ندارد. کلیه افرادی که شناسه فیده دارند می‌توانند با پرداخت هزینه ورودی در صورت احراز شرایط لازم در مسابقات شرکت کنند و شرکت کنندگان به هیچ وجه عنوان ملی پوش را یدک نمی کشند. از آنجایی که اعزام به این مسابقات کاملا با اراده، تمایل و هزینه شخصی ورزشکاران بوده طبیعتا هیچ شخصی از سوی فدراسیون به عنوان سرپرست یا مربی اعزام نمی‌شود که بخواهد بر عملکرد ورزشکاران نظارت کند.
با توجه به مواردی که گفته شد شاید فدراسیون شطرنج از وجود چنین رخدادی در جبل الطارق بی اطلاع بوده و از این حیث نتوان ایرادی به فدراسیون گرفت که چرا این اتفاق رخ داده است اما از جنبه مدیریتی می‌توان فدراسیون را تا اندازه ای مقصر دانست. فدراسیون شطرنج در کنار تمام اقدامات مثبتی که برای توسعه شطرنج کشور انجام داده که برشمردن آنها از حوصله این گزارش خارج است در زمینه امور دیپلماتیک و بین‌الملل کاملا ضعیف و بی تفاوت عمل می‌کند و هیچ توجهی به این گونه مسائل ندارد.
واکنش‌هایی که نایجل شورت نسبت به ایران ارائه داد، بی تفاوتی به ورود سه شطرنج باز آمریکایی در مسابقات جهانی و عدم توجه به ماجرایی که برنا درخشانی در جبل الطارق رقم زد تنها چند نمونه از مواردی است که در آن اصول دیپلماتیک رعایت نشده است.
البته دخالت دادن سیاست در ورزش به طور کلی مساله پسندیده‌ای نیست اما زمانی که کار به خط قرمزها می‌کشد دیگر ماجرا فرق می‌کند و نمی‌توان ساده از کنار آن عبور کرد.

مسلما فدراسیون شطرنج نمی‌تواند تک تک تورنمنت‌های اوپن را کنترل کند، اما می‌تواند به ورزشکارانش توصیه های لازم دیپلماتیک را ارائه دهد. اصل روبرو نشدن با ورزشکاران رژیم صهیونیستی مربوط به یک سال و دو سال و یکی دو رشته نیست و به عنوان یک قاعده کلی باید برای تمام ورزشکاران مشخص باشد. نمی‌توان پذیرفت که به صرف مشخص نبودن پرچم توسط یک ورزشکار، این سهل انگاری انجام شده است.
فدراسیون شطرنج در یک سالی که صاحب رئیس شده هر اندازه در امور فنی و توسعه‌ای موفق بوده در امور حاشیه ای ضعیف عمل کرده است. حاشیه‌هایی که بدون تردید از چشم تیزبین مردم و رسانه ها دور نمی ماند و می تواند اقدامات ارزشمند صورت گرفته را نیز کمرنگ کند.