بهار دیپلماتیک

تدبیر24 » تلاش برای بازسازی سیاست‌خارجی یکی از مهم‌ترین راهبردهایی بود که دولت روحانی از ابتدا در دستور کار قرار داد. ایران در مدت اخیر توانسته روابط خود با بسیاری از قدرت‌های جهانی را با بهره‌گیری از فرصت برجام بازسازی کند. افزایش سطح روابط ایران و اروپا در این حیطه قرار‌می‌گیرد. راهبرد اشتباه دولت قبل در سیاست خارجی، تبعاتی منفی در ارتباط با کشورهای همسایه ایجاد کرد. این موضوع با تندروی‌هایی همچون بالا رفتن از دیوار سفارت عربستان، موجب ایجاد روابطی تنش‌آلود میان ایران و برخی کشورهای عرب خاورمیانه شد. این درحالی است که دولت روحانی همواره تلاش کرده روابط خارجی خود را توسعه دهد تا ذیل آن توسعه اقتصادی فراهم شود. برخی در سیاست داخلی تصور می‌کنند که باید دور ایران را خط بکشند و کشور را بدون ارتباط با سایرین پیش ببرند و تحت چنین شرایطی آرمان‌های خود را به‌دست بیاورند. بسیار بعید است چنین مدیریت ناشدنی‌ای در دستور کار باشد، چرا که مردم نیز با این نوع راهبرد مخالف هستند. یکی از مهم‌ترین محورهایی که موجب شد مردم حسن روحانی را به عنوان رئیس‌جمهور انتخاب کنند، وعده‌هایی بود که روحانی برای تغییر سیاست‌خارجی داد و از کلید گشایش تحریم‌های سنگین بین‌المللی علیه ایران سخن گفت؛ وعده‌ای که روحانی با وجود سنگ‌اندازی و مانع‌تراشی‌های مختلف داخلی و خارجی توانست وعده خود را عملی کند. در واقع برجام سهم مهمی در خروج ایران از انزوا دارد. همین توافق موجب خشم رژیم سعودی شد. سعودی‌ها بارها نشان داده‌اند که از ایجاد چارچوبی به نام برجام ناراضی بوده و تلاش می‌کنند ایران را درحاشیه نگه دارند. در همین راستا نایب ولیعهد این کشور در روزهای اخیر به واشنگتن رفت و در دیدار با دونالد ترامپ موضوع مهار ایران را پیش کشید. اگرچه تحت شرایط فعلی عربستان می‌کوشد تا کشورهای منطقه را مقابل ایران قرار دهد، اما از آنجا که کشورهای عرب منطقه دولت‌های تازه‌بنیاد هستند، رشد اقتصادی و توسعه را مهم‌ترین راهبرد خود می‌دانند و در همین راستا صلح درمنطقه را ترجیح می‌دهند، بنابراین ایران نیز در همین راستا باید برای افزایش همکاری‌ها گام بردارد. گام اولی که باید درخاورمیانه برداشته شود، حل معضل تروریسم تکفیری است که با حمایت برخی کشورها در منطقه شکل‌گرفت، اما امروز با توجه به اجماع شکل‌گرفته در مبارزه با این پدیده، رو به ضعف و زوال است. با پایان بحران تروریسم زمینه افزایش همکاری فراهم می‌شود. اهرم اقتصادی در مناسبات بسیار حائز اهمیت است. نقش اقتصاد به خوبی در روابط تهران و آنکارا دیده می‌شود و این کشور متناسب با بهره‌برداری‌های سیاسی خود روابط با ایران را تنظیم می‌کند. به نظر می‌رسد ایران با توجه به وضعیت که در منطقه شکل گرفته، باید با ادامه راهبرد سیاست‌ خارجی تعاملی این اختلافات را نیز با در نظر گرفتن منافع ملی از سر راه بردارد.