حقایقی از دخانیات

دخانیات بیش از نیمی از مصرف‌کنندگان خود را به کام مرگ می‌برد؛ مصرف دخانیات به علت پایین بودن قیمت محصولات دخانی و بازاریابی تهاجمی و گسترده صنایع دخانی، پائین بودن آگاهی عمومی از خطرات مرتبط و بی‌ثباتی سیاست‌های عمومی در مقابله با آن، هنوز پدیده‌ای رایج در جهان امروز است.

تدبیر24 »بسیاری از عوارض و آسیب‌های دخانیات پس از گذشت سال‌ها یا حتی چند دهه از شروع مصرف بروز می‌کند؛ بنابراین تا زمانیکه مصرف دخانیات در جهان رو به افزایش باشد، اپیدمی بیماری‌ها و مرگ و میر مرتبط هنوز به نقطه اوج خود نرسیده است.

حقایقی که در ادامه عنوان خواهد شد نشانگر رشد اپیدمی دخانیات، وضعیت کنترل دخانیات در سطح جهان و اینکه چطور پدیده اپیدمی دخانیات با اجرای شش سیاست موثر کنترل دخانیات قابل پیشگیری خواهد بود، است.

استعمال دخانیات از بزرگ‌ترین تهدیدهای بهداشت عمومی

استعمال دخانیات یکی از بزرگ‌ترین تهدیدهای بهداشت عمومی است که تا کنون دنیا با آن مواجهه بوده است؛ به طوریکه بیش از یک میلیارد نفر از مردم جهان (یک میلیارد و سیصد میلیون) مصرف کننده مواد دخانی هستند.

اگرچه شیوع مصرف دخانیات در جوامع پیشرفته و با درآمد بالا کاهش یافته است ولی در کل مصرف دخانیات در دنیا رو به افزایش است؛این درحالیست که اپیدمی دخانیات به سمت کشورهای در حال توسعه رو به گسترش است.

بیشتر از 80 درصد مصرف کنندگان دخانیات در کشورهای با درآمد پایین و متوسط زندگی می‌کنند.

دخانیات عامل مرگ حدود 6 میلیون نفر از مردم جهان در سال می‌باشد تقریبا هر 6 ثانیه یک نفر به علت ابتلاء به بیماری‌های ناشی از استعمال دخانیات جان خود را از دست می‌دهد که یک نفر از هر 10 مورد مرگ بزرگسالان را شامل می‌شود.

دخانیات بیشتر از نیمی از مصرف کنندگان خود را به کام مرگ می‌کشاند و یکی از 6 عوامل خطر مرگ در دنیا است.

به علت وجود فاصله زمانی بین شروع مصرف دخانیات و بروز پیامدهای بیماری مربوط به آن، می‌توان گفت اپیدمی مرگ و میر و بیماری‌های ناشی از مصرف دخانیات تازه شروع شده است.

در قرن بیستم 100 میلیون مورد مرگ ناشی از مصرف دخانیات در دنیا گزارش شده است. پیش بینی می‌شود چنانچه روند کنونی ادامه پیدا کند در قرن بیست و یکم شاهد مرگ یک میلیارد نفر از مردم دنیا بعلت دخانیات باشیم.

بدون انجام اقدامات پیشگیرانه تا سال 2030 میلادی، مرگ ناشی از دخانیات به 8 میلیون نفر در سال خواهد رسید که 80 درصد این موارد در کشورهای در حال توسعه به وقوع می‌پیوندد.

پیشگیری از سرطان

حداقل یک سوم موارد سرطان قابل پیشگیری است،پیشگیری مقرون به صرفه‌ترین استراتژی کنترل سرطان است.

دخانیات بزرگترین عامل قابل پیشگیری از سرطان در دنیای امروز شناخته شده است. بین 80 تا 90 درصد مرگ ناشی از سرطان ریه و 30 درصد مرگ ناشی از سایر موارد سرطانی از قبیل حنجره، حفره دهانی، مری و معده در کشورهای در حال توسعه بعلت مصرف دخانیات اتفاق می‌افتد.

جهت گیری صنایع دخانی در بازاریابی محصولات خود به سمت جوانان و بزرگسالان کشورهای در حال توسعه می‌باشد. با توجه به اینکه اغلب زنان، جوانان و نوجوانان دختر این منطقه در حال حاضر بدلیل شرایط قومی و فرهنگی مصرف کننده مواد دخانی نمی‌باشند، این صنایع تمام تلاش خود را برای ورود به این بازار بالقوه انجام می‌دهند.

اپیدمی دخانیات ساخته دست انسان و قابل پیشگیری است. تنها 5 درصد از جمعیت جهان در کشورهایی زندگی می‌کنند که در آن قوانین کنترل دخانیات بطور خاص جاری بوده و تدابیر موثر مداخلات برای کاهش مصرف دخانیات در حال انجام می‌باشد.

استراتژی شش گانه سازمان جهانی بهداشت در مهار اپیدمی دخانیات شامل پایش مصرف دخانیات و سیاست‌های پیشگیرانه، محافظت از مردم در برابر دود دخانیات، پیشنهاد کمک برای ترک مصرف دخانیات،هشدار به مردم در خصوص خطرات مصرف دخانیات،اجرای ممنوعیت کامل تبلیغات، ترویج دخانیات و حمایت مالی صنایع خانی و افزایش مالیات بر دخانیات است.

پایش مصرف دخانیات و سیاست‌های پیشگیرانه

بررسی وضعیت ارزیابی مصرف دخانیات و اثرات آن باید تقویت شود. در حال حاضر نیمی از کشورهای جهان – دو کشور از هر سه کشور در حال توسعه – حتی حداقل اطلاعات در خصوص شیوع مصرف دخانیات گروه سنی جوانان و بزرگسالان‌شان را ندارند.

محافظت از مردم در برابر دود دخانیات

در بیش از نیمی از کشورهای جهان یا به عبارتی حدود دو سوم جمعیت جهان استعمال دخانیات در ادارات دولتی، فضاهای کاری و سایر محیط‌های بسته مجاز می‌باشد. اجرای سیاست‌های عاری از دخانیات در بسیاری از جوامع صنعتی موجب کاهش متوسط مصرف دخانیات در بین کارکنان تا میزان 29 درصد شده است.

پیشنهاد کمک برای ترک مصرف دخانیات

در بین مصرف کنندگان دخانیات افرادی که از مخاطرات استعمال دخانیات آگاهی دارند، 3 نفر از هر 4 نفر مصرف کننده، خواهان ترک استعمال دخانیات هستند. سرویس‌های جامع ترک دخانیات تنها در 5 درصد جمعیت جهان وجود دارد. ترک دخانیات برای افراد مصرف کننده به تنهایی بسیار مشکل است و سیستم‌های مراقبت بهداشتی کشورها مسئولیت اولیه برای ارائه خدمات ترک دخانیات دارند.

هشدار به مردم در خصوص خطرات مصرف دخانیات

نصب هشدارهای تصویری بهداشتی روی بسته بندی‌های محصولات دخانی از مصرف دخانیات جلوگیری می‌نماید. تا کنون 15 کشور یا به عبارتی 6 درصد جمعیت جهان در معرض اطلاع رسانی از طریق درج هشدارهای تصویری بهداشتی روی حداقل 30 درصد سطح بسته بندی‌های مواد دخانی هستند.

بیش از 40 درصد جمعیت جهان در کشورهایی زندگی می‌کنند که از به کار بردن اصطلاحات گمراه کننده روی بسته بندی‌های مواد دخانی همچون «ملایم»، «سبک» و ... جلوگیری نمی‌کنند و هیچکدام از این کشورها کاهش قابل ملاحظه‌ای در میزان مصرف دخانیات نداشته‌اند.

اجرای ممنوعیت کامل تبلیغات، ترویج دخانیات و حمایت مالی صنایع دخانی

حدود نیمی از کودکان جهان در کشورهایی زندگی می‌کنند که در آن هیچگونه ممنوعیتی در برابر فروش آزادانه محصولات دخانی وجود ندارد. مطالعات انجام شده در سطوح ملی نشانگر 16 درصد کاهش جمعیت مصرف کننده مواد دخانی بعد از به اجرا گذاردن ممنوعیت تبلیغات این محصولات است.

افزایش مالیات بر محصولات دخانی

افزایش مالیات بر محصولات دخانی به میزان 10 درصد موجب کاهش شیوع مصرف دخانیات تا حدود 4 درصد در کشورهای با درآمد بالا و حدود 8 درصد در کشورهای با درآمد متوسط می‌شود؛ 70 درصد افزایش قیمت محصولات دخانی موجب پیشگیری از بروز مرگ ناشی از دخانیات در یک چهارم جمعیت کنونی مصرف کننده مواد دخانی می‌شود.

حقایقی درباره دود دست دوم (دود محیطی) دخانیات

دود حاصل از احتراق توتون اصطلاحا دود دست دوم یا دود محیطی دخانیات گفته شده، دود دخانیات در محیط‌های بسته توسط هر شخصی که در آن محیط قرار دارد تنفس می‌شود، چه فرد مصرف کننده و چه فرد غیر مصرف کننده مواد دخانی در معرض مخاطرات و مضرات ناشی از مواجهه با دود محیطی دخانیات قرار دارند. استعمال دخانیات ناخواسته یا تحمیلی واژه دیگری است که در این مورد به کار برده می‌شود.

دود محیطی دخانیات حاوی 4000 نوع ماده شناخته شده شیمیایی بوده و دود محیطی دخانیات عامل بروز سرطان، بیماری‌های قلبی و بسیاری از بیماری‌های خطرناک دیگر است.

تقریبا نیمی از کودکان جهان یا به عبارتی 700 میلیون کودک هوای آلوده به دود دخانیات را تنفس می‌کنند که این پدیده موجب تشدید بیماری آسم و سایر بیماری‌های خطرناک این گروه سنی می‌شود.

مواجهه با دود دست دوم دخانیات از طریق تحمیل هزینه‌های مستقیم و غیر مستقیم درمانی و کاهش بهره‌وری، خسارات اقتصادی قابل توجهی روی افراد، مشاغل و جامعه دارد؛ این درحالیست که طبق برآورد سازمان بین‌المللی کارگر، حداقل 200 هزار کارگر در سال بدلیل مواجهه با دود دست دوم دخانیات در محیط‌های کاری جان خود را از دست می‌دهند.

آژانس حفاظت از محیط زیست آمریکا برآورد کرده است که دود دست دوم دخانیات سالیانه عامل 3000 مورد مرگ ناشی از سرطان ریه در بین افراد غیر مصرف کننده مواد دخانی در این کشور است.

هیچگونه سطح ایمنی برای مواجهه با دود محیطی دخانیات وجود ندارد. نه سیستم‌های تهویه و نه فیلتراسیون و نه حتی سیستم‌های توام تهویه و فیلتراسیون قادر به کاهش سطح مواجهه دود دست دوم دخانیات در فضاهای بسته به میزان مورد قبول نبوده و تنها محیط‌های 100 درصد عاری از دخانیات تضمین کننده حفاظت کامل هستند.

منبع: خبرگزاری ایسنا

برچسب ها: دخانیات بهداشت عمومی اپیدمی