امروز فضاهای شهری با عنوان فضای عمومی و همچنین داراییهای مشاع شهروندان درحالی به فروش میرسد که در هیچنقطه ازجهان مسئولان شهری نمیتوانند بدون نظر شهروندان تعرضی به حقوق عمومی داشته باشند.
تدبیر24 » ساخت یک برج در مناطق مسکونی به منزله محروم ساختن شهروندان در آن منطقه از چشمانداز عمومی و بهرهگیری از هوای تازه و سالم است. فروش فضاهای عمومی موجب مشکلات دیگری از جمله ترافیک نیز میشود، زیرا در بسیاری از مناطق مسکونی شمال شهر تهران، ترافیک وضعیتی به وجود آورده است که معابر در این مناطق حتی کمترین همخوانی با برجهای ساخته شده در این مناطق ندارند. از سویی با توجه به ساخت وسازهایی که بر روی گسلها در تهران در چند سال گذشته به وجود آمده باید در انتظار فاجعه در صورت زمینلرزه بود. عمق این فاجعه آنقدر سنگین خواهد بود که تهدیدهای آن، جهان و مرزهای فراملی را در بر خواهد گرفت. بنابراین مشکلات شهری در تهران تنها به فروش شهر یا فضاهای شهری محدود نمیشود، بلکه جنبههای مختلفی در بردارد. نخست تخریب فضاهای عمومی و سبز و گسترش فضای سبز درحاشیه شهر تهران به جای داخل شهر که وضعیت اسفناکی به بار آورده است. سپس ایجاد امکانات ورزشی مطلوب در هر گوشه از شهر تهران که امکان فراغت نامتناسب برای شهروندان فراهم کرده است. در حقیقت نگاهها در مدیریت شهری امروز تهران نسبت به فضاهای عمومی نگاه کالایی است. غافل از اینکه این نگاه عوارض بسیار جدی به جامعه تحمیل میکند. علاوه بر تخریب محیط زیست و آلودگی هوا، از هم اکنون ظرفیتهای زیست انسانی و منطقی حتی برای نسلهای آینده از بین برده شده، به نحوی که جوانان در این شهر فرصت بهرهگیری از فضاهای ورزشی را از دست داده اند. عمدتا فضاهای سبز به چند پارک در کلانشهر تهران محدود شده است. علاوه برآن در سالهای اخیر قطع درختان، تخریب باغها و تبدیل آنها به برج و منازل مسکونی شرایطی به وجود آورد که عملا فضای تنفس شهر به شدت محدود شده است که این مشکلات زیست محیطی برای تهران فاجعه آفرین خواهد بود. تعرض به فضاهای عمومی تنها به موارد مذکور محدود نمیشود بلکه همانطور که پیشتر اشاره شد در بسیاری از مناطق شمال شهر تهران معابر عمومی به خاطر ساختوسازهای غیر اصولی از بین رفته است و به هیچرو امکان پیاده روی در معابر وجود ندارد. به طور مثال در خیابان آفریقا امکان تردد افراد از بین رفته است و فضای پیادهروها تبدیل به فضای تجاری و ظرفیتهای فروشگاهی شده است. علاوه بر این پولی کردن مناسبات اجتماعی در تهران زمینههای رشد فساد اقتصادی را به وجود آورده که طی ماههای گذشته تنها پردههایی از آن در قالب املاک نجومی کنار رفت. علاوه بر املاک نجومی؛ فضاها و میادین شهری در مدیریت کنونی شهر تهران به فروش رسیده است، بدین مفهوم به عدهای با واگذاری تجاری سیار اجازه داده شده که در هر نقطهای از شهر تراکم ایجاد کنند. باید اذعان داشت میراثی که از شهر تهران به شهردار آینده خواهد رسید بدهی هنگفتی تقریبا نزدیک به بودجه کل شهرداری در طول یکسال است. نابسامانیهای اجتماعی حاصل از وضعیت کنونی، شهر تهران را تهدید خواهد کرد و همچنین این نا بسامانیها متوجه شهردار آتی خواهد شد.
حسین راغفر، اقتصاددان