قطار دیپلماسی ایران در ایستگاه تهران

تدبیر24 : آمانو روز گذشته به تهران سفر کرد تا با مقامات ایرانی دیدار کند. مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بامداد دوشنبه 20 آبان با استقبال بهروز کمالوندی، معاون و سخنگوی سازمان انرژی اتمی به دعوت علی‌اکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی کشورمان وارد تهران شد. حضور یوکیو آمانو یک روز پس از بازگشت تیم مذاکره‌کننده ایران از ژنو می‌تواند معنای زیادی داشته باشد که از جمله آن می‌توان به موفقیت کشورمان در ژنو و قدرت تعامل ایران اشاره کرد. با این مقدمه به نظر می‌رسد آمانو حضور در ایران بلافاصله پس از نشست ژنو را فرصتی مغتنم دانست تا با کشورمان به توافقاتی دست پیدا کند. پیش از این، ایران و آژانس اعلام کرده‌اند که می‌خواهند از موضوعات مربوط به حال و آینده برنامه هسته‌ای ایران همکاری‌ها در رفع ابهامات را آغاز کنند و مباحث مربوط به گذشته در گام‌های بعدی تفاهم و همکاری انجام می‌شود. مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای آخرین بار خرداد ماه 1391 و یک روز قبل از برگزاری مذاکرات ایران و 1+5 در بغداد (سوم خرداد 1391) در دولت محمود احمدی‌نژاد برای دیدار با مقامات کشورمان به تهران آمده بود. این بار نیز وی یک روز بعد از مذاکرات ایران و 1+5 در ژنو و در دولت حسن روحانی به تهران آمده است. مذاکرات ایران و آژانس هر چند از مذاکرات سیاسی ایران و 1+5 تاثیر می‌پذیرد اما به طور مستقل دنبال می‌شود.

آمانو در اولین اقدام خود صبح دیروز با علی‌اکبر صالحی رئیس سازمان انرژی اتمی دیدار کرد. پیش از نشست رسمی آمانو و صالحی، دو طرف با یکدیگر دیدار خصوصی داشتند. مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در آغاز نشست ابراز امیدواری کرد از مذاکرات با ایران نتایج محکم و جدی بدست آید. رئیس سازمان انرژی اتمی کشورمان نیز در آغاز نشست مشترک با مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اظهار کرد: در ادامه مذاکرات قبلی در وین امیدواریم مذاکرات موفقیت‌آمیزی داشته باشیم و بتوانیم برای مسائل مطرح میان ایران و آژانس راه‌حل مناسب بیابیم. وی اظهار امیدواری کرد که در این چارچوب مسائل باقی مانده میان ایران و‌ آژانس حل و فصل شوند. همچنین یوکیا آمانو در سخنانی کوتاه با ابراز خرسندی از سفرش به ایران گفت: امیدوارم بتوانیم روز دوشنبه یک بیانیه مشترک براساس تفاهم‌ها و توافق‌هایی که صورت می‌گیرد داشته باشیم. قرار است کارشناسان و متخصصان دو طرف روی جزئیات این توافق با یکدیگر صحبت و آن را نهایی کنند. آمانو گفت: ما امیدواریم بر اساس رویکرد جدید ایران از سوی دولت و سازمان انرژی اتمی این رویکرد جدید را ادامه دهیم و روی مسائل و ابهام‌ها متمرکز شویم تا به طور واضح و شفاف همه مسائل باقی مانده حل و فصل شوند.

همچنین ایران و آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای بیانیه‌ مشترک همکاری‌های آینده برای حل و فصل مسائل باقیمانده را امضا کردند. این بیانیه پس از نشست آمانو و صالحی امضا شد و بهروز کمالوندی، سخنگوی سازمان انرژی اتمی پیش از آغاز نشست خبری اظهار کرد: مذاکرات موفقیت‌آمیزی داشتیم و برای همکاری‌های هر چه بیشتر ایران و آژانس در حوزه‌های مختلف مذاکراتی به طور جدی و خوب صورت گرفت که منتهی به بیانیه مشترک شد. در این بیانیه کارهایی که باید در آینده صورت گیرد مشخص شده است. متن کامل این بیانیه به شرح زیر است: آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و ایران ، 11 نوامبر سال 2013 (دیروز) توافق کردند که همکاری و گفت‌وگوی‌شان را با هدف اطمینان از ماهیت منحصرا صلح‌آمیز برنامه هسته‌ای ایران از طریق حل همه مسائل باقیمانده‌ای که تاکنون توسط آژانس حل نشده است، تقویت کنند. به گزارش وب سایت آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، در ادامه این بیانیه آمده است: در این زمینه این توافق حاصل شد که ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در زمینه فعالیت‌های راستی‌آزمایی که قرار است آژانس برای حل همه مسائل فعلی و گذشته اتخاذ کند، همکاری بیش‌تری داشته باشند. پیش‌بینی می‌شود که همکاری ایران شامل ارائه اطلاعات به موقع درباره تاسیسات هسته‌ای‌اش به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و نیز در زمینه اجرای اقدامات شفاف‌ساز خواهد بود. فعالیت‌ها به صورت گام به گام پیش برده خواهد شد. آژانس بین‌المللی انرژی اتمی توافق کرد که نگرانی‌های امنیتی ایران را از جمله از طریق استفاده از دسترسی مدیریت شده و محافظت از اطلاعات محرمانه مدنظر قرار دهد. ایران و آژانس به عنوان گام اولیه با اقدامات عملی که در زمینه زیر آمده است موافقت کردند. ایران در عرض سه ماه از تاریخ این بیانیه دسترسی و اطلاعات لازم را ارائه خواهد کرد. آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به شورای حکام در زمینه پیشرفت در اجرای این اقدامات گزارش خواهد داد. متن ضمیمه بیانیه مشترک چارچوب همکاری 11 نوامبر 2013: اقدامات عملی اولیه که ایران باید در عرض سه ماه اتخاذ کند: 1- ارائه اطلاعات مربوطه و دسترسی مدیریت شده به معدن گچین در بندرعباس که مورد توافق دوجانبه قرار گرفت. 2 - ارائه اطلاعات مربوطه و دسترسی مدیریت شده به رآکتور تولید آب سنگین که مورد توافق دوجانبه قرار گرفت. 3 - ارائه اطلاعات درباره همه رآکتورهای تحقیقاتی جدید. 4 - ارائه اطلاعات در زمینه شناسایی 16سایت که برای ساخت نیروگاه‌های هسته‌ای در نظر گرفته شده است. 5 - شفاف‌سازی اظهارات ایران درباره تاسیسات غنی‌سازی اضافی و6 - شفاف‌سازی بیش‌تر اظهارات ایران در زمینه فناوری غنی‌سازی لیزری.

رئیس سازمان انرژی اتمی با اشاره به امضای بیانیه مشترک همکاری‌ها میان ایران و آژانس گفت: بیانیه مشترکی که امروز (دیروز) امضا شد بیانگر نقشه راهی است که اقدامات دوجانبه را در رابطه با حل و فصل موضوعات باقیمانده مشخص می‌کند. علی‌اکبر صالحی پس از دو و نیم ساعت مذاکره با مدیرکل آژانس در یک کنفرانس خبری اظهار کرد:‌ خوشحالم از این‌که بالاخره این بیانیه و تفاهم‌نامه امضا شد. وی گفت: این سفر تقریبا مقارن شد با مذاکرات ژنو و هر دو مذاکره چه فرآیند گفت‌وگو با آژانس و چه 1+5 به خوبی پیش می‌رود. همکاری‌های ما با آژانس از ابتدا وسیع و شفاف بوده است و در فرآیندی که در ارتباط با برخی مسائل باقیمانده و موجود تحت عنوان مسائل باقیمانده، همکاری‌ها آغاز شده بود اما متاسفانه نتوانستیم به یک تفاهم دوجانبه برسیم. صالحی خاطرنشان کرد: با رویکرد جدیدی که دولت یازدهم در پیش گرفته است و با استفاده از تجارب گذشته، ما توانستیم با تمهیدات لازم و استفاده از تجارب گذشته و رویکرد جدید دولت‌مان به یک تفاهم دوجانبه برسیم. وی ادامه داد: ما در این پیوست از باب این‌که اراده خود و آمادگی‌مان را برای بسته شدن پرونده ساختگی‌مان نشان دهیم از طرف شورای عالی امنیت ملی اجازه پیدا کردیم تا بازرسان آژانس بیایند و از سایت آب سنگین اراک بازدید داشته باشند و هم‌چنین از معدن گچین در بندرعباس که همواره مورد درخواست آژانس بوده است و ایران داوطلبانه اعلام آمادگی کرد که این امکان برای بازدید آژانس فراهم شود. رئیس سازمان انرژی اتمی کشورمان گفت: این امر نشان‌دهنده آمادگی ایران برای استفاده از انعطاف‌های لازم درباره پیشبرد بسته شدن پرونده هسته‌ای ایران در آژانس است و نمی‌خواهیم بهانه‌ای به دست دیگران بدهیم تا مانع پیشرفت کار شوند.

مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نیز در ابتدای کنفرانس خبری با صالحی پس از امضای تفاهم‌نامه و بیانیه مشترک همکاری گفت: همان‌طور که آقای صالحی گفتند آژانس و ایران به یک بیانیه مشترک در مورد همکاری‌های بیشتر دست پیدا کردند. به جزئیات آن اشاره نمی‌کنم چون صالحی به آن اشاره کردند. آمانو افزود: در چارچوب همکاری بین ایران و آژانس، همکاری‌های بیشتری برای راستی‌آزمایی انجام خواهد شد و اقدامات بسیار جدی و ماهوی زیادی وجود دارد در زمینه این بیانیه که ظرف سه ماه آینده انجام خواهند شد و این کارها از امروز (دیروز) آغاز می‌شوند. این اقدام بسیار مهم است اما هنوز کارهای زیادی برای انجام وجود دارد. در این بیانیه به مواردی اشاره نشده که در گزارش‌های قبلی ما وجود داشته است و تاکید می‌کنم آژانس تمام موارد باقیمانده را با روحیه بالا و همکاری حل و فصل خواهد کرد. وی در پاسخ به این که آژانس در برابر همکاری قابل توجهش برای اجازه بازدید از دو سایت هسته‌ای‌اش چه همکاری‌ای خواهد کرد؟ تصریح کرد: کاری که ما می‌خواهیم انجام دهیم این است که ظرف سه ماه آینده گزارش‌هایی را از بازدیدهای خود تهیه کنیم و آن را به شورای حکام ارائه دهیم.