ناتو عربی و انتخابات در ایران

 تدبیر24» فضای انتخاباتی در ایران موجب شده تحرکات کشورهای منطقه و هم‌افزایی آنها در برخی زمینه‌ها با آمریکا از دید رسانه‌های داخلی ایران دور بماند. دونالد ترامپ تا چند روز دیگر به عربستان سفرخواهد کرد تا قراردادی 100میلیارد دلاری را با کشورهای عربی که در ریاض جمع شده‌اند، منعقد کند. برخی از کارشناسان معتقدند این قرارداد می‌تواند آغاز شکل‌گیری ناتو عربی در منطقه غرب آسیا باشد. کشورهای بزرگی در این پیمان منطقه‌ای حضور دارند که ارتش آنها جزو ارتش‌های قدرتمند جهان است و قدرت نظامی این کشورها در کنار دلارهای نفتی عربی می‌تواند با سرعت بیشتری ناتو عربی را به مقصود خود برساند. به بهانه بررسی این موضوع علی بیگدلی، کارشناس مسائل منطقه با «آرمان» گفت‌وگو کرده است که در ادامه می‌خوانید.

تا چند روز دیگر ترامپ به عربستان سعودی سفر خواهد کرد و قرارداد تسلیحاتی 100‌میلیارد دلاری با عربستان منعقد می‌کند. این قرارداد تا چه اندازه بر معادلات منطقه خاورمیانه اثرگذار خواهند بود؟

برخلاف آقای اوباما که به رابطه با اعراب اهمیتی نمی‌داد و این مساله موجب سردی رابطه جهان عرب با آمریکا شد، ترامپ به دلایل اقتصادی تمایل به گسترش رابطه با جهان عرب دارد. دموکرات‌ها در آمریکا عموما با نگاه به وضعیت حقوق بشر به رابطه با کشورهای دیگر نگاه می‌کنند، اما‌جمهوریخواهان تنها به دنبال سود بیشتر هستند و نگاه به درون دارند. بنابراین ترامپ به دلیل بروز نابرابری‌های اجتماعی بحث حقوق بشر را رها کرده است و به سوی واقعیت‌های سودآور و اشتغال‌زا برای مردم آمریکا حرکت می‌کند. صرف نظر از اقدامات ضد حقوق بشری کشورهای عرب، ترامپ تمایل دارد که با این کشورها وارد معامله شود. سفر ترامپ به عربستان از اهمیت زیادی برخوردار است و دوران جدیدی از مناسبات آمریکا در خاورمیانه را رقم خواهد زد.

چرا ترامپ در میان کشورهای عربی به برقراری رابطه اقتصادی و نظامی با عربستان تمایل دارد؟

 ترامپ بدون اینکه ورود نظامی به خاورمیانه داشته باشد، به اهداف خود بار ایدئولوژیک بخشیده است. وی تمایل دارد در کشورهای عربی تجمعی را ایجاد کند و از درون این تجمع واحد نظامی به وجود آورد تا بتواند برای ایران از این طریق در منطقه مزاحمت ایجاد کند. برخی از اقدامات منطقه در جهت منزوی کردن نقش ایران در منطقه است. مسائلی که در سوریه در حال وقوع است، نشان می‌دهد که آمریکا با کنترل و هدایت کشورهای عربی قصد صدمه به جایگاه ایران در منطقه را دارد. نباید اجازه داد اقداماتی که در منطقه در حال وقوع است، بدون ارزشگذاری ایران شکل بگیرد. تجمع چند ده کشور در عربستان در روزهای آینده از اهمیت زیادی برخوردار است و آمریکایی‌ها به دنبال سوءاستفاده از این تجمعات به ضرر ایران هستند.

فروش تسلیحات به ارزش 100‌میلیارد دلار به عربستان چه منفعی برای آمریکا دارد؟

 تمام مبلغ این قرارداد را عربستان به تنهایی نمی‌‌پردازد، بلکه سایر کشورهای عربی هم سهم قابل توجهی از این مبلغ را می‌‌پردازند. ضمن اینکه این قرارداد 100 میلیاردی می‌تواند تحولات اقتصادی خوبی در آمریکا به وجود آورد که هم افکار عمومی آمریکا را راضی کرده و هم آمریکا و عربستان را به هم نزدیک کند و هم قصد دارند با این قرارداد و القای ایجاد ناتو نظامی، ایران را تحت فشار قرار دهند.

چرا آمریکا در سال‌های اخیر توجه بیشتری به کشورهای عربی دارد؟

آقای دیوید کامرون، قبل از برکناری در مترو دبی مصاحبه‌ای انجام داد و اعلام کرد دبی توسط 300‌هزار انگلیسی اداره می‌شود. این افراد در حوزه‌های اقتصادی، نظامی و امنیتی در حال فعالیت هستند. تمام امور حساس در شیخ‌نشین‌های خلیج فارس زیر نظر انگلستان، فرانسه و آمریکا است.

آیا اعراب توان استفاده از سلاح‌های پیشرفته غربی را دارند؟

 تمام این تسلیحات توسط نیروهای آمریکایی و غربی استفاده می‌شوند.

دستگاه دپلماسی ایران در مقابل ناتو عربی چه استراتژی‌ای را باید در دستور کار خود قرار دهد؟

کمیته روابط خارجی آمریکا چهار تحریم علیه ایران در نظر دارد. آمریکایی‌ها چندان تحولات درون ایران را مد نظر ندارند، اما سیاست‌های اعتدالی می‌تواند مسیر جدیدی را در مقابل آمریکا برای ایران به وجود آورد. ایران درسیاست‌های منطقه‌ای خود باید استراتژی جدیدی را در برابر ناتو عربی انتخاب کند. مقامات سیاسی و نظامی ایران باید تحرکات کشورهای عربی را در نظر بگیرند. مساله حماس، سفر ترامپ به عربستان و احتمالا به روسیه نشان‌دهنده زمین بازی آمریکایی‌هاست. ایران باید به شطرنج آمریکایی‌ها در منطقه توجه کند. ایران باید در منطقه به روش‌های جدیدی رو بیاورد. بدین ترتیب آنچه در سوریه در حال شکل‌گیری است، جدیت بیشتری خواهد داشت. اعراب و صهیونیست‌ها در حال نزدیک شدن به هم هستند. در چنین شرایطی ایران باید صراحتا به منافع ملی خود توجه کند. نباید به کاهش مشارکت سیاسی مردم در ایران دامن زد. با عنصری همچون حضور مردم، به خوبی می‌توان در مقابل چنین نقشه‌هایی ایستادگی کرد.