تحلیلگران شرکتهای "کورنراستون گلوبال آسوشیتس" و "اس وی بی انرژی" میگویند حسن روحانی پس از پیروزی مجدد در انتخابات ریاست جمهوری ایران، برای پیشبرد برنامههای جذب سرمایه گذاران خارجی که برای افزایش تولید نفت ضروری است، در موقعیت قدرتمندتری قرار دارد.
تدبیر24» تلاش ایران برای جذب حدود ۱۰۰ میلیارد دلار برای توسعه بیش از ۵۰ میدان نفتی و گاز طبیعی، با نزدیک شدن به دوازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری ۱۹ مه برابر با ۲۹ اردیبهشت از پیشرفت بازمانده بود. استدلالهای سیاسی روند تایید مفاد قرارداد که دولت عرضه میکرد را متوقف کرده بود. با اینهمه تحریمهای مالی آمریکا و تهدید محدودیتهای بیشتر همچنان بسیاری از سرمایه گذاران بین المللی را منصرف میکند.
روحانی با کسب بیش از ۵۷ درصد آرا، رقیبانش را شکست داد. زمانی که پیروزی روحانی در روز شنبه اعلام شد، دونالد ترامپ، رییس جمهور آمریکا در عربستان سعودی که رقیب منطقه ای ایران است، بسر میبرد. ترامپ گفته است توافق هسته ای که قدرتهای جهانی با ایران امضا کرده اند، یکی از بدترین توافقهایی است که وی دیده و وعده داده است که سیاست آمریکا در قبال ایران را بازبینی میکند.
قانم نوسیبه، موسس شرکت مشاوره مدیریت "کورنراستون گلوبال آسوشیتس" در مصاحبه ای به بلومبرگ گفت: این انتخاب به روحانی اختیار میدهد برنامههایش را پیش ببرد. روحانی یا صبر میکند و میبیند ترامپ چه اقدامی خواهد کرد یا به پیش حرکت میکند.
دو برابر شدن صادرات نفت
سالها تحریم بین المللی، مانع سرمایه گذاری در ایران شده بود که زمانی دومین تولیدکننده بزرگ اوپک بود و اقتصاد این کشور را فلج کرد. تشدید تحریمها در سال ۲۰۱۲، صادرات نفت خام ایران را کاهش داد اما این کشور پس از برچیده شدن محدودیتها در ژانویه سال ۲۰۱۶، فروش نفت را دو برابر کرد.
بیژن زنگنه، وزیر نفت ایران دو هفته پیش اظهار کرد صادرات نفت از زمان لغو تحریمها به حدود ۲.۵ میلیون بشکه در روز افزایش یافته است. زنگنه در حرکت دولت برای جذب سرمایه گذاری خارجی، سودمند بوده و به تنظیم قراردادها برای سرمایه گذاران نفتی جدید و واگذاری پروژهها به شرکتهای بین المللی کمک کرده است. البته رییس جمهوری ایران هنوز درباره اعضای کابینه در دور دوم ریاست جمهوری خود اشاره ای نکرده است.
پیش از این ایسنا به نقل از علی کاردر، مدیرکل شرکت ملی نفت ایران گزارش کرده بود ایران برای برگزاری نخستین مناقصه بین المللی حق توسعه نفت تا پس از انتخابات دست نگه میدارد. ایران برخی از مفاد قرارداد سرمایه گذار جدید را در کنفرانسی که نوامبر سال ۲۰۱۵ در تهران برگزار شد، اعلام کرده بود و امضای نخستین قراردادها در مارس یا آوریل سال ۲۰۱۶ را هدف گذاری کرده بود.
به گفته پاتریک مورفی، یکی از شرکای شرکت حقوقی "کلاید اند کو"، این حقیقت که روحانی به عنوان اصلاح طلبی که توافق هسته ای را به ارمغان آورده و وعده داد سرمایهگذاری خارجی را وارد کشور کند، پیروز شده است نشان میدهد حمایت برای مواردی مانند قراردادهای نفتی وجود دارد.
مخالفان سیاسی
به گفته سارا وخشوری، رییس شرکت مشاوره "اس وی بی انرژی" در واشنگتن دی سی، مخالفان سیاسی روحانی اکنون که وی در دور دوم ریاست جمهوری پیروز شده است، علاقه چندانی به بلاک کردن قراردادهای جدید ندارند. با این همه سرمایه گذاران بین المللی نسبت به تحریمهای یکجانبه آمریکا و تحریمهای آتی که ممکن است برنامه موشکی ایران را هدف بگیرند، همچنان نگران هستند.
بزرگترین شرکتهای نفتی تاکنون بیش از توافقهایی برای مطالعه پروژههای انرژی یا طراحی برنامههای توسعه تعهدی نداشته اند. توتال که برای طراحی برنامههایی برای تولید گاز طبیعی فراساحلی و استخراج نفت ساحلی موافقت کرده بود، توافقهای نهایی برای پروژهها در ایران امضا نکرده است.
به گفته نوسیبه، اگر ترامپ توافق هسته ای را برهم زند یا تلاش کند آن را تغییر دهد، این موضوع سرمایه گذاران را خواهد ترساند. از سوی دیگر اگر روحانی اکنون قراردادهای توسعه نفتی را عرضه کند، علاقه در میان سرمایه گذاران و شرکتهای اروپایی برای باز نگه داشتن ایران برای تجارت را افزایش میدهد و این مسئله مذاکرات مجدد توافق هسته ای را برای ترامپ پیچیدهتر خواهد کرد.