در دوران اصلاحات، تقریبا یک ارتباط منطقی بین واردات و صادرات به وجود آمد و اگرچه میزان صادرات ما کمتر از حدود پنج ميليارد دلار بود، اما به علت انجام سرمایهگذاریهای زیرساختی در حوزه پتروشیمی در این دولت ما شاهد افزایش و جهش بخش صادرات در دولتهای نهم و دهم بودیم.
تدبیر24» در سالهای 88، 89 و 90 حجم صادرات ما به ترتیب به 25 میلیارد، 34میلیارد و 43میلیارد دلار میرسد و در سال 91 مجددا به 41میلیارد دلار باز میگردد. اما نکته مهم در این بین، این است که عدد واردات در کشور همزمان با افزایش صادرات بالا میرود. به عبارتی حجم واردات ما در در سالهای 88، 89، 90، و 91 به ترتیب به 55 میلیارد، 64 میلیارد، 62میلیارد و 52میلیارد دلار میرسد. تمام این سالها تراز تجاری ما بین سهمیلیارد دلار تا 12میلیارد دلار منفی بوده است، یعنی حجم صادرات ما زیاد میشود و ارقامی در بخش واردات دیده میشود که در سیاستهای بعد از انقلاب کمتر شاهد آن بودیم. البته در دولت دهم شاهد افزایش جهشی قيمت نفت در جهان بودیم که به رقمی بالای 130 دلار میرسد، اما متاسفانه به جای اینکه این منابع صرف ایجاد زیرساخت و بستر برای تولید و صادرات شود، 35درصد از واردات ما به کالاهای مصرفی غیرضرور اختصاص پیدا میکند. زمانی که دولت یازدهم سکان امور مملکت را به دست گرفت، شرایط اقتصادی وخیمی در کشور حاکم بود؛ درواقع از سویی قیمت نفت کاهش پیدا کرده بود و از سوی دیگر معوقات دولت به بخش خصوصی و پیمانکاران که میراث دولت قبل بود، ارقام بسیار بزرگی را شامل میشد. متاسفانه تحریمها و قطع ارتباط با سیستم مالی بینالمللی نیز بر وخامت اوضاع دامن میزد. آنچه در این بین اتفاق افتاد و در وهله اول باعث خروج از بحران شد، امنیت و ثباتی بود که ثمره اقدامات دولت در عرصه بینالمللی به حساب میآید. درنتیجه، دولت یازدهم در اولین سال کاری خود توانست با صادرات 42میلیارد دلاری درمقابل واردات ٤٩میلیارد دلار برسد و تراز منفی از ١٢میلیارد به حدود هفت را سپری کند. درحقیقت شرایط کشور به گونهای بود که از طرفی دولت در عرصه بینالمللی برای احقاق حق ایران تلاش میکرد و از طرفی دیگر در راستای ساماندهی به امور داخلی گام برمیداشت. در سال 93، صادرات ما به 50میلیارد دلار و واردات ما به 53میلیارد دلار میرسد که مجددا تراز تجاری منفی است. سال 94 به واسطه کاهش میزان تورم، ارتقای رشد اقتصادی، افزایش فروش نفت ناشی از رفع تحریم ها، مدیریت واردات و... صادرات ما به 5/42میلیارد دلار و واردات به 5/41میلیارد دلار رسید. بنابراین سال 94 اولین سال بعد از انقلاب بود که ما در صادرات غیرنفتی خود تراز تجاری مثبت و در حدود یکمیلیارد دلار را تجربه کردیم. در ادامه همین روند، در سال 95 ما در صادرات به رقم 43میلیارد و 900میلیون دلار با رشد 4/4درصد و در واردات به 43میلیارد و 600میلیون دلار با رشد حدود چهار درصد رسیدیم.
محمد لاهوتی، عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی