تدبیر24» انتخاب شهردار آینده، ویژگیهای این مدیر ارشد شهر تهران و همچنین اولویتهای شوراها در این روزها به بحث مهمی در محافل سیاسی و افکار عمومی تبدیل شده است. مرم خواستار شفافیت در عین رفتار تخصصگرایانه در شهرداری و به بیان دیگر خواستار ایجاد فضای شیشهای در شورا و شهرداری هستند. در این ارتباط شهربانو امانی عضو شورای شهر تهران با «آرمان» گفتوگو کرده است که در ادامه میخوانید.
از منظر شما شهردار آینده شهر تهران باید دارای چه ویژگیهایی باشد؟
شورای پنجم در ابتدا بر اساس آییننامهای که در انتخاب شهردار کلانشهرها وجود دارد، عمل خواهد کرد. در این آییننامه به ویژگیهای لازم و فردی شهردار آتی اشاره شده است و باید شهردار آینده از این شاخصهای مقدماتی برخوردار باشد. بخش دیگر ویژگیهای شهردار باید با توجه به شرایط ویژه کلانشهر تهران و وضعیت موجود این شهر باشد. شهردار تهران باید مدیر و مدبر باشد. نیاز است مشکلات و حوزههای مهم شهر تهران از جمله بدهیهای این شهر، بحث حمل و نقل عمومی، بحث آسیبهای اجتماعی و آلودگی هوا را به خوبی بشناسد و برنامه کاملا محیطزیست محور، فرهنگ محور و اجتماع محور برای رفع این چالشها داشته باشد. علاوه بر این باید شهردار از مدیران ارشد و باتجربه نظام باشد؛ یعنی تجربه اجرایی کافی در سطح کلان داشته باشد، زیرا بخش بزرگی از مشکلات کشور در شهر تهران است و اگر مشکلات این شهر به خوبی توسط شهردار آینده مدیریت و کنترل شوند، بخش بزرگی از مشکلات کشور نیز رفع میشوند. از طرفی دیگر لازم است شهردار برای رفع مشکلات شهر روابط خوبی و تنگاتنگی با دولت داشته باشد. متاسفانه در طول سالهای گذشته ارتباط این دو بخش، یعنی دولت ملی و دولت محلی در تهران مساعد نبوده است و همین امر چالشهای فراوانی برای ما ایجاد کرد. اکنون زمان آن است که کابینه محلی و ملی در شهر تهران برای رفع مشکلات این شهر و پیشبرد و توسعه تهران برنامهای همسو داشته باشند. شهردار انتخابی باید به پاکدستی و مبارزه با فساد شهره باشد، مبارزه با فساد و رانتخواری را در اولویت کارهای خود قرار دهد، اعتقاد به گسترش سمنها و نهادهای صنفی و سیاسی داشته باشد و از این طریق شهروندان نیز نقش فعالتری در شهر خود داشته باشند و آنان با حقوق و وظایف شهروندی خود نیز بیشتر آشنا شوند. بهطورکلی کابینه شهردار آینده باید توانایی و مهارت لازم را در تحقق بخشیدن به مطالبات مردم داشته باشد. کابینه آینده شهرداری باید پاسخگوترین کابینه شهرداری در طول حیات شوراها و شهرداریها باشد.
چگونه در مسیر شورا و شهرداری شیشهای حرکت کنیم؟
در درجه اول باید تصمیمات در چارچوب قانون باشند. در حال حاضر یک سال و نیم از برنامه دوم شهر تهران باقی مانده است. اگر شهردار آینده همراه با شورای پنجم مشکلات برنامه دوم را مرتفع کنند و در تدوین برنامه سوم در چهارچوب طرح تفصیلی و برنامه جامع تهران موفق عمل کنند، همچنین چارچوبهای این امر را رعایت کرده و فرایندها را به نحو درستی شکل دهند، طبیعتا ما بسیاری از مشکلات شهر تهران را رفع میکنیم. این مساله راه را برای ایجاد فضایی روشن در مدیریت شهر تهران مهیا خواهد کرد. اگر ما بتوانیم این تصور و احساس را در میان مردم شهر تهران ایجاد کنیم که شهر تهران خانه تکتک شهروندان است و قطعا چنین هدفی نیز داریم و اینکه خیلی شفاف و روشن عمل خواهیم کرد، فرایند و تعاملات خود را با مردم، رسانهها و کنشگران اجتماعی در میان میگذاریم، اینچنین شورای شیشهای را تحقق میبخشیم. شهردار نیز باید همین رویه را درپیش بگیرد؛ یعنی تصمیمات خود را به روشنی به مردم اعلام کند. برای نمونه شهردار ترک مناقصات را حتی اگر در چارچوب قانون باشد، به حداقل برساند. باید رانتبازی و باندبازی به حداقل برسد. اعتماد عمومی باید به کلانشهر تهران بازگردد. اگر ما در اجرای این برنامهها موفق باشیم در آینده میتوانیم بگوییم که شورا و شهرداری عملکردی شیشهای داشتهاند.
نقش نظارتی شوراها را چگونه ارزیابی میکنید؟
به هرحال شورای شهر وظیفه تقنینی در فرایند قانونی دارد. شوراها نقش آنچنان مهمی دارند که میتوانند بهطور مستقیم طرح به مجلس ارائه کنند، یا درفرایند لایحه میتوانند از مسیر دولت، لایحه به مجلس بدهند. یکی از ابعاد مهم شوراها نقش نظارت بر عملکرد برنامهای است که خود مصوب کرده و برای اجرا در اختیار شهردار گذاشته است. باید فرایند نظارت را تقویت کنیم، از جمله کمیسیون نظارات و حقوقی شورای تهران را تقویت کنیم. در انتخاب شهردار نیز به نوعی عمل کنیم که مردم در این انتخاب مهم اقناع شوند. علاوه بر این بحث دیوان محاسبات شهرداری تهران باید همچون مجلس شورای اسلامی زیر نظر پارلمان شهری باشد. فکر میکنم اگر این تعامل و پاسخگویی را داشته باشیم، میتوانیم نقش نظارتی را بسیار بهبود بخشیم.
آیا شورا در قبال شهرداری تنها نقش نظارتی خواهد داشت؟
شهردار تهران بعد از نصب توسط شورا باید ضمن نظارت مورد حمایت و پشتیبانی شورا نیز قرار گیرد. شرایط کلانشهر تهران بهگونهای است که اگر شورا و دولت از شهردار حمایت نکنند، کار شهردار بسیار دشوار خواهد بود. خیلی از کاندیداهای توانمند نیز به خاطر شرایطی که در شهرداری تهران وجود دارد، حتی از پذیرفتن این وظیفه امتناع میکنند. بنابراین باید شورای شهر پنجم این اطمینان و اعتماد را به شهردار آینده بدهد که ضمن نظارت مورد حمایت قانونی آنان نیز قرار خواهد گرفت.
شورای پنجم در شهر تهران چه اولویتهایی دارد؟
شورای شهر باید به مردم پاسخگو باشد. شوراها در اصل پل ارتباطی میان موکلان خود و مدیرانی هستند که با رأی شورا انتخاب میشوند. ما باید این مساله را در اولویت اول کارهای خود قرار دهیم. علاوه بر این، شفافیت و نظارت از دیگر اولویتهای مهم شورای آینده خواهند بود. از طرفی دیگر بسترسازی برای تقویت شورایاریها و ارتقای جایگاه شوراها بخش دیگری از دستورکارهای آینده ما را تشکیل خواهند داد.