راکتور تحقیقاتی آب سنگین اراک تغییر نام داد

آمانو در جدیدترین گزارش خود درباره ایران که هفته گذشته برای بررسی بیش‌تر در اختیار 35 عضو شورای حکام قرار گرفت یک‌بار دیگر اعلام کرد که "به راستی‌آزمایی عدم انحراف مواد هسته‌ای اعلام‌شده در تاسیسات هسته‌ای و مکان‌های خارج از تاسیسات که به طور معمول مورد استفاده قرار می‌گیرند (LOFs) و از سوی ایران در چارچوب موافقت‌نامه پادمان‌ها اعلام شده، ادامه می‌دهد و ارزیابی‌ها در خصوص نبود فعالیت‌ها و مواد هسته‌ای اعلام نشده برای ایران کماکان ادامه دارد."

آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بر اساس برجام از روز اجرای این توافق به نظارت و راستی‌آزمایی اجرای تعهدات مرتبط هسته‌ای از سوی ایران بر اساس مفاد برجام پرداخته است.

در جدیدترین گزارش یوکیا آمانو درباره ایران روند فعالیت‌های هسته‌ای از جمله غنی‌سازی و تحقیق و توسعه در این زمینه در روند معمول و طبق برنامه‌ سازمان انرژی اتمی و در چارچوب برجام ادامه دارد و آژانس صحت اطلاعات و اقدامات ایران در این حوزه‌ها را تایید کرده است.

در رابطه با فعالیت‌ها در حوزه تولید آب سنگین آژانس اعلام کرده است که ایران در نامه‌ای به تاریخ 23 آوریل 2017 ایران به آژانس اطلاع داد که اپراتور تاسیسات HWPP قصد دارد فعالیت این تاسیسات را برای انجام سرویس و تعمیر برنامه‌ریزی شده قبلی در تاریخ 27 آوریل 2017 متوقف کند. در تاریخ 16 می 2017، آژانس راستی‌آزمایی کرد که تاسیسات فعالیت ندارد و ذخیره آب سنگین ایران 128.2 متریک تن است. در طول دوره گزارش‌دهی، ایران بیش از 130 متریک تن آب سنگین نداشته است (بند 14).

کارخانه تولید آب سنگین به طور معمول هر سال یا دو سال یک بار، حدود یک ماه از مدار خارج شده و تعمیرات اساسی روی آن برای بهبود کیفی و کمی تولید انجام می‌شود. 

اما نکته قابل توجه دیگر که در پانوشت بند 6 گزارش ژوئن 2017 آژانس به آن اشاره شده است، این‌که بر اساس نامه 18 آوریل 2017، ایران به آژانس اطلاع داده که نام راکتور تحقیقاتی آب سنگین اراک (راکتور IR-40) به راکتور تحقیقاتی آب سنگین خنداب تغییر داده است.

نام راکتور تحقیقاتی 40 مگاواتی اراک در روند مذاکرات هسته‌ای یکی از مهم‌ترین موضوعات حساس برای آمریکا بود و تلاش داشتند تا نام این راکتور تغییر کند که با مقاومت مقامات سازمان انرژی اتمی و تیم مذاکره‌کننده رو به رو و اجازه این تغییر داده نشد؛ از این رو تغییر نام راکتور اراک به خنداب قابل توجه است.

مرکز هسته‌ای اراک شامل مجتمع تولید آب سنگین و راکتور 40 مگاواتی آب سنگین در 75 کیلومتری اراک به سمت شهر خنداب واقع شده است.

گزارش جدید آژانس بسیار کوتاه‌ و خلاصه‌ نسبت به گزارش قبلی آژانس فعالیت‌های صلح‌آمیز هسته‌ای ایران را تحت نظارت آژانس در چارچوب برجام مورد بررسی قرار داده است.