ماه رمضان و خشکاندن ریشه های غفلت با ایمان به معاد

تدبیر24»اصل معاد در دین مبین اسلام بدان معناست که تمام انسان ها، پس از مرگ در جهان دیگری زنده می شوند و سرانجام در روز قیامت در دادگاه عدل الهی حضور می یابند و با رسیدگی به اعمال آنها در بهشت به سعادت ابدی می رسند یا در دوزخ به خشم و غضب الهی گرفتار خواهند شد.

بررسی ها نشان می دهد که در میان مسایل عقیدتی هیچ مساله ای در اسلام پس از توحید به اندازه معاد و اعتقاد به حیات بعد از مرگ و حسابرسی اعمال بندگان، پاداش، کیفر و اجرای عدالت اهمیت ندارد. وجود هزار و 200 آیه درباره معاد در قرآن، شاهدی بر این مدعا است پروردگار متعال در قرآن کریم و در آیه 39 سوره غافر با اشاره ای به اهمیت معاد و زندگی ابدی می فرماید: «ای قوم من! این زندگی دنیا، تنها متاع زودگذری است و آخرت سرای همیشگی است.»

پیامبر اکرم(ص) هم در این باره در سفارشی به مومنان می فرمایند: «بدترین مردم آن کسی است که آخرت خود را به دنیای خود بفروشد و بدتر از او آن کسی است که آخرت خود را به دنیای دیگری بفروشد!»

مساله معاد و جهان آخرت همواره در سرلوحه دعوت انبیا قرار داشته است و پیامبران الهی با وجود مخالفت های سرسختانه مخالفان، همواره بر آن تاکید داشتند و مردم را به اعتقاد به آن دعوت کردند و این مقاومت و پایداری انبیاء در طرح معاد و آشنا ساختن مردم با جهان پس از مرگ، نشانگر اهمیت بسیار این اصل اعتقادی در زندگی بشر، سعادت و کمال نهایی انسان به شمار می رود.

پژوهشگر گروه اطلاع رسانی ایرنا در بیست و دومین روز از ماه مبارک رمضان و آستانه آخرین شب قدر به منظور اهمیت شناخت معاد و جهان پس از مرگ به گفت وگو با حجت الاسلام «سیدجواد حسینی رضایی» مدرس و مبلغ در حوزه علمیه قم و پژوهشگر و کارشناس امور دینی پرداخته است.

حجت الاسلام حسینی رضایی، معاد را به عنوان یکی از اصول مهم دین و از مسایل اصلی مذهب معرفی کرد و گفت: یاد مرگ کارکرد های فراوانی را در زندگی بشر دارد که از آن جمله می توان به از میان بردن شهوت ها، هواهای نفسانی و غفلت از یاد خدا اشاره کرد. تفکر و تدبر در مساله معاد ریشه های غفلت را خواهد خشکاند و دل انسان را نسبت به وعده های الهی امیدوار می سازد و طبیعت و قلب انسان را تلطیف و شفاف می کند. فردی که به مرگ و معاد می اندیشد، همه چیز را در گذر و فانی می بیند بنابراین به این دنیای زوال پذیر دل نمی بندند و بدین ترتیب نشانه های هوا و هوس در انسان می شکند و حرص، آزمندی و زیاده طلبی را در وجودش فرومی نشیند.

این کارشناس امور دینی با بیان این که انسان تا زمانی که گرفتار این دنیا باشد و آن را پایدار بداند، آتش طمع در وجودش شعله ور می ماند، اظهار داشت: چه بسا که حرص و آزمندی بشر، بسیاری از اصول انسانی و اخلاقی را از میان ببرد اما زمانی که به مرگ و معاد فکر می کند و دنیا را فانی و زوال پذیر می بیند، آتش حرص و آزمندی در وجودش خاموش می شود و فکر به معاد، دنیا را در چشم انسان کوچک می کند چراکه به جاودانگی، معاد و مرگ باور دارد. از جمله گزاره هایی که در ارتباط با مرگ در روایت های ائمه معصومان(ع) بیان شده این است که اگر انسان یک ساعت به مرگ و معاد فکر کند تاثیرگذاری آن بیشتر از که یک سال عبادت خواهد بود.

این مدرس حوزه، تامل در معاد را سبب آسان شدن سختی ها و مصایب در نظر انسان دانست و در این ارتباط بیان داشت: با اندیشیدن در مرگ و معاد روح انسان بزرگ تر از دنیا می شود به راحتی می تواند از این دنیای گذرا و فانی دست بشوید. اگر انسان هیچ واعظ و پنددهنده ای نداشته باشد، معاد می تواند یک راهنمای روشن و بلیغ و واعظ تاثیر گذار در زندگی او محسوب شود.

وی رمضان و شب های قدر را فرصتی برای تامل کردن و اندیشیدن درباره خویشتن ارزیابی کرد و در این باره یادآور شد: رمضان فرصت خیلی خوبی برای تفکر در ارتباط با هدف از خلقت و وظیفه و رسالت انسان در این دار فانی به شمار می رود. این ماه مبارک مجال اندیشه، تفکر، بازگشت، توبه، تزکیه و پاک شدن است. شب های قدر هنگامه ای شگفت انگیز، مهم و قلب ماه مبارک رمضان و همچنین زمان نزول قرآن محسوب می شود. بزرگان دین شب های قدر را سرآغاز سالشمار زندگی عبادی افراد می دانند که اهمیت بسیاری دارد و خداوند سوره ای از قرآن را به آن اختصاص داده و برای این سوره ارزش های فراوانی قایل شده است. شب قدر می تواند نقطه عطف زندگی هر فردی باشد و تمام سرنوشت یک فرد و خانواده اش با شب قدر ارتباط مستقیم دارد.

حجت الاسلام حسینی رضایی با اشاره به این موضوع که از میان 6 هزار و 236 آیه قرآن، بیش از هزار آیه به صورت صریح و حدود یک سوم آن غیر مستقیم به مساله مرگ، معاد و فرجام انسان اختصاص دارد و همزمانی شب قدر با نزول قرآن را نشانه ای از ارتباط نزدیک شب قدر و مساله معاد ارزیابی کرد و بیان داشت: در شب قدر قرآن نازل شده کتابی که درباره مرگ و معاد بسیار سخن گفته است. بنابراین در این لحظه های ملکوتی و عرفانی انسان می بایست که با تفکر و تامل درباره معاد، تقدیر و برنامه زندگی خود را برپایه رضایت معبود رقم بزند. شب قدر به عنوان شب اندازه گیری و تقدیر به شمار می رود که در آن سرنوشت انسان رقم می خورد. اهل ایمان باید که تلاش کنند تا پس از آن که گناهان آنها بر اثر لطف و بخشش الهی بخشیده شد از آلوده شدن در دام گناه و معصیت بپرهیزند.

این مدرس حوزه در ادامه با اشاره به آن که بزرگان و ائمه اطهار(ع) مسیر سعادت و تکامل بشر را در گذرگاه دشوار زندگی ترسیم و تبیین کرده اند، تصریح کرد: هر فردی با هر ویژگی در این آستان لطف الهی و در پیشگاه معبود بی همتا سعی دارد تا زندگی نوینی برای خویش رقم بزند و شب قدر که زمان تعیین سرنوشت انسان محسوب می شود به مساله معاد گره خورده است تا به واسطه آن مومن به گونه و ترتیبی راه و مسیر خویش را انتخاب کند که در فرجام و نهایت این مسیر که به جاودانگی و ابدیت می انجامد به سعادت حقیقی دست یابد و شرمنده و سرشکسته انتخاب هایش نباشد.

این کارشناس امور دینی در پایان در پاسخ به این پرسش که چرا خداوند مساله معاد را جزو اصول دین قرار داده است، گفت: چون موضوع معاد و جهان آخرت بخش بزرگی از تمام هستی و زندگی انسان به حساب می آید که به واسطه آن انسان در می یابد که هدف پروردگار از خلقت او چه بوده است و در این دنیای فانی چه وظایفی برعهده دارد و سرانجام و غایت تمام هستی و حرکت عالم به کجا منتهی خواهد شد. از این جهت معاد یک بخش ثابت و رکن اصلی در دین مبین اسلام محسوب می شود و به این خاطر آن را جزو اصول دین نامیده اند.