مرور دیدگاه‌های حضرت امام(ره) درباره روز جهانی قدس

تدبیر24»حضرت امام خمینی(ره) در اوج قدرت نظام ستم‏شاهی، افشاگر روابط پنهان رژیم شاه و اسرائیل بود و مقابله با خطر اسرائیل برای جهان اسلام را بسیار جدی و پیگیرانه دنبال می‌کرد. امام خمینی اولین مرجع تقلید و پیشوای بزرگ مذهبی بود که مجوز حمایت از مبارزان فلسطینی از محل وجوهات شرعی و زکوات و صدقات را صادر نمودند. و در جریان جنایت رژیم اشغالگر قدس در به آتش کشیدن مسجدالاقصی، برخلاف مشی دیگران که بازسازی مسجد را وجهه همت خود قرار داده بودند، با دوراندیشی تمام بر حفظ آثار جنایت اسرائیل به عنوان عاملی سمبلیک در جهت تحریک و تشویق مسلمین بر علیه موجودیت مسبب اصلی جنایت؛ یعنی رژیم اشغالگر تأکید می‏‌نمود.

در ادامه بخشی از دیدگاه‌های حضرت امام(ره) درباره روز جهانی قدس را مرور می‌کنیم.

روز جهانی قدس

 من در طی سالیان دراز، خطر اسرائیل غاصب را گوشزد مسلمین نمودم، که اکنون این روزها به حملات وحشیانۀ خود به برادران و خواهران فلسطینی شدت بخشیده است، و بویژه در جنوب لبنان به قصد نابودی مبارزان فلسطینی، پیاپی خانه و کاشانۀ ایشان را بمباران می کند.

من از عموم مسلمانان جهان و دولت‌های اسلامی می خواهم که برای کوتاه کردن دست این غاصب و پشتیبانان آن به هم بپیوندند. و جمیع مسلمانان جهان را دعوت می کنم آخرین جمعۀ ماه مبارک رمضان را که از ایام قدر است، و می تواند تعیین کنندۀ سرنوشت مردم فلسطین نیز باشد، به عنوان «روز قدس» انتخاب، و طی مراسمی همبستگی بین المللی مسلمانان را در حمایت از حقوق قانونی مردم مسلمان اعلام نمایند. از خداوند متعال پیروزی مسلمانان را بر اهل کفر خواستارم. (صحیفه امام، ج 9، ص 267 / 16 /5 /58)

روز قدس، روز مقابلۀ مستضعفین با مستکبرین

 «روز قدس» یک روز جهانی است. روزی نیست که فقط اختصاص به قدس داشته باشد. روز مقابلۀ مستضعفین با مستکبرین است. روز مقابلۀ ملتهایی است که در زیر فشار ظلم امریکا و غیر امریکا بودند، در مقابل ابرقدرتهاست. روزی است که باید مستضعفین مجهز بشوند در مقابل مستکبرین، و دماغ مستکبرین را به خاک بمالند. روزی است که بین منافقین و متعهدین امتیاز خواهد شد. متعهدین این روز را روز قدس می دانند، و عمل می کنند به آنچه باید بکنند. و منافقین ـ آنهایی که با ابرقدرتها در زیر پرده آشنایی دارند و با اسرائیل دوستی ـ در این روز بی تفاوت هستند، یا ملتها را نمی گذارند که تظاهر کنند. روز قدس روزی است که باید سرنوشت ملتهای مستضعف معلوم شود، باید ملتهای مستضعف اعلام وجود بکنند در مقابل مستکبرین. باید همانطور که ایران قیام کرد و دماغ مستکبرین را به خاک مالید و خواهد مالید، تمام ملتها قیام کنند و این جُرثومه های فساد را به زباله دانها بریزند. روز قدس روزی است که باید این دنباله روهای رژیم سابق در ایران، و آن توطئه چینهای رژیم فاسد و ابرقدرتها در سایر جاها خصوصاً در لبنان، تکلیف خودشان را بدانند. روزی است که باید همت کنید و همت کنیم که قدس را نجات بدهیم؛ و برادران لبنانی را از این فشارها نجات بدهیم. روزی است که باید تمام مستضعفین را از چنگال مستکبرین بیرون بیاوریم. روزی است که باید جامعۀ مسلمین همه اظهار وجود بکنند و هشدار بدهند به ابرقدرتها ...

روز قدس، روزی است که باید به این روشنفکرانی که در زیر پرده با امریکا و عمال امریکا روابط دارند هشدار داد. هشدار به اینکه اگر از فضولی دست برندارید، سرکوب خواهید شد! ما به آنها مهلت دادیم و با آنها با ملایمت رفتار کردیم که شاید دست از شیطنت بردارند و اگر دست برندارند، کلمۀ آخر را خواهیم گفت و خواهیم به آنها فهماند که دیگر رژیم سابق قابل برگشتن نیست و دیگر امریکا نمی تواند به اینجا حکومت کند، و دیگر سایر ابرقدرتها نمی توانند در این مملکت حکومت کنند. روز قدس روزی است که باید به همۀ ابرقدرتها هشدار داد که باید دست خود را از روی مستضعفین بردارید و سر جای خود بنشینید.

اسرائیل، دشمن بشریت، دشمن انسان، که هر روز غائله ایجاد می کند و برادرهای ما را در جنوب لبنان به آتش می کشد، باید بداند که دیگر اربابهای او رنگی ندارند در دنیا، و باید انزوا اختیار کنند؛ طمعها را از ایران باید قطع کنند، دستهای آنها باید از همۀ ممالک اسلامی قطع شود؛ عمال آن در همۀ ممالک اسلامی باید کنار بروند. روز قدس روز اعلام یک چنین مطلبی است. اعلام این است به شیاطینی که ملتهای اسلام را می خواهند کنار بگذارند، و ابرقدرتها را به میدان بیاورند. روز قدس روزی است که قطع آمال آنها را بکند؛ و به آنها هشدار بدهد که گذشت آن زمانها.

روز قدس روز اسلام است. روز قدس روزی است که اسلام را باید احیا کرد و احیا بکنیم، و قوانین اسلام در ممالک اسلامی اجرا بشود. روز قدس روزی است که باید به همۀ ابرقدرتها هشدار بدهیم که اسلام دیگر تحت سیطرۀ شما، به واسطۀ عمال خبیث شما، واقع نخواهد شد. روز قدس، روز حیات اسلام است. باید مسلمین بهوش بیایند، باید بفهمند قدرتی را که مسلمین دارند؛ قدرتهای مادی، قدرتهای معنوی. مسلمین که یک میلیارد جمعیت هستند و پشتوانۀ خدایی دارند و اسلام پشتوانۀ آنهاست و ایمان پشتوانۀ آنهاست از چه باید بترسند؟...

دولت‌های عالَم بدانند که اسلام شکست بردار نیست. اسلام و تعالیم قرآن بر همۀ ممالک باید غلبه کند. دین باید دین الهی باشد، اسلام دین خداست؛ و باید در همۀ اقطارْ اسلام پیشروی کند. روز قدس، اعلام یک چنین مطلبی است، اعلام به این است که مسلمین به پیش! برای پیشرفت در همۀ اقطار عالَم. روز قدس فقط روز فلسطین نیست، روز اسلام است؛ روز حکومت اسلامی است. روزی است که باید جمهوری اسلامی در سراسر کشورها بیرق آن برافراشته شود. روزی است که باید به ابرقدرتها فهماند که دیگر آنها نمی توانند در ممالک اسلامی پیشروی کنند.

من روز قدس را روز اسلام و روز رسول اکرم می دانم، و روزی است که باید ما تمام قوای خودمان را مجهز کنیم؛ و مسلمین از آن انزوایی که آنها را کشانده بودند خارج شوند، و با تمام قدرت و قوّت در مقابل اجانب بایستند و ما در مقابل اجانب با تمام قوا ایستاده ایم، و نخواهیم اجازه داد کسان دیگر در مملکت ما دخالت کنند، و مسلمین نباید اجازه بدهند که کسان دیگر در ممالکشان دخالت کنند. در روز قدس، ملتها باید به حکومتهایی که خائن هستند هشدار دهند. روز قدس روزی است که ما خواهیم فهمید چه اشخاصی و چه رژیمهایی با توطئه گرهای بین المللی موافقت دارند و با اسلام مخالفت. آنهایی که شرکت ندارند مخالف با اسلام هستند، و موافق با اسرائیل. و آنهایی که شرکت کردند، متعهد هستند و موافق با اسلام و مخالف با دشمنان اسلام ـ که در رأس آنها امریکا و اسرائیل است. روز امتیاز حق از باطل است، روز جدایی حق و باطل است.

من از خداوند تبارک و تعالی خواهانم که غلبه بدهد اسلام را بر همۀ قشرهای عالَم؛ بر همۀ مستکبرین، مستضعفین را غلبه بدهد. و از خدای تبارک و تعالی خواهانم که برادرهای ما را در فلسطین، در جنوب لبنان و در لبنان، و در هر جایی از عالَم که هستند، از دست مستکبرین و از دست چپاولگران نجات بدهد. (صحیفه امام، ص 9، ص 276ـ279  / 25 /5 /58)

روز قدس، مقدمه تشکیل حزب مستضعفین

روز قدس یک روز اسلامی است، و یک بسیج عمومی اسلامی بود. و من امیدوارم که این امر مقدمه باشد از برای یک «حزب مستضعفین» در تمام دنیا. و من امیدوارم که یک حزب به اسم «حزب مستضعفین» در تمام دنیا به وجود بیاید، و همۀ مستضعفین با هم در این حزب شرکت کنند، و مشکلاتی که سر راه مستضعفین است از میان بردارند، و قیام در مقابل مستکبرین و چپاولگران شرق و غرب کنند و دیگر اجازه ندهند که مستکبرین بر مستضعفین عالَم ظلم کنند، و ندای اسلام را و وعدۀ اسلام را ـ که حکومت مستضعفین بر مستکبرین است و «وراثت ارض» برای مستضعفین است ـ متحقق کنند. تاکنون مستضعفین متفرق بودند، و با تفرقه، کاری انجام نمی گیرد. اکنون که نمونه ای از پیوند مستضعفین در بلاد مسلمین تحقق پیدا کرد، این نمونه باید به یک سطح وسیعتری، در تمام قشرهای انسانهای تاریخ، تحقق پیدا کند به اسم «حزب مستضعفین»، که همان «حزب اللّه » است و موافق ارادۀ خدای تبارک و تعالی است که مستضعفین، وارث ارض باید بشوند. ما از جمیع مستضعفین عالَم دعوت می کنیم که با هم در «حزب مستضعفین» وارد بشوند، و مشکلات خودشان را با دست جمع و ارادۀ مصمم عمومی رفع کنند؛ و هر مسئله ای که در هر جا و در هر ملتی پیش می آید به وسیلۀ «حزب مستضعفین» رفع بشود. (صحیفه امام، ج 9، ص 280ـ281 / 27/5/58)

زنده نگه داشتن روز قدس

باید آقایان توجه کنند، تمام مسلمین توجه بکنند. روز قدس روزی است که باید تمام ملتهای اسلام با هم توجه بکنند و این روز را زنده نگه دارند. اگر یک هیاهویی از تمام ملتهای مسلمین بلند بشود، روز جمعه آخر ماه مبارک، که روز قدس است، همۀ ملتها قیام بکنند ـ همان که حالا همان تظاهرات، همان راهپیمایی ها را بکنند ـ این مقدمه می شود از برای اینکه ان شاءاللّه  جلوی این مفسدین را ما بگیریم و کلک اینها از بلاد اسلام کنده بشود. ما، هی سست می گیریم، مسلمانها هی سست می گیرند، ملتها بی طرف می مانند، کم قیام می کنند و نهضت می کنند، کم تظاهر می کنند راجع به این امور. اسرائیل وقتی که دید ملتها با هم مخالف هستند و دولت مصر هم، که همراه اوست، برادر است و عراق هم که با اینها برادر است، وقتی این چیزها را دید، هی قدم قدم پیش می رود. و شما مطمئن باشید که اگر سست بگیرید، اینها تا فرات می خواهند بروند. اینها همۀ اینجا را ملک خودشان می گویند هست.

شما باید محکم بایستید در مقابل اینها و چنانچه مسلمین ـ ملتهای مسلم ـ بایستند در مقابل اینها، و اگر دولتهایشان بخواهند مخالفت کنند، مشت توی دهنشان بزنند چنانکه ایران مشت در دهن محمدرضا زد. محمدرضا از همۀ دولتهای مسلمین، از همۀ آنها قویتر بود، و از همۀ آنها پشتوانه اش بیشتر بود، مع ذلک، ملت ما قیام کرد و اسلام را وجهۀ نظر خودش قرار داد، و «اللّه  اکبر» را فریاد کشید و این قدرت را از بین برد و قدرتهای دیگر را هم، و تا آخر هم همۀ قدرتها اگر روی هم باشند، نمی توانند آسیب به یک همچو ملتی برسانند. (صحیفه امام، ج 13، ص 78ـ79 / 15 /5 /58)

نماز در قدس

خداوند ان شاءاللّه  ما را موفق کند به اینکه یک روزی برویم و در قدس نماز بخوانیم. امیدوارم که مسلمانها روز قدس را بزرگ بشمارند و در همۀ ممالک اسلامی، در روز قدس، در روز جمعۀ آخر ماه مبارک، تظاهر کنند، مجالس داشته باشند، محافل داشته باشند، مسجد داشته باشند، در مساجد فریاد بزنند. وقتی یک میلیارد جمعیت فریاد کرد، اسرائیل نمی تواند، از همان فریادش می ترسد. اگر همۀ مسلمینی که در دنیا الآن هستند، که قریب یک میلیارد هستند، اگر در روز قدس، همه بیرون بیایند از خانه، فریاد بکنند «مرگ بر امریکا» و «مرگ بر اسرائیل» و «مرگ بر شوروی»، همین قول «مرگ بر شوروی» برای آنها مرگ می آورد. جمعیتشان یک میلیارد، ذخایرشان این همه زیاد که همۀ دولتها محتاج به ذخایر شما هستند. مع ذلک، شما را وادار می کنند با هم مختلف باشید، اختلاف کنید و ذخایرتان را ما ببریم و هیچ کدام صحبت نکنید.

خوب است یک مقدار ملتهای غیر ایران از ایران سرمشق بگیرند، از این ملت نجیب عزیز ما. خوب است یک قدری از این جوانهایی که در امریکا و در انگلستان و در بلاد غرب هستند و تظاهرات می کنند و در مقابل پلیس می ایستند و آنها را غل و زنجیر می کنند، در حال غل هم فریاد می زنند و احقاق حق می خواهند بکنند، یک قدری ما متنبّه بشویم و ما تعلیم بگیریم از این جوانها که آنها برای اسلام فریاد می کنند. و ملتها بی طرف هستند، کأنّه آنها برای اسلام دارند فریاد می کنند و ما اینجا با هم اختلاف می کنیم و انصافاً انصاف نیست. (صحیفه امام، ج 13، ص 80ـ81 / 15 /5 /59)

شعارهای مردم در روز قدس

 اگر در روز قدس، تمام ملتها قیام می کردند و فریاد می زدند، نمی توانست آن حکومت احمق[1] جلوی فریادشان را بگیرد. یک جمعیت کمی قیام می کنند. اگر در روز قدس تمام کشورهای اسلامی، ملتها همه برخیزند و فریاد بزنند، نه برای قدس تنها، برای همۀ ممالک اسلامی، پیروز خواهند شد. ما با فریاد، محمدرضاخان را بیرونش کردیم. شما خیال می کنید با تفنگ بیرون کردیم؟ با فریاد، با «اللّه  اکبر»! اینقدر «اللّه  اکبر» بر مغز اینها کوبیده شد که خودشان را باختند و فرار کردند. از این مملکت رفتند.

مسلمین باید فریاد بزنند، گمان نکنند که فریاد و شعار فایده ندارند. نخیر، شعار فایده دارد، اما اگر همه فریاد بزنند. فریاد منِ تنها هیچ چیز نیست. فریاد یک محله، یک شهر هیچ چیز نیست. شما ببینید فریادهایی که حالا از ایران بلند می شود، منحصر به تهران، قم، اهواز نیست. یکوقت می بینید که سپاه پاسداران امر می کند به تمام ملت که فلان شب بروید بالای پشت بام «اللّه  اکبر» بگویید، همه اطاعت می کنند. (صحیفه امام، ج 13، ص  90 / 18/5/59)

نماز وحدت در قدس  

من امیدوارم که شما عزیزانی که از اطراف آمدید برای روز قدس، موفق بشوید و همۀ مسلمین موفق بشوند و ان شاءاللّه  یک روزی همۀ مسلمین با هم برادر و همۀ ریشه های فساد از همۀ بلاد مسلمین کنده بشود و این ریشۀ فاسد اسرائیل از مسجد الاقصیٰ و از کشور اسلامی ما کنده بشود و ان شاءاللّه  تعالی با هم برویم و در قدس نماز وحدت بخوانیم. (صحیفه امام، ج 13، ص 92 / 18/5/59)

پیام روز قدس

 جمعۀ آخر ماه مبارک رمضان روز قدس است و در دهۀ آخر ماه رمضان به احتمال زیاد شب قدر است. شبی است که احیای آن سنت الهی است و قدر و منزلت آن از هزار ماه منافقان والاتر است. شبی است که مقدرات خلق در آن شب پایه ریزی می شود. روز قدس که همجوار شب قدر است لازم است که در بین مسلمانان احیا شود و مبدأ بیداری و هوشیاری آنان باشد، و از غفلتهایی که در طول تاریخ خصوصاً سده های اخیر شده است بیرون آیند تا آن روز هوشیاری و بیداری از دهها سال ابرقدرتها و منافقان جهان والاتر باشد، و مسلمانان جهان مقدرات خود را خود به دست قدرت خود پی ریزی و پایه گذاری کنند. در شب قدر، مسلمانان با شب زنده داری و مناجات خود از قید بندگی غیرخدای تعالی که شیاطین جن و انسند، رها شده و به عبودیت خداوند در می آیند، و در روز قدس که آخرین روزهای شهراللّه  اعظم است، سزاوار است که مسلمانان جهان از قید اسارت و بردگی شیاطین بزرگ و ابرقدرتها رها شده و به قدرت لایزال اللّه  بپیوندند و دست جنایتکاران تاریخ را از کشورهای مستضعفان قطع و رشتۀ طمع آنان را بگسلانند.

هان ای مسلمانان جهان و مستضعفان گیتی، بپاخیزید و مقدرات خود را به دست گیرید. تا کی نشسته اید که مقدرات شما را واشنگتن یا مسکو تعیین کنند؟ تا کی باید قدس شما در زیر چکمۀ تفاله های امریکا، اسرائیل غاصب پایکوب شود؟ تا کی سرزمین قدس، فلسطین، لبنان و مسلمانان مظلوم آن دیار در زیر سلطۀ جنایتکاران به سر برند و شما تماشاچی باشید، و بعض حکام خائن شما آتش بیار آنان باشند؟ تا کی قریب یک میلیارد مسلمان در جهان و قریب صد میلیون عرب با کشورهای وسیع و ذخایر بی پایان، شاهد چپاولگریهای شرق و غرب و ستمگریها و قتل عامهای غیرانسانی آنان و تفاله های آنان باشند؟ تا کی تحمل جنایات وحشتناک بر برادران افغانستان و لبنان را نموده و به ندای آنان جواب نمی دهند؟ تا کی به جای مقابله با دشمنان اسلام و برای نجات قدس از اسلحۀ گرم و قدرت نظامی و الهی غفلت نموده و با کارهای سیاسی و برخوردهای سازشکارانه با ابرقدرتها وقت گذرانده و به اسرائیل مهلت جنایتهای بی امان داده و شاهد قتل عامها باید بود؟ آیا سران قوم نمی دانند و ندیده اند که مذاکرات سیاسی با سیاستمداران قدرتمند و جنایتکاران تاریخ، قدس و فلسطین و لبنان را نجات نخواهد داد و هر روز بر جنایات و ستمگریها افزوده خواهد شد؟

باید برای آزادی قدس از مسلسلهای متکی بر ایمان و قدرت اسلام استفاده و بازیهای سیاسی را که از آن بوی سازشکاری و راضی نگه داشتن ابرقدرتها به مشام می رسد کنار گذاشت. باید ملتهای مسلمان خصوصاً ملت فلسطین و لبنان، کسانی را که با مانورهای سیاسی وقت گذرانی می کنند، تنبه نموده و زیر بار بازیهای سیاسی که نتیجه ای جز زیان و ضرر برای ملت مظلوم ندارد نروند. تا کی اسطوره های دروغین شرق و غرب، مسلمانان قدرتمند را مسحور نموده و بوقهای تبلیغاتی میان تهی، آنان را وحشتزده می نماید؟...

امروز ایران به رغم بوقهای خارج و دستگاههای تبلیغاتی امریکا و صهیونیست و سیلی خورده های از انقلاب، به سوی سازندگی نهایی پیش می رود و این درس عبرتی است برای کشورهای اسلامی و مستضعفان جهان که قدرت اسلامی خود را بیابند و از عربده های شرق و غرب و وابستگان و تفاله های آنان نهراسند و با اعتماد به خداوند تعالی و اتکال به قدرت اسلام و ایمان بپاخیزند و دست جنایتکاران را از کشورهای خود کوتاه

نمایند و آزادی قدس شریف و فلسطین را سرلوحۀ برنامۀ خود قرار دهند و ننگ سلطۀ صهیونیسم، تفاله امریکا را از دامن خود بزدایند و روز قدس را زنده نگه دارند. امید است با زنده نگه داشتن این روز، بی تفاوتیها زایل شود و غفلتها مرتفع گردد. و با قیام ملتهای شریف، بعضی از سران خائن را که به رغم مسلمانان و اسلام، دست در دست اسرائیل و چشم به فرمان امریکا برخلاف مصالح مسلمین به زندگانی سیاسی ننگین خود و به زندگی جنایت بار خویش ادامه می دهند، از صحنه خارج و در گورستان تاریخ مدفون نمایند. حکام غاصبی که در جنگ بین کفاری چون اسرائیل و صدام با مسلمین، طرف کفار را گرفته و به اسلام و مسلمین ضربه وارد می کنند، از صحنۀ اسلام باید خارج شوند و از حکومت بر مسلمین باید بر کنار گردند. (صحیفه امام، ج 15، ص 59ـ61 / 10 /5 /60)

روز قدس، روز مستضعفین

 ملت و دولت و مجلس و ارتش و سایر قوای مسلح ایران که امروز با وحدت اسلامی و انسجام الهی صف واحد هستند مصمم اند که در مقابل هر قدرت شیطانی و متجاوز به حقوق انسانها بایستند و از مظلومان دفاع نمایند، و تا برگشت قدس و فلسطین به دامن مسلمین، از لبنان و قدس عزیز پشتیبانی نمایند. مسلمانان جهان باید روز قدس را روز همۀ مسلمین، بلکه مستضعفین بدانند و از آن نقطۀ حساس در مقابل مستکبرین و جهانخواران بایستند، و تا رهایی مظلومان از زیر ستم قدرتمندان از پای ننشینند. (صحیفه امام، ج 15، ص 62 / 10 /5 /60)

وظیفه ملتها در روز قدس

تکلیف ملتها در آستان روز قدس و آستان سالروز شهادت بزرگ انسان تاریخ بشریت آن است که در اجتماعات و راهپیماییهای خود از دولتهای خویش به طور جدی بخواهند که با قدرت نظامی و سلاح نفت در مقابل امریکا و اسرائیل به مقابله برخیزند، و اگر گوش نکردند و اسرائیل جنایتکار را که تمام منطقه حتی حرمین شریفین را تهدید می کند و هم اکنون عمق خواسته های او واضح شده است، تأیید کردند، با فشار و اعتصابات و تهدید، آنان را مجبور به عمل کنند. در حالی که اسلام و اماکن مقدسۀ آن مورد تهدید به تجاوز قرار گرفته هیچ فرد مسلمانی نمی تواند در مقابل آن بی تفاوت باشد. و آنچه در این موقع که اسرائیل تجاوز گسترده به بلاد مسلمین نموده و مسلمانان بیگناه و بی پناه را به خاک و خون کشیده است دولتهای منطقه انجام می دهند جز یک کلام بی محتوا و سازشکارانه نیست. و مصیبت بارتر آنکه از دست اسرائیل به امریکا ـ جنایتکار اصلی ـ پناه می برند؛ و در حقیقت از خوف مار به اژدها روی می آورند، و با داشتن ابزار مقابله با آنان حاضر به یک کلمۀ خشن یا یک تهدید نیستند. و با این وضع باید همه حاضر برای محو و نابودی شوند و در طول زندگی خود به هر ذلتی تن در دهند. (صحیفه امام،ج 16،ص 381 / 25 /4 /61)

*[1] رژیم حاکم بر مصر که از راهپیمایی مردم کشورش در روز قدس جلوگیری کرد.