با نگاهي به تاريخ کشورهاي جهان ميتوان پي برد که آنان در سنت خود رفتارهايي براي اداي احترام به پادشاهان، شيوخ، بزرگان، عالمان و برگزيدگان جوامع خود داشتنهاند که يکي از اين رفتارها سنت بوسيدن سر، پيشاني، دست، شانه و در برابر حاکمان حتي پابوسي نيز شايع بوده است.
تدبیر24» با نگاهي به تاريخ کشورهاي جهان ميتوان پي برد که آنان در سنت خود رفتارهايي براي اداي احترام به پادشاهان، شيوخ، بزرگان، عالمان و برگزيدگان جوامع خود داشتنهاند که يکي از اين رفتارها سنت بوسيدن سر، پيشاني، دست، شانه و در برابر حاکمان حتي پابوسي نيز شايع بوده است.آنچه در آثار و منابع اسلامي و بين علما و مسلمين ميتوان مشاهده کرد سنت دستبوسي و بوسيدن شانههاست که تقريبا در تمام جوامع تاکنون درباره تأييد و تکذيب آن يا حکم استحباب يا کراهت و حرمت آن بحث شده و هيچ حکم متقن و ثابتي براي آن صادر نشده و هميشه مورد بحث بوده است.نکته مهمي که بايد به آن توجه کرد آن است که این رفتارها به خودي خود و به ذات، حسن و قبح ندارند و نيکويي و زشتي آنها، به نيتها و انگيزههاي افراد، شرايط اجتماعي، فرد انجامدهنده و... برميگردد؛ بنابراین در نگاهي تکميلي در بررسي رفتار «دستبوسي»، بايد به انگيزهها، نتايج و آثار آن توجه کرد و بدون آن نميتوان حکم واحد و يکساني براي تقبيح يا تحسين «دستبوسي» صادر کرد که همه موارد و افراد را در همه شرايط و زمانها و مکانها دربر گيرد.آنچه اکنون در عرف ما امري عادي است، دستبوسي از علما توسط مردماني است که اظهار ارادت بر آنان دارند و بوسيدن را تبرک ميدانند. اين رفتار معمولا از سوي مردم عادي يا شاگردان آنان شايع است و اگر از سوی شخصيتهاي مشهور جامعه انجام شود، بنا به گرايشهاي دو طرف به آن توجه میشود.اظهار ارادت به شخصيتها در انظار عمومي، هم ميتواند بد باشد هم خوب و همانطورکه گفته شد بيشتر به نيت طرفين، بهویژه اظهار ارادتکننده بستگي دارد. ازآنجاکه شخصيتهاي دولتي با نبوسيدن دست بزرگان نيز ميتوانند به شکلهای ديگر ارادت خود را به آنان ثابت کنند، نيازي به اين کار در انظار نيست.پرواضح است دولتي که بر منباي اعتدال و توجه به خواست مردم شکل گرفته است خواهان هيچگونه تندروي و کجروي نبوده و مردمي هم که آن را انتخاب کردهاند، به اينگونه رفتارهاي خاص واکنش مثبت نشان نخواهند داد.تصويري که از بوسيدن دست آيتالله جنتي از سوی حسامالدين آشنا، مشاور رئيسجمهور، منتشر شد، دو جنبه ميتواند داشته باشد؛ جنبه شخصي و غيرشخصي. اگر جنبه شخصي بوده و ايشان بهدلیل ارادت قلبي اين کار را کرده باشد که رابطهاي است بين ايشان و آيتالله جنتي و نيازي به انجام دستبوسي در مقابل دوربين نبود.اگر جنبه غيرشخصي و با توجه به جايگاه حقوقي ايشان باشد که نشاندادن ارادت و توجه به توجهات دبير محترم شوراي نگهبان با دستبوسي امکان ندارد! و بايد در رفتار و عمل ثابت شود؛ بنابراین ميتوان گفت اين عمل در هر دو صورت به صلاح ايشان و دولت نبود و آثار تخريبي و انتقاديای که در فضاي رسانهاي ايجاد کرد ميتواند براي دولت هزينهساز باشد.اگر از اين زاويه به موضوع و رفتارهايمان در برخوردهاي سياسي نگاه کنيم و عقبه ملتي را که به اعتدال رأي دادهاند محترم بشماريم، در رفتارهايمان سنجيدهتر عمل ميکنيم و اين انتظار بيجايي از ياران دولت مدبر و عقلگراي حسن روحاني نيست.
مهدی محمدی