دیپلماسی فعال ایران؛ تایید جهانی برجام

 تدبیر24»بهره گیری از گفت وگو، مذاکره و مفاهمه برای حل وفصل مسالمت آمیز اختلاف های منطقه ای و بین المللی از جمله رویکرد دولت یازدهم و همچنین خواست اکثریت مردم ایران است تا کشتی سیاست خارجی در بهترین مسیر به سمت مقصد مورد نظر حرکت کند.
شکاف در اردوگاه غرب و انزوای روزافزون آمریکا در مواجهه با جمهوری اسلامی به نوبه خود گویای موفقیت این مدل از سیاست خارجی در دولت یازدهم بوده که انتظار می رود در دولت دوازدهم نیز انعکاس و تداوم یابد. این راهبرد کارآمد در حل وفصل پیروزمندانه اختلاف هسته ای و به تازگی در نشست توجیهی اتحادیه اروپا و شورای امنیت سازمان ملل نمود یافت.

** تاکید اتحادیه اروپا و شورای امنیت بر اجرای برجام
سال ها پیش زمانی که موضوع ایران در شورای امنیت مطرح می شد، نگرانی از تشدید تحریم ها در بین مردم کشورمان بالا می گرفت به طوری که خاطره خوشی از این سازمان در ذهن ایرانیان شکل نگرفته اما با برجام قضیه کاملا برعکس شده است.
هشتم تیرماه امسال نمایندگان اتحادیه اروپا و اعضای دایم و غیردایم شورای امنیت سازمان ملل متحد در نشستی توجیهی که به منظور بررسی اجرای قطعنامه 2231 و توافق هسته ای برگزار شده بود بار دیگر به فعالیت های هسته ای صلح آمیز ایران مُهر تایید زدند. در جریان این نشست، تفاوت نگاه نماینده آمریکا با دیگر سران حاضر به طور کامل مشهود بود.
«آنتونیو گوترش» دبیر کل سازمان ملل متحد و دیگر مقامات حاضر در نشست بر ضرورت پایبندی به برجام و اجرای درست آن تاکید کردند. گوترش در گزارش خود خواستار تداوم اجرای توافق هسته ای بین ایران و 1+5 شد و به عنوان عالی ترین مقام این سازمان اثرگزار بین المللی، برجام را الگوی مطلوبی برای جهان دانست که الگوگیری از آن به حل وفصل مسالمت آمیز اختلاف ها یاری می رساند. ضمن آن که وی معتقد بود اجرای برجام امری متقابل و دوسویه است و هر دو طرف باید بر عهد خود پایبند بمانند.
در کنار گوترش، اعضای شورای امنیت و نماینده اتحادیه اروپا نیز برجام را توافقی تاریخی دانستند که اجرای موفقیت آمیز آن مستلزم پایبندی همه طرف ها است. از اشاره این افراد به گزارش های مثبت آژانس بین المللی نسبت به برنامه هسته ای صلح آمیز ایران مشخص بود که روی صحبت آنان به آمریکا است چرا که آنها به دلیل این گزارش های مستمر، ایران را مورد ستایش قرار دادند و معتقد بودند ایران اجرای برجام را آن طور که مشخص شده به پیش می برد.
یک ماه پیش (دوازدهم خردادماه) نیز ، آژانس در آخرین گزارش منتشر شده خود در ارتباط با پیشبرد برنامه هسته ای ایران، سطح و ابعاد غنی سازی ایران را مورد تایید قرار داد و همچنین میزان تولید و ذخیره آب سنگین را کمتر از میزان مشخص شده در برجام برآورد کرد.
تاکید «یوکیا آمانو» بر مشاهده نشدن هیچ گونه انحرافی در برنامه هسته ای ایران و اجرای برجام از جانب جمهوری اسلامی، مواضع اروپا و دیگر بازیگران عرصه بین المللی را از ایالات متحده جدا ساخته است.
از همین رو شاهد موضع نرم تری از جانب نماینده آمریکا در سازمان ملل بودیم که در نشست توجیهی اخیر اظهار کرد آمریکا برجام را در دست بررسی دارد و تا اتمام بررسی‌هایش به آن متعهد باقی خواهد ماند. این سخنان نماینده آمریکا در سازمان ملل گویای یک واقعیت است و آن اینکه آمریکا به طور مستقیم تمایلی به ایجاد چالشی دیگر با جامعه بین المللی ندارد و راه فشار بر ایران را جدا از مسیر برجام ارزیابی می کند.

** دیپلماسی فعال ایران و آمریکای منفعل
شاید پیشتر تصور بر آن بود که آمریکای دوره ترامپ هنوز موضع مشخصی در قبال ایران اتخاذ نکرده است و بیشتر تحلیلگران مواضع رییس جمهوری ایالات متحده را در قبال تهران مبهم ارزیابی می کردند اما وقوع چند رویداد در ماه های گذشته از این امر ابهام زدایی کرده است.
دستور اجرایی رییس جمهوری آمریکا مبنی بر جلوگیری از ورود اتباع 6 کشور اسلامی از جمله ایران به آمریکا، سفر ترامپ به کشورهای خصومت طلب خاورمیانه و عقد قراردادهای تسلیحاتی هنگفت با آنها و همچنین در دستور کار قرار دادن طرح تحریم های غیرهسته ای علیه کشورمان در پارلمان (مجلس سنا و نمایندگان) را می توان از جمله رویکرد آشکار آمریکا در دشمنی با ایران دانست.
در کنار سیاست های اعمالی واشنگتن، سیاست های اعلامی آن ها نیز موید اقدامات ضدایرانی آنها است که با هدف های مشخصی صورت می گیرد.
سخنان تکراری ترامپ در قبال ایران و دیگر دولتمردان آمریکا از قبیل «رکس تیلرسون» وزیر امور خارجه این کشور امر تازه ای نیست. چند هفته پیش تیلرسون از تلاش آمریکا و سیاست کشور خود برای تغییر رژیم در ایران سخن به میان آورد؛ اظهاراتی مداخله جویانه که ناقض اخلاق، هنجارها و قواعد بین المللی تلقی می شد.
تکرار رفتارهای نسنجیده و ناآگاهانه چه در داخل آمریکا و چه خارج از چارچوب حاکمیت سیاسی این کشور سبب شده است تا سطح محبوبیت رییس جمهوری جمهوریخواه آمریکا کاهش چشمگیری یابد.
بر پایه نظرسنجی تازه ای که مرکز تحقیقات «پیو» از جامعه آماری 40 هزار نفری در بین شهروندان 37 کشور جهان انجام داده مشخص شده است که بیشتر شهروندان 26 کشور، ترامپ را فردی خطرناک می دانند. ضمن اینکه نظرسنجی های انجام شده از شهروندان آمریکایی نیز افزایش نارضایتی ها را از ترامپ به تصویر می کشد.
البته بخش مهمی از کاهش محبوبیت سران کاخ سفید و در نتیجه انزوای آمریکا به دیپلماسی پویای ایران در سطح منطقه و فرامنطقه باز می گردد که سفرهای پیاپی و در عین حال اثربخش «محمدجواد ظریف» وزیر امور خارجه کشورمان در این راستا قابل تحلیل است.
تیم دیپلماسی ایران با شناخت قواعد و هنجارهای بین المللی و با تکیه بر عنصر کارآمد مذاکره از هر فرصتی برای رفع ایران هراسی ساخت دشمنان بهره می گیرد و با توسل به این ابزار، جامعه جهانی را با خود همراه کرده. طبیعی است با افزایش گستره و وسعت بازیگری ایران، دشمنان در حاشیه رانده خواهند شد.
در همین راستا حدود یک ماه پیش، وزیر امور خارجه کشورمان در اجلاس مجمع اسلو با افرادی چون «فدریکا موگرینی» مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، «جان کری» وزیر امور خارجه سابق آمریکا و «کوفی عنان» دبیر کل اسبق سازمان ملل به رایزنی پرداخت و در آن اجلاس، آنان خواستار پایبندی همه طرف ها به اجرای برجام شدند.
سفر پنج روزه ظریف به سه کشور آلمان، ایتالیا و فرانسه ودیدار و گفت وگو با مقامات عالی رتبه این کشور نیز در راستای تداوم دیپلماسی هسته ای ایران در قلب اروپا انجام گرفت که با موفقیت همراه بود.
در جریان این دیدارها بود که سران اتحادیه بیش از پیش ضمن تحسین ایران در اجرای برجام، بر پایبندی به توافق تاکید کردند. در نتیجه این پویایی دیپلماتیک، حمایت سران اتحادیه و اعضای دایم و غیردایم شورای امنیت از عملیاتی سازی برنامه جامع اقدام مشترک موضوعی غیرقابل پیش بینی نبود و پس از این نیز ادامه خواهد یافت.