وی افزود: امروز وارث مجموعهای از شهرها و روستاها به صورت غیرمتعادل و غیرمتوازن هستیم که ناشی از نظام برنامهریزی و بودجهریزی غلط ظرف 60 سال گذشته بوده که به کشور تحمیل شده است. البته پس از انقلاب اسلامی ایران اصلاحات زیادی در آن انجام شده و موفقیتهای ارزشمندی در حوزه خدمات و امور زیربنایی داشتهایم و عدالت نصبی حاکم شده اما در حوزه منابع و امکانات و همچنین توزیع درآمد و خدمات عقبماندگیها را باید جبران کنیم.
وزیر کشور ادامه داد: عدم تعادل در شکلگیری شهرها باعث شده کلانشهرهایی با توزیع جمعیت نامناسب شکل بگیرند که یکی از آنها را میتوان تهران خواند که بالاترین تراکم جمعیت و همچنین بالاترین ثروت را دارد.
رحمانیفضلی تاکید کرد: باید این مشکل را به صورت ریشهای و مبنایی ببینیم و تعادلبخشی و عدالتبخشی در کشور را محقق کنیم. اگر هر یک از ما در محدوده حوزه سکونتی خود به مسائل توجه کنیم، بیتردید مشکلات حل نمیشود. اگر تمامی منابع در تهران به دلیل حضور جمعیت هزینه شود و روستاها به شکل فعلی باقی بمانند مهاجرت به سمت کلانشهرها ادامه پیدا خواهد کرد و در آینده روستاهایی که برای ما اهمیت تامین امنیت دارند، خالی از جمعیت خواهند شد.
وزیر کشور با تاکید بر اینکه باید نگاه و رویکرد عادلانه داشته باشیم، افزود: باید همه پیوندها را ببینیم و موقعیت جغرافیایی را مدنظر قرار دهیم. در نظام برنامهریزی فعلی که علیرغم اصلاحات همچنان یک نظام برنامهریزی کلان متمرکز بخشی باقی مانده است، حتما باید بحث منطقهای در آن دیده شود. البته این موضوع در دولت در حال بحث است و امیدواریم در کمترین زمان ممکن حل شود.
رحمانیفضلی درخصوص نظام بودجهریزی کشور نیز تصریح کرد: نظام بودجهریزی مبتنی بر جمعیت و فعالیت است که به این ترتیب در یک دور تسلسل قرار گرفته است. البته در طول انقلاب اسلامی تلاش کردهایم با افزودن تبصرهها برخی از مشکلات را حل کنیم اما هنوز کامل نشده است.
وی تاکید کرد: پیوستگیها به گونهای در ذهن برنامهریزان نقش بسته که گاها موجب ایجاد مقاومت میشود. امروز 100 مورد از اختیارات ملی را به منطقهای تبدیل کردهایم اما حدود 900 وظیفه باقیمانده است. در این ساختار و قوانین شوراهای شهر و روستا براساس تجربه کاری نشان داده شده که از آزادی عمل بیشتری برخوردار هستند. باید توجه داشته باشیم به کل کشور اعم از شهرهای کوچک، روستاها و کلانشهرها توجه داشته باشیم. لذا انتظار میرود همه شوراها با نگاه کلی به کشور موضوعات را پیگیری کنند.
وزیر کشور در بخش دیگری از صحبتهای خود با اشاره به اینکه شهر را یک موجود زنده پویای متعامل میدانیم افزود: با چنین تعریفی شهر روزانه در حوزههای اجتماعی،سیاسی، کالبدی و فعالیتهای مختلف آن تغییر میکند. اگر این موقعیت را بپذیریم باید پیشتاز این تغییرات باشیم تا بتوانیم شهر را اداره کنیم، لذا از منتخبان شورای اسلامی شهر و روستای کلانشهرها میخواهم که 10 سال آینده را ببینند و با پیشرفت امروزی تکنولوژی که در اختیار جمعیت قرار داده است، موضوعات را دنبال کنند.
وزیر کشور افزود: باید به گذشته شهر نگاه کنیم و شرایط فعلی را مورد سنجش قرار دهیم که چه چیز داریم و کمبودها را بدانیم و همچنین نگاهی به 10 سال آینده داشته باشیم که به چه چیز نیازمندیم. چنین روندی مستلزم این است که نمایندگان شوراها و شهردار جایگاه خود را به خوبی بدانند. اگر در درستی از مباحث و موضوعات اطمینان داشته و درک درستی از جایگاه خود داشته باشیم، با این ترکیب قطعا اقدامات موثری انجام خواهد شد.
رحمانی فضلی با اشاره به این نکته که شورا نباید نگاه سیاسی داشته باشد، افزود: نباید با نگاه سیاسی در انتخاب شهردار شایستهسالاری را زیر سوال برد و باید تنها شایستهسالاری در عزل و نصبها وجود داشته باشد. امروز یک نگاه سیاسی واحد در اکثر نهادهای رسمی همچون مجلس، شورا و ریاست جمهوری شکل گرفته که مطالبه به حق مردم این خواهد بود که رأی که دادهاند چه خواهد شد.
تغییر شهردار در 42 درصد شهرهایی که شورا شهردار را انتخاب کرده است
وی به معضلات اجتماعی همچون بیکاری، طلاق و اعتیاد به عنوان آسیبهای اجتماعی مورد تاکید مقام معظم رهبری اشاره کرد و افزود: قطعا شهرداریها باید در حل و فصل آسیبهای اجتماعی موجود نقش بسزایی داشته باشند. باید انتخاب شوراها به گونهای باشد که مردم به آنها اعتماد کنند. در دوره اخیر 42 درصد شهرهایی که خود شورا شهردار را انتخاب کردهاند مجبور به تعویض شهردار شدهاند که در پی آن مشکلات بسیاری ایجاد شده است.
وزیر کشور افزود: البته مجموعه قوانین و مقررات را در برخی موارد که نیازمند تغییر است باید پیگیری کنیم و این پیگیری باید از سمت شوراها نیز انجام شود. در حال حاضر بیش از 800 شهرداری در کشور هزینه هایی بیش از درآمدشان دارند و تنها از طریق مالیات بر ارزش افزوده امور خود را میگذرانند. البته همین منابع موجود در شهرداریها درست استفاده نمیشود و متاسفانه حسابرسی دقیق صورت نمیگیرد و بدتر از همه حیات و محیط زیست شهری فدای کسب درآمد میشود. بیتردید باید بهرهوری منابع را افزاش دهیم. امروز بزرگترین مشکل در کشور عدم اطلاع از درآمدها و هزینههاست که این موضوع در شهرداریها بیشتر دیده میشد. باید بدانیم که حسن نیست که به شهردار اختیار تام بدهیم و در مقابل پاسخگو نباشد. باید شاخص هزینهها و درآمدها مشخص شود و شهردار پاسخگو باشد.
رحمانیفضلی به لزوم آموزش در مجموعه شوراها و شهرداریها اشاره کرد و افزود: ما در موضوع آموزش شهرداریها ضعف داریم، ظرف 4 سال گذشته این آموزش در وزارت کشور متمرکز انجام شد و یقین داریم که در آینده پیشرو وضعیت مناسبی رقم خواهد خورد، لذا باید آموزشهای متناسب را برای نیروهای شهرداریها داشته باشیم به ویژه آتشنشانیها علاوه بر آموزش باید جامعه را نسبت به موضوعات ایمنی حساس کنند.
وی افزود: در حوزه پژوهش نیز در شهرداریها عقب هستیم. ساختمان و نیروهایی هر یک از شهرداریها برای موضوع پژوهش دارند اما اگر به استفاده بهینه از امکانات و کاهش مصرف انرژی منجر نشود سودی نخواهد داشت. کلانشهر تهران میتواند در چنین اموری به عنوان متولی عمل کند به شکلی که حتی به تمام شهرهای کشور خدمات پژوهشی بدهد.
وزیر کشور بر لزوم پیگیری بازنگری و اصلاح قوانین اشاره کرد و افزود: ما در این حوزه با شوراها هماهنگ هستیم و حتما این موارد را ما نیز پیگیری خواهیم کرد.
رحمانیفضلی با تاکید بر نقش شهرداریها در تحقق سیاستهای اقتصاد مقاومتی گفت: موضوع اقتصاد مقاومتی برای ما از اهمیت بسیاری برخوردار است و میتوان اقتصاد مقاومتی را آسیبزدایی، تولید، اشتغال و استفاده از ظرفیتها دانست. شهرداریها در این موضوع میتوانند بسیار فعال باشند و کمک قابل توجهی بکنند.
وی ادامه داد: امروز بزرگترین مشکل جامعه نیاز به امید، نشاط اجتماعی و همکاری بین همه مردم است. یکی از آسیبهای بزرگ اجتماعی اعتیاد است که شهرداریها تا به امروز کمک قابل قبولی کردهاند. در حاشیهنشینی نیز کمکها قابل قبول بوده اما مطلوب نبوده است.
وزیر کشور تاکید کرد: باید در پایان دوره و پس از چهار سال خدمت به مردم ، پرونده مطلوبی داشته باشیم آیا پرونده شوراها تا به امروز مطلوب بوده و شرایط حیات و زیست شهری فعلی به عنوان وزیر کشور اعلام میکنم مطلوب نبوده است.
رحمانیفضلی خطاب به پنجمین منتخبان شوراهای اسلامی کلانشهرهای کشور بر لزوم تعامل شوراها با همه دستگاههای اجرایی تاکیدکرد و افزود: امروز در جامعه مدنی قدرت در تعامل، عقلانیت و علم است. بیتردید قدرت وصل به کر مردم است. هرچه با مردم آمیختگی داشته باشیم حتما قدرتمند هستیم. ما تعهد داریم به مردم خدمت کنیم و باید خدمت خالصانه نیز انجام دهیم.