مهمترین تبلیغی که مسافران در بدو ورود به خاک ایران شاهد هستند، به اتومبیل، آن هم از نوع وارداتی مربوط میشود. این درحالیست که در مجامع جهانی، همواره پُز رتبه بالای ایران از نظر دارا بودن جاذبههای تاریخی و فرهنگی را میدهیم.
در ترمینال پروازهای ورودی که اغلب مسافران نخستین تصویر را هنگام ورود به ایران دارند، حتی یک بیلبورد از ظرفیتهای فرهنگی، تاریخی و گردشگری ایران دیده نمیشود!
در کافههای مستقر در ترمینال ورودی نیز هیچ نشانی از جاذبههای میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری و یا حتی خوراکی و نوشیدنیهای ایرانی دیده نمیشود.
علاوهبر این، استراحتگاه و یا صندلیهای راحتی موقت برای مسافرانی که ساعتهای طولانی در صف کنترل گذرنامه و صدور ویزا بودهاند، وجود ندارد. تعداد سرویسهای بهداشتی نیز برای فرودگاهی که سطحی بینالمللی دارد محدود است. درب نمازخانه آن هم به دلیل این که مردم برای استراحت و خوابیدن داخل آن نشوند، جز هنگام ساعات نماز، معمولا بسته است.
در سراسر فضای ترمینال ورودی این فرودگاه، جز کیوسک اطلاعات پرواز و فرودگاه، هیچ کیوسک دیگری برای دریافت اطلاعات مربوط به هتلها، ناوگان حمل و نقل درون شهری و جاذبههای گردشگری و یا برای نصب نرمافزارهای مرتبط و تهیه نقشه وجود ندارد. هرچند بیشتر از یک دهه قبل کانون اتومبیلرانی و جهانگردی کیوسک موقتی را به این منظور مستقر کرد، اما بعد از مدت کوتاهی، آن هم جمع شد.
سالن ورودی به گونهای طراحی شده که بیشتر مسافران حالت سردرگم دارند. ابعاد تابلوهای راهنما معمولا کوچکتر از آن است که به خوبی مسافر را به مکان مورد نظر هدایت کند، برای همین اغلب دیده میشود مسافران خارجی که برای نخستینبار به این فرودگاه وارد شدهاند، سرگردان در جستوجوی مکان تبدیل ارز، گرفتن تاکسی و یا آدرس مترو و سایر وسایل نقلیه عمومی و سرویس بهداشتی هستند.
در واقع ترمینال ورودی فرودگاه امام خمینی (ره)، گویی طوری ساخته شده که بعد از خروج از سالن تحویل بار، باید سریع محل را ترک کرد و لحظهای در آن درنگ نکرد. البته چندی پیش به همت دانشگاه هوانوردی، ابتکاری خرج داده شده که به صورت آزمایشی کانترهای کوچک «Ask here» را مستقر کردهاند تا راهنمای مسافران باشد، هرچند آنها هم هیچ محتوایی مثل نقشه یا بروشور مرتبط با جاذبههای گردشگری و اطلاعات شهری ندارند که در اختیار مسافران و گردشگران قرار دهند.
ترمینال ورودیِ فرودگاه امام (ره) گویی طوری ساخته شده که بعد از خروج از سالن تحویل بار، باید سریع محل را ترک کرد و لحظهای در آن درنگ نکرد.محمود نویدی - مدیرعامل شرکت شهر فرودگاهی امام خمینی (ره) و مجری طرح توسعه این فرودگاه - درباره تجهیز فرودگاه بینالمللی تهران به یکسری امکانات رفاهی و محتوایی مورد نیاز مسافران در مکانی که حکم ویترین ایران را دارد، به ایسنا توضیح میدهد: جذب گردشگر و معرفی جاذبهها، کار سازمان میراث فرهنگی و گردشگری است است، هرچند حرفهایی با آقای رحمانی موحد ـ معاون گردشگری - در اینباره زدهایم، اما فعلا اقدامی نشده است.
وی گفت: واقعیت آن است که شرکت فرودگاهی امام خمینی (ره) اصلا وظیفهای در اینباره ندارد، بالاخره هرجایی به حسب وظیفه تعریف شدهاش اقدام میکند. برای همین اگر سازمان میراث فرهنگی و گردشگری درخواست و طرح بدهد، ما هم آمادگی داریم هر کاری که فکر میکنند لازم است انجام دهیم و از این نظر مشکلی وجود ندارد.
رحمانیموحد - معاون گردشگری - نیز در بازدیدی که از این فرودگاه با عنوان رییس ستاد مرکزی هماهنگی خدمات سفر در اسفندماه سال ۹۵ همزمان با آغاز سفرهای نوروزی داشت، گفته بود: فرودگاه و خدمات آن یکی از بخشهای مهم و ویژه صنعت گردشگری هر کشوری محسوب میشود. در واقع، فرودگاه ویترین عرضه و معرفی چهره مطلوب، واقعی و صحیح گردشگری، پیشرفتها و مهماننوازی کشور است.
او با بیان اینکه بخش گردشگری هر دو بُعد داخلی و خارجی فرودگاه را پشتیبانی میکند، اظهار کرده بود: ارتباط و همکاریهای نزدیک میان فرودگاهها و حوزه گردشگری بسیار اهمیت دارد. بنابراین ایجاد ارتباط ساختاری نزدیک میان صنعت گردشگری و فرودگاهها سبب ارتقای کیفیت خدمات و بهرهمندی از ظرفیتهای متقابل در راستای کمک به توسعه گردشگری میشود.
تاکید به اهمیت نقش مشارکتی معاونت گردشگری و فرودگاه بینالمللی امام خمینی (ره) در ساماندهی این وضعیت از جانب هر دو بخش درحالی مطرح شده که معاونت گردشگری سال ۹۳ در کمیته ساماندهی فرودگاه بین المللی امام خمینی (ره) عضو شد تا در تصمیم گیری و برنامه ریزی برای تامین نیاز مسافران و گردشگران مشارکت داشته باشد.
مسافرانی که پیش از ورود به ایران حداقل چندین فرودگاه بینالمللی را دیدهاند، حتما متوجه تفاوتها میشوندقرار بر این بود با عضویت این معاونت در آن کمیته از نقطه نظرات کارشناسان و صاحبنظران مربوطه در راستای رفع نواقص و نیز افزایش میزان رضایتمندی گردشگران بهره گرفته شود، اما ظواهر فرودگاه امام خمینی(ره) در این چند سال نشان می دهد، هنوز برای رفع نواقص و یا تامین نیاز مسافرانی که حتما پیش از ورود به ایران دستکم چندین فرودگاه بینالمللی را دیدهاند و متوجه تفاوتها میشوند، اقدام عاجل و جدی نشده است.
طبق آخرین گزارش سالانه شرکت فرودگاهها، در سال ۲۰۱۶ میلادی، بیش از ۵۳ هزار پرواز ورودی و خروجی از فرودگاه امام خمینی(ره) انجام گرفت که در مجموع ۷ میلیون و ۸۲۱ هزار مسافر به کشور وارد یا از کشور خارج شدند.
[گزارش از: سمیه حسنلو]