مهمترین چالشهای کلانشهر تهران در دو سطح تقسیم میشود. نخستین سطح آن بخش معضلات ملموس شهر برای مردم است که هر روز گریبانگیر ساکنان پایتخت میشود.
تدبیر24»چالشهایی مانند آلودگی هوا و ترافیک در این محدوده میگنجند. روی دیگر این سکه، معضلاتی است که مربوط به سیستم مدیریت شهری میشود و در لایههای زیرین شهر گریبانگیر پایتخت شده است. درباره این معضلات آماری دقیقی نیز تهیه و ارائه نشده و در آمارهای موجود گاه موارد ضدونقیض دیده میشود. چالشهای اصلی شهر مربوط به این سطح است که گرفتاریهای متعددی را برای شهروندان رقم زده است. این بخش از چالشها شورای شهر پنجم را نیز دچار مشکل خواهد کرد چرا که استخراج اطلاعات مربوط به شهر در حال حاضر به دشواری صورت میگیرد. موضوع دیگری که میتوان نام چالش بر آن نهاد به عدم سازماندهی مشارکت مردمی در اداره شهر باز میگردد. بدسامانی ساختار مدیریت شهری سبب شده تا در مواردی که مردم میتوانند به مدیران شهری امداد برسانند، این اتفاق رخ ندهد که البته معضل بزرگی است. یکی از مهمترین دیدگاهها در حوزه مدیریت شهری، مشارکت مردم و فعالیت سمنهاست. شاید به صورت کمرنگ با تعدادی از سازمانهای مردم نهاد، کارهای کمدامنهای انجام گرفته باشد اما در بُعد فرهنگی، رفتار سازمانی و حقوق شهروندی چالشهای متعددی روبهروی جامعه است. آنطور که اعضای منتخب شورای شهر تهران در یک ماه اخیر ارزیابی کردهاند، کمبود اقدامات تاثیرگذار است. مساله سلامت کارکنان شهرداری به ویژه افرادی که با پسماندها سروکار دارند هم از اهمیت زیادی برخوردار است. سیستم مدیریت پسماند، تفکیک زبالهها از مبدأ، شیوه انتقال زبالهها و از همه مهمتر، محل دفع زبالهها دشواریهایی را برای تهران به وجود آورده است. در حوزه مدیریت شهری، مشکلات و تنگناها وسیعتر و گاه عمیقتر از آن چیزی است که مردم لمس میکنند. نیازهای روزمره مردم تا حدودی برآورده میشود، زبالههای آنها جمعآوری میشود اما نحوه دفع این زبالهها، میتواند آسیبهای فراوانی برای شهروندان درپی داشته باشد. البته نباید فراموش شود اقداماتی در راستای حل معضلات شهری انجام شده و ادامه این طرحهای مفید در دستور پنجمین شورای شهر تهران است تا با سرعت بهتری مشکلات مردم پایتخت حل و فصل شود. بخش دیگر این اقدامات به برنامههایی باز میگردد که باید در دستور کار منتخبان شورای شهر قرار گیرد. مهمترین وظیفه شورای شهر پنجم پس از انتخاب شهردار، موضوع نظارت است. به نظر میرسد که در شوراهای گذشته، نظارتپذیری سیستم شهرداری بسیار ضعیف و همکاری کمرنگ بوده است. شورای جدید لازم است که بحث نظارت را تقویت و متمرکزتر کند. بخشی از دستگاههای اجرایی و حتی در سطح وزارتی مانند وزارت راه و شهرسازی، وزارت نیرو در حوزههایی با مدیریت شهری، همسویی دارند و به همین دلیل همکاری شهرداریها با این مجموعهها نتیجه مطلوبتری درپی خواهد داشت. شورای شهر باید کار اصلی خود، بهعنوان نظارت بر عملکرد را تقویت کند. ارتباط با دستگاهها و نهادهای مختلف را بهبود ببخشد و با مردم هماهنگی موثری داشته باشد. دستانی که برای اعضای منتخب شورای شهر رای نوشتهاند باید امروز نیز به مدیران شهری امداد برسانند که مسائل شهری طوری پیش برود که در شأن مردم تهران باشد. این شهر پتانسیل آن را دارد که در پایتختهای دنیا بدرخشد. سمنها، سازمانهای مردمنهاد و همه مردم برای اداره شهر، فرهنگسازی و بهبود رفتارهای شهروندی باید مشارکت کنند تا مشکلات تهران آسانتر و سریعتر حل و فصل شود، منابع پایتخت حفظ و در آن صرفهجویی صورت گرفته و بهترین خدمات در خدمت مردم قرار بگیرد. شورا، یک نهاد اجرایی نیست و نهادی در حوزه تصمیمگیری، سیاستگذاری و نظارتی است. شورا در همه این ابعاد نیازمند همکاری مردم است.
ناهید خداکرمی، عضو پنجمین دوره شورای شهر تهران