مریم میرزاخانی را بیشتر بشناسیم

میرزاخانی در سال 2008 در مصاحبه‌ای با موسسه ریاضیات "Clay" عنوان کرد: برادر بزرگترم کسی بود که مرا به علم، به طور کلی علاقه‌مند کرد و با من راجع به مشکلات و مسایل ریاضی که در آن زمان در مدرسه با آنها دست به گریبان بود، صحبت می‌کرد. من نیز به حل مسایل پیچیده ریاضی علاقه‌مند شدم. وی در سال 2008 در موسسه "Clay" پژوهشگر بود.

مریم عاشق آن لحظه‌ای بود که مساله‌ای حل می‌شد و جواب آن را می‌یافت.

معلمان و دوستان زیادی در قرارگیری وی در مسیر ریاضیات نقش داشته‌اند. یک سال در امتحان ریاضیات دبیرستان به طرز عجیبی نمره پایینی گرفت، زیرا معلمش به مهارت‌های او در ریاضیات اعتقاد نداشت. مریم به شدت دلسرد شد و این موضوع باعث شد تا به تحقیق بپردازد تا ببیند آیا واقعا ریاضیات جوابگوی اشتیاق و تلاش وی خواهد بود یا خیر.

خوشبختانه معلم ریاضی بعدی مریم موجب دلگرمی وی شد. مریم در همان مدرسه با رویا بهشتی آشنا شد و این آشنایی موجب افزایش علاقه آنان به ریاضیات گشت. مرحومه مریم میرزاخانی و بهشتی هر دو از ریاضیدانان برجسته دنیا هستند.

این دو در آن زمان سخت بر روی ایجاد فرصت‌ها و امکانات برابر برای دانش‌آموزان دختر در مقابل دانش‌آموزان پسر تلاش کردند.

در هنگام فارغ التحصیلی از دبیرستان به خوبی در مسیر تبدیل شدن به یک استعداد برتر در ریاضیات قرار گرفته بود. وی مقطع کارشناسی را در دانشگاه شریف گذراند و در این سالها موفق به دریافت چندین جایزه داخلی و خارجی نیز گشت. سپس به آمریکا مهاجرت کرد و موفق به دریافت مدرک PH.D. از دانشگاه هاروارد آمریکا شد.

وی در سال‌های اخیر به عنوان استاد دانشگاه استنفورد مشغول به تدریس بود.

میرزاخانی در سال 2014 برای سهم برجسته‌اش در مطالعات دینامیک و هندسه سطوح ریمانی و فضاهای مدولی به عنوان اولین زن در تاریخ موفق به دریافت مدال فیلدز که به نوبل ریاضیات معروف است، شد.

از سال 1936 تاکنون، مدال فیلدز هر چهار سال یک بار به دو یا چهار ریاضیدان برتر زیر 40 سال اعطا شده است که مریم میرزاخانی اولین و تاکنون تنها زنی بوده که این جایزه را کسب کرده است.

شهرت میرزاخانی تا حد زیادی مدیون مطالعات وی روی هندسه هایپربولیک است. وی عموما روی حالات هندسی که از لحاظ تئوری بسیار پیچیده هستند، کار می‌کرد. میرزاخانی به دلیل پیچیدگی بیش از حد مسایل عمدتا روی رول‌های کاغذی بزرگ کار می‌کرد و آنقدر روش‌های گوناگون را امتحان می‌کرد و اشکال مختلف را ترسیم می‌کرد تا بالاخره به راه حل دست پیدا کند.

میرزاخانی برای کار با این میزان پیچیدگی، چند روش متفاوت را ابداع کرده و توسعه داد. وی متعاقبا موفق به ابداع روشی واقعا خیره کننده و نوآورانه در یک زمینه واقعا پیچیده شد.

روش کار کردن وی آهسته بود و برخلاف دیگر ریاضیدانان برجسته که عمدتا در یک لحظه دراماتیک روش حل مساله را کشف می‌کنند، میرزاخانی توانایی داشت تا ماه‌ها و حتی سال‌ها روی یک مساله وقت بگذارد. به گفته خودش گذر زمان موجب می‌شد تا جنبه‌های مختلف مسایل را ببیند.

همکاری میرزاخانی با امیر محمدی از دانشگاه تگزاس و الکس اسکین از دانشگاه شیکاگو در سالهای 2012 و 2013 نقش موثری در یافته‌هایش داشت. مقاله مشترک 172 صفحه‌ای میرزاخانی و اسکین در زمینه فضای مدولی سر و صدای زیادی به همراه داشت. به طوری که برخی دانشمندان از آن به عنوان "تایتانیک" و "آغاز یک عصر جدید"  یاد کردند.

مریم میرزاخانی بسیار بر هیجان و لذت موجود در ریاضیات تاکید داشت. وی می‌گفت: زیبایی ریاضیات تنها به علاقه‌مندان صبورش رخ می‌نمایاند.

میرزاخانی در سال 2008 عنوان کرده بود: اگر ریاضیات در دبیرستان اشک شما را بیاورد، شاید این گفته که ریاضی جذاب است، عجیب به نظر برسد و بگویید آیا ریاضیات هیجان انگیز است؟ من می‌گویم بله، هیجان انگیز است. تقریبا هر چیزی می‌تواند منبع تعجب و هیجان باشد اگر شما انگیزه و شرایط مناسب داشته باشید.

اعتقاد من این نیست که همه باید ریاضیدان شوند اما اعتقاد دارم که بسیاری از دانش‌آموزان یک شانس واقعی به ریاضی نمی‌دهند. ریاضیات بدون اشتیاق و هیجان ناامیدکننده و سرد به نظر می‌رسد. زیبایی ریاضیات تنها به علاقه مندان صبورش رخ می‌نمایاند.

تصاحب مدال فیلدز توسط مریم میرزاخانی به عنوان تنها زنی که موفق به دریافت این جایزه شده به خصوص با توجه به تعداد کم دانشمندان زن، دلپذیر است.