در برابر اظهارنظرهای آزاردهندهای که رئیسجمهور آمریکا از زمان مبارزات انتخاباتی تاکنون علیه ایران انجام داده، اظهارات وزیر امورخارجه ایران مبنی بر اینکه گزینه خروج از برجام را روی میز داریم، راهکاری است برای اینکه نشان دهیم اگر آمریکا ایران را تهدید به خروج از برجام میکند، ایران نیز این شرایط را به لحاظ فنی و سیاسی دارد که بتواند از توافق برجام خارج شود.
تدبیر24»با توجه به اینکه آقای ظریف زبان دیپلماسی را خوب بلد است اظهارات بسیار درست و بجایی داشته است. از سوی دیگر، وزیر امورخارجه سخنانی را در شورای روابط خارجی آمریکا مطرح کرده که به هر حال به گوش مقامات آمریکایی خواهد رسید، گرچه این سیاستی نیست که ایران آن را تعقیب کرده و عملا وارد این قضیه شود. این اظهارات آقای ظریف بدینخاطر بیان شده که تهدیدات آمریکا بیپاسخ نماند، اما امیدواریم کار به این مرحله نرسد، چون بسیار برای ایران زیانآور است و آمریکاییها نیز با تمام تهدیدات خود این کار را انجام نمیدهند. با توجه به هفت گزارشی که نشان میدهد ایران به تعهدات خود در برجام عمل کرده آمریکا به اندازه کافی از اتحادیه اروپا فاصله گرفته است. بنابراین کاری نمیکند که این فاصله بیشتر شود؛ گرچه اکنون نیز آمریکا در آستانه انزوای سیاسی نسبت به اتحادیه اروپا قرار گرفته و سفر ترامپ در چهاردهم ژوئیه به فرانسه در راستای حل کدورتهای بهوجودآمده میان آمریکا و اتحادیه اروپا بود، در این راستا به نظر نمیرسد بهرغم فشارهایی که از سوی تندروها و مخصوصا لابیهای یهودی وجود دارد کنگره آمریکا اجازه دهد برجام نقض شود. نقض برجام هم به لحاظ حیثیتی برای ایالات متحده زیانآور است و هم اینکه دوستان اروپایی خود را با توجه به اظهارات خانم موگرینی در مورد برجام از خود دلسرد میکند. البته آمریکا در مجموع سیاستهای خود تلاش میکند با هر شکل و ابزاری نوعی ایرانآزاری و ایرانهراسی بهوجود بیاورد. در این راستا باید منتظر طرحهای دیگری نیز از آنها باشیم. از سوی دیگر، موضعگیریهای آقای ظریف خیلی نمیتواند بر سیاست کلی آمریکا تاثیرگذار باشد، منتها مسئولان ایرانی باید چنین اظهارنظراتی داشته باشند که جای خالی باقی نگذارند. آقای ظریف برای پاسخگویی به محافل داخلی باید چنین اظهارنظراتی میکرد، اما تقریبا میتوان گفت این اظهارات در اتخاذ تصمیمات آمریکا تاثیری ندارد. سیاست آمریکا نه در مقابل ایران، بلکه در همه موارد فقط توسط رئیسجمهور تنظیم نمیشود، بلکه نهادهای دیگری چون پنتاگون، وزارتخارجه، کمیته روابط خارجی مجلس سنا و کاخ سفید نیز چند نهادی هستند که سیاستهای کلی آمریکا را در محافل بینالمللی تنظیم میکنند. از زمانی که ترامپ بر سر کارآمده، افراد بسیاری از همکاری با او استعفا دادهاند؛ در این راستا در چند روز گذشته نیز خبرهایی مبنی بر احتمال قطع همکاری رکس تیلرسون، وزیرخارجه آمریکا، شنیده میشود. هراندازه این موج ادامه پیدا کند به زیان ترامپ و به سود ایران خواهد بود. البته کنارهگیری وزیرخارجه آمریکا موجب میشود فاصله میان آمریکا و اتحادیه اروپا بیشتر شود و موضع ایران در برابر آمریکا و در برجام تقویت شود.
علی بیگدلی، تحلیلگر مسائل بینالملل