گام اول مبارزه با مواد مخدر

تدبیر24»«ذبیح‌اله مهری‌پور» رئیس جهاددانشگاهی واحد استان ایلام با اشاره به اینکه 10 تا 16 تیر ماه به نام هفته مبارزه با مواد مخدر نامگذاری شده است، اظهار کرد : در راستای مبارزه با مواد مخدر 3 هزار شهید تقدیم شده که از این تعداد 13 شهید از استان ایلام هستند .

وی با بیان اینکه تاکنون راهکارهای مبارزه با این پدیده خانمان‌سوز سخت افزاری و مبارزه‌های نظامی و انتظامی بوده است، افزود: در حال حاضر نیازمند مبارزه نرم‌افزاری هستیم که اجتماعی کردن یکی از شیوه‌های این مبارزه و راهکاری جهانی است و از خانواده و جامعه باید آغاز شود تا به دنبال آن دولت‌ها نیز حمایت خود را در این زمینه داشته باشند .

مهری‌پور با تاکید بر اینکه مجموعه این عوامل باید به صورت یک گفتمان ایجاد شوند و  در افق برنامه ششم توسعه مقرر شده که 25 درصد مصرف مواد مخدر در کشور کاهش یابد که سالانه 5 درصد را در برمی‌گیرد ، تصریح کرد: وظایف دولت در این زمینه در قالب های مختلف تعریف شده که برای حاصل شدن نتایج بهتر باید در قالب یک تیم واحد و اجرایی ساماندهی شوند تا اهداف مدنظر محقق شوند .

رئیس جهاددانشگاهی واحد استان ایلام در ادامه با اشاره به اینکه وضعیت کنونی مصرف مواد مخدر در کشور نگران کننده است، یادآور شد: مبارزه با مواد مخدر نیازمند عزم و اراده‌ای جدی است تا   با تحقق اهداف تعریف شده بتوانیم به مقصود برسیم و جهاددانشگاهی می‌تواند در زمینه های آموزشی وپژوهشی در این حوزه با ستاد مبارزه با مواد مخدر استان همکاری کند .

در آثار هنری اجازه‌ی طرح علت و معلول‌ها داده نمی‌شود

«کمال زحمتکش» فیلمساز و فعال فرهنگی نیز در این نشست تخصصی با بیان اینکه اولین مرحله در ساخت یک اثر سینمایی یا تلویزیونی مسئله پیوند است، اظهار کرد : منظور از پیوند این است که علت و معلول باید در کنار هم دلیل انجام کار را باورپذیر کند و مخاطب نیز قبول خواهد کرد .

وی با اشاره به اینکه نگاه مسئولان ما موجب می‌شود که اولین مرحله در یک کار سینمایی به درستی صورت نگیرد، گفت: وقتی نتوانیم به صورت شفاف صحبت کنیم بنابراین علت و معلول ها نیز صحیح مطرح نخواهند شد و آن اثر سینمایی نیز با شکست مواجه خواهد شد .

این فیلمساز با تاکید بر اینکه نمی‌توانیم سال ها مخاطب را با موسیقی احساسی جذب کنیم، عنوان کرد: ما در زندگی روزمره خود به وضوح افراد معتادی را می بینیم که به مرور از خانواده ها جدا می‌شوند و از بین می‌روند ولی موادفروش‌ها همیشه هستند و حتی پیشرفت می‌کنند و یک نگاه ساده به این موضوع همه چیز را نشان می‌دهد چرا که علت ها و معلول‌ها برای ما نمایان هستند .

زحمتکش با بیان اینکه ما نمی‌توانیم به صورت واضح راجع  به علت های شیوع مصرف مواد مخدر صحبت کنیم و به تبع نمی‌توانیم به معلول‌ها بپردازیم، گفت: این مشکل باعث شده نتوانیم نتیجه درستی از این مباحث داشته باشیم و در نتیجه نمونه موفقی در سینما هم نداریم ولی در میان آثار سینمایی و مستند کشور افغانستان آثاری به چشم می‌خورد که موفقیت های بزرگی نیز کسب کرده‌اند .

اجتماعی شدن مبارزه با مواد مخدر باید از مدرسه شروع شود

«الهام حیدری» دبیر کانون آسیب‌ شناسی اجتماعی دانشگاه ایلام نیز در این نشست تخصصی با بیان اینکه یک سال است که فعالیت خود در زمینه مبارزه با آسیب‌های اجتماعی آغاز کرده‌ایم، اظهار کرد: دانشگاه محل تاثیرگذاری است و ما باید با استفاده از نظرات اساتید و صاحب‌نظران با برنامه‌ریزی بتوانیم در این مسیر حرکت کنیم .

وی با اشاره به اینکه خانواده‌ها، مدرسه و رسانه‌ها باید برای اجتماعی شدن مبارزه با مواد مخدر در یک مسیر حرکت کنند، گفت : این موضوع به نوبه خود یک آسیب است که باید اتحادی بین این نهادها برای مبارزه با مواد مخدر ایجاد شود .

این فعال دانشجویی  آمادگی خود را برای فعالیت در زمینه اجتماعی کردن مبارزه با مواد مخدر اعلام کرد .

برخی هزینه‌ها هدر دادن بودجه بوده است

دکتر «علی موسی‌نژاد» عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد ایلام با اشاره به اینکه در این نشست 3 محور مدیریت، گفتمان سازی و مسئولیت پذیری اجتماعی مطرح شده است، گفت: دو محور مدیریت و گفتمان‌سازی با هم مرتبط هستند .

موسی‌نژاد با بیان اینکه مدیریت در حوزه مبارزه با موارد مخدر تاکنون موفق نبوده و ضرورت بازنگری در سیاست ها به شدت احساس می‌شود، گفت: ما نمی‌خواهیم بپرسیم که چه عواملی ما را به اینجا رسانده است باید به این نکته توجه داشته باشیم که مسایل و آسیب های اجتماعی از ساختار و حاکمیت در جامعه تاثیرپذیر هستند و ما در این زمینه هزینه های زیادی متحمل شده ایم، اما متاسفانه در بعضی مواقع این هزینه‌ها هدر دادن بودجه بوده است .

سیاست‌های غلط خسارت‌ها را بیشتر کرده است

وی با تاکید بر اینکه روش برخورد با آسیب های اجتماعی بسیار مهم است، تصریح کرد: اگر سیاست‌های  غلط در اتخاذ شود خسارت‌های ما در این بخش بیشتر خواهد شد، بیکاری، فقر و تبعیض ریشه همه مسایل است که به نظرم ما نباید نگاه جزیره ای به مسایل این حوزه داشته باشیم و نباید فکر کنیم که اعتیاد علل خاص و خودکشی ریشه دیگری دارد بلکه ریشه همه این مسایل یکسان هستند و نگاه جزیره‌ای ما را به هیچ نقطه‌ای نمی‌رساند .

مبارزه با مواد مخدر نیازمند اتخاذ استراتژی جامع به دور از جزر و مدهای سیاسی است

این مدرس جامعه شناسی دانشگاه با اشاره به اینکه حرکت در مسیر مبارزه با مواد مخدر نیازمند ایجاد یک سازمان واحد برای سیاست گذاری و اتخاذ استراتژی جامع به دور از جزر و مدهای سیاسی است، اظهار کرد: ما "مرگ بر آمریکا" را از پیش دبستانی به فرزندانمان آموزش می‌دهیم ولی نمی‌خواهیم انسان بسازیم .

باید به مواد مخدر فضای مجازی را هم اضافه کرد

موسی‌نژاد با تاکید بر اینکه در بحث آسیب‌های اجتماعی اخیرا آسیب فضای مجازی نیز اضافه شده است، گفت: انسان ایده‌آل را باید تعریف کنیم و مهارت‌ها را به آنها بیاموزیم ولی متاسفانه همه چیز سیاسی شده است چرا باید در دانشگاه ها درس تنظیم خانواده که به جامعه شناسی و روانشناسی مربوط است به گروه معارف داده شود؟ وقتی همه مسایل رنگ و بوی سیاسی می گیرند نباید انتظار حل مشکلات را داشته باشیم و از همه مهم تر اینکه عدم رعایت عدالت در پرداختن مسایل اجتماعی نیز حائز اهمیت است .

چرا باید نسخه حل همه مشکلات در کشور از مرکز برای استان ها ارسال شود؟

وی با انتقاد از اینکه چرا باید نسخه حل همه مشکلات در کشور از مرکز برای استان ها ارسال شود، عنوان کرد: چرا نباید در مورد آسیب های اجتماعی تحقیق و پژوهشی صورت گیرد؟ چرا پرداختن به این مسایل را ممنوع کرده اند؟ چرا مسئولان بر روی این مسایل حساسیت دارند به همین دلیل است که جلسات ما در این زمینه هیچ نتیجه ای به بار نخواهد داشت .

نگاه استاندار، معاون سیاسی و مدیر کل امور اجتماعی استانداری ایلام به علوم انسانی نگاه خوبی نیست

عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد ایلام با انتقاد از اینکه نگاه استاندار، معاون سیاسی و مدیر کل امور اجتماعی استانداری ایلام به علوم انسانی نگاه خوبی نیست، افزود: با توجه به وضعیت آسیب های اجتماعی ما باید یک درس مشترک برای همه آسیب‌ها داشته باشیم .

موسی‌نژاد با اشاره به اینکه ما باید به استقبال مسایل اجتماعی برویم، اضافه کرد: نگاه به آسیب های اجتماعی باید نگاه تازه و توام با توجه به آسیب های جدید باشد چرا که آسیب های فضای مجازی که اخیرا وارد زندگی ما شده است به نوبه خود خطرات جبران ناپذیری می تواند به دنبال داشته باشد لذا باید با به روز کردن آموزش ها در این زمینه مباحث را پیگیری کرد .

پروژه شهروندسازی در کشور ایجاد شود

 
وی با بیان اینکه مسئولیت‌پذیری یک مفهوم جدید است و پیرو موضوعات شهروندی و شهروندسازی در کشورهای پیشرفته ایجاد شده است، عنوان کرد: بسترهای مسئولیت پذیری باید مورد توجه قرار گیرد و اگر می خواهیم مسئولیت پذیری در مفهوم مدرن به فرهنگ عمومی تبدیل شود ضرورت دارد که پروژه شهروندسازی در کشور ایجاد شود .

عضو هیئت علمی دانشگاه با تاکید بر اینکه ضرورت دارد کسانی که احساس مسئولیت دارند را تشویق کنیم، گفت: شهروند کسی است که فارغ از یک سری مسایل عضو یک کشور و تابع قوانین آن کشور است .

نگاه ما به معتاد در سطح کلان روشن نیست

موسی نژاد با اشاره به اینکه داشتن نگاه اکثریت و اقلیت آسیب‌زا است، تصریح کرد: اجتماعی کردن مسئولیت‌پذیری به معنای درونی کردن یک موضوع است که باید از خانواده شروع و در سیستم آموزشی بخشی از سرفصل‌ها شود .

وی با تاکید بر اینکه نگاه ما به معتاد در سطح کلان روشن نیست و اگر روشن است نتوانسته‌ایم این روشنی راثابت کنیم، اظهار کرد: ما باید سرمایه اجتماعی را در کشور تقویت کنیم چرا که تقویت هنجارهای مثبت زمینه اعتماد کردن است و نمود عینی سرمایه های اجتماعی NGO ها هستند .

برای آغاز فرآیند اجتماعی کردن مبارزه با مواد مخدر اندکی دیر شده است

«مهناز همتی» معاون بهزیستی استان ایلام نیز در این نشست گفت: اجتماعی شدن یک فعالیت است و همه ما به گونه ای برای کنترل مصرف مواد و توسعه کم شدن تقاضای مصرف باید تلاش کنیم .

وی با اشاره به اینکه توسعه نامناسب باعث رشد نامناسب و اعتیاد باعث عدم توسعه پایدار در جامعه می‌شود، گفت : اگر ژاپن کشوری توسعه یافته و موفق در مبارزه با مواد مخدر است باید توجه داشت که ژاپن همانند ما همسایه افغانستان بزرگترین تولید کننده مواد مخدر در جهان نیست .

همتی با تاکید بر اینکه فرآیند اجتماعی کردن مبارزه با مواد مخدر را باید زودتر از این، در سطح ملی در دستور کار قرار می دادیم، عنوان کرد: باید در مهدهای کودک آموزش در این زمینه را آغاز کنیم و به دنبال آن فراگیری این موضوع را از مدرسه به دانشگاه ها بکشانیم .

معاون بهزیستی استان ایلام تصریح کرد: اعتبارات کشور در حوزه آموزش مانند سایر کشورها نیست، سرانه دانشجو در کشورمان در حد سنت است ولی در برخی از کشورها به دلار هزینه می‌شود .

همتی اظهار کرد: بر اساس آمار رسمی در سال 95 تعداد 4 میلیون و 400 هزار نفر مصرف کننده مواد مخدر هستند که تعداد معتادین رسمی ما 2 میلیون و 808 هزار نفر است و در مجموع 12 میلیون نفر در جامعه با بحث اعتیاد درگیر هستند که این آمار قابل توجه است .

وی ادامه داد: نگاه ما به مقوله اعتیاد به مواد مخدر نگاه علمی بوده است و فقط مبارزه صرف نیست باید توجه داشت که اعتیاد چهارمین تجارت پر سود دنیاست و تقاضا هم برای آن وجود دارد و نقش شهروندان را باید در این مسیر بسیار پر رنگ دید .

منابع دولتی جواب نداده است باید از ظرفیت جامعه استفاده کرد

دکتر «حیران پورنجف» عضو هیئت علمی دانشگاه و موسس «کلینیک مددکاری همراه» نیز در این نشست با بیان اینکه هدف از برگزاری این نشست این است که مبارزه با مواد مخدر را اجتماعی کنیم، اظهار کرد: باید بدانیم که مخاطب ما کیست، برگزاری این نشست‌ها و تلاش برای اجتماعی کردن مبارزه با مواد مخدر به این معناست که دولت اعلام می‌کند که توان اثرگذاری در این بخش را ندارد .

وی با تاکید بر اینکه اجتماعی شدن مبارزه با مواد مخدر، زمینه را برای فعالیت بیشتر NGO بیشتر می‌کند، گفت: در ایران بیش از 90 درصد خدمات توسط دولت انجام می شود و این طبیعی است که 90 درصد مطالبات از دولت باشد، بخش توسعه انسانی سازمان ملل اعلام کرده که کمتر از 10 درصد مردم در دنیا وضعیت اقتصادی، اجتماعی و سیاسی جامعه خود دخیل است و 90 درصد منفعل هستند ما باید بدانیم در این حوزه چه باید کرد .

پورنجف با اشاره به اینکه در زمینه مبارزه با مواد مخدر منابع دولتی جواب نداده و الان باید از ظرفیت جامعه استفاده کرد، تصریح کرد: باید بدانیم که مسئولیت‌پذیری را در جامعه چگونه ایجاد کنیم؟ پیدا کردن مقصر راحت است، امروز باید اهمیت اجتماعی کردن مبارزه را در جامعه نهادینه کرد .

عضو هیئت علمی دانشگاه با تاکید بر اینکه بخش هنری می‌تواند در کارش ظرافتی ایجاد و در بین مخاطبان اعلام کند که وجود فرد معتاد در جامعه خطرات خاص خود را به همراه دارد، افزود : مشارکت پذیری اجتماعی را باید در جامعه بیشتر کنیم و رسانه ها و مطبوعات نیز باید در این زمینه کار کنند و در ادبیات خود فرهنگ مشارکت را ترویج دهند .

وی با بیان اینکه ساختار متمرکز قدرت در جامعه ما از عواملی است که می تواند زمینه ساز آسیب باشد، خاطرنشان کرد: یکی از آسیب های موجود در جامعه ما خشونت کلامی است، ما نباید در بیان مطالبات خشونت داشته باشیم، ما باید فرهنگ مشارکت را در جامعه نهادینه کنیم تا افراد جامعه با ما همراه شوند .

خانواده‌ها آگاه شوند !

«شوهانی» از انجمن معتادان گمنام ایلام نیز در این نشست با بیان اینکه اگر همه افراد جامعه دغدغه مبارزه با مواد مخدر را داشته باشند نتایج بهتر و موثرتری حاصل خواهد شد، گفت: سنت هفتم انجمن معتادان گمنام مستقل بودن است .

وی با اشاره به اینکه 50 درصد موضوع خود فرد معتاد و 50 درصد مابقی خانواده فرد معتاد است، اظهار کرد: ما به دنبال مقصر پیدا کردن نیستیم بلکه به دنبال آنیم که یک فرد پاک چگونه پاک بماند .

شوهانی با تاکید بر اینکه اجتماعی کردن مبارزه با مواد مخدر از بهترین راهکارهای ایجاد شده در این بخش است، عنوان کرد: ما باید آگاهی و اطلاعات لازم را به خانواده‌ها دهیم تا مقابله با این پدیده شوم راحت‌تر صورت پذیرد .

اهمیت شبکه سازی و مشارکت در مبارزه اجتماعی با مواد مخدر

دکتر «میثم قدسی» جامعه‌شناس نیز در این نشست با اشاره به اهمیت شبکه سازی و مشارکت در مبارزه اجتماعی با مواد مخدر، اظهار کرد: ما در حوزه مبارزه با مواد مخدر باید مباحث نظری و عملی را با هم در نظر بگیریم و علت‌ها را در یک زنجیره بررسی کنیم و شرایط و پیامدها را مدنظر داشته باشیم .

وی با بیان اینکه شبکه سازی و مشارکت اجتماعی را می توانیم به عنوان پیامد مثبت اعتماد بدانیم،  گفت: آموزش هایی که به افراد داده می شود باید به سمت خانواده ها کشیده شود تا در جهت مبارزه با اعتیاد موثر باشد چرا که یک فرد بیشترین اعتماد را به پدر و مادرش دارد .

وی به اهمیت و نقش رسانه ها در زمینه آگاهی بخشی تاکید و اضافه کرد: رسانه ها باید در این زمینه به سازمان های مردم نهاد و جامعه کمک کنند تا با اجتماعی شدن مبارزه با مواد مخدر این پدیده شوم کنترل بهتری روی آن صورت گیرد .

فقط سمن‌سازی کافی نیست/ برخی سمن‌ها یک‌نفره هستند/ برخی سمن‌ها دولتی شده‌اند

«وحید ملکشاهی‌نژاد» مسئول انجمن مردم نهاد  «اجتماع باور محور» نیز در این نشست با بیان اینکه ضرورت اجتماعی شدن خودبخود گویای اهمیت  سازمان‌های مردم نهاد است، اظهار کرد: در بحث گفتمان سازی فقط یاد گرفتیم تعریف کنیم و راهکار و برنامه‌ای تدوین شده برای حرکت در این مسیر نداریم، و نمی‌دانیم در مسیر مسئولیت‌پذیری اجتماعی در کجا قرار گرفته ایم و قرار است به کجا برویم .

ملکشاهی‌نژاد از  تشکیل بی‌رویه تشکل‌های غیر دولتی انتقاد کرد و گفت:  برخی از این تشکل‌ها تک نفری هستند و هیئت مدیره ندارند که این خودش آسیب است و ما باید توجه داشته باشیم که فقط به دنبال صدور پروانه نباشیم و باید بازدهی کار را در نظر بگیریم .

وی با تاکید بر اینکه ما نباید فقط به دنبال ایجاد تشکل باشیم بلکه نتیجه کار باید اولویت و اهمیت داشته باشد، افزود: در بحث مسئولیت‌پذیری اجتماعی خیلی از سازمان‌های مردم نهاد کار کرده‌اند و خیلی ها نه تنها کاری نکرده‌اند بلکه دولتی شده‌اند .

نیازمند آموزش هستیم

«خسرو شیرینی» مسئول انجمن «آوای ژیان ایلام» نیز در این نشست با اشاره به اینکه آسیب اساسی در سطح کلان در استراتژی هاست، اظهار کرد: معتقدم لفظ مبارزه برای یک آسیب اجتماعی صحیح نیست و از همه مهم‌تر اینکه آموزش‌ها باید در مسیر اصلی قرار گیرند چرا که اولین راهکار برای حل شدن هر آسیب اجتماعی مسئله آموزش است .

وی با بیان اینکه اگر بخواهیم کاری اساسی در این مسیر انجام دهیم باید بیشتر وارد مقوله آموزش شویم، گفت: متخصصین علوم اجتماعی و سایر رشته‌های ذی‌ربط باید در محلات، مساجد، مدارس و .. روی بحث آموزش و مهارت‌آموزی برای افراد کار کنند تا کوچک ترین مسائل با خودکشی و خودسوزی از سوی برخی از افراد پاسخ داده نشود .

شیرینی با تاکید بر اینکه نگاه و رویکرد ما به مسئله آموزش باید تغییر کند، اظهار کرد: نهادهایی که در عرصه فرهنگ بودجه و اعتبار دریافت می‌کنند باید سازمان های مردم نهاد را یاری کنند .

کمپ‌ها به جامعه آرامش می‌دهند

«حسین رازی» موسس و مدیر «موسسه ترک اعتیاد نوای طلوع آزادی» نیز با تاکید بر اینکه اعتیاد حد و مرز نمیشناسد، گفت: باید برای مقابله با این بلای خانمان‌سوز همکاری‌ها و هم‌افزایی‌ها بیشتر شود .

وی گفت: زمانی که یک فرد معتاد در کمپ در حال درمان است هم خانواده و هم جامعه در آرامش هستند، بنابراین باید بخش دولتی هم کمک‌کار مراکز ترک اعتیاد باشد .

درمان اعتیاد پیچیده است

دکتر «فهد کمالوندی» دبیر شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر استان ایلام نیز در این نشست با اشاره به اینکه حدود 64 درصد از زندانی های ما مرتبط با مواد مخدر هستند، اظهار کرد: 42 درصد از طلاق ها، 40 درصد از جرائم خرد از اعتیاد سرچشمه می‌گیرد .

وی با بیان اینکه 15 درصد درآمد نفتی ما هزینه مبارزه با مواد مخدر در کشور می‌شود، گفت: 4 میلیون و 400 هزار نفر در کشور مصرف کننده تفننی و مستمر مواد مخدر هستند، اضافه کرد: در حال حاضر مواد مخدر با تنوعی 700 رقمی در اختیار مصرف کنندگان است .

دبیر شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر استان ایلام ادامه داد: تا سال 2014 تنوع مواد مخدر در کشور تنها 400 ماده بود که اکنون به 700 نوع رسیده است، بنابراین باید سیاست گذاری ها و هماهنگی ها در زمینه مبارزه با مواد مخدر تغییر کند چرا چون در آغاز دهه 80 تنها 2 درصد زنان معتاد بودند ولی اکنون به 10 درصد رسیده است و سن اعتیاد ما به 24 سال رسیده که این مهم از یک نمونه 60 هزار نفری استخراج شده است .

در گفتمان اجتماعی کردن مبارزه با مواد مخدر نگاه های جامعه شناسانه را دخیل کرده‌ایم

کمالوندی به وجود دو نرخ شیوع و بروز در حوزه مواد مخدر اشاره و عنوان کرد: نرخ شیوع به معنای تعداد افراد آلوده است و نرخ بروز به افرادی گفته می شود که به آمار معتادین ما اضافه می‌شوند. در تمام دنیا این افراد آلوده بین 20 تا 25 درصد بهبود پیدا می‌کنند و از نرخ شیوع خارج می‌شوند ولی در ایران اینکه چند درصد بهبود پیدا می‌کنند درمان اعتیاد نسبت به خیلی از بیماری ها پیچیده است .

دبیر شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر   اضافه کرد: با 3 دهه مدیریت بحث اعتیاد در کشور با آن هزینه ها و با تقدیم شهدا می بینیم که سن اعتیاد پایین آمده و خیلی‌ها به این آمار اضافه شدند لذا باید تغییر گفتمان ایجاد کرد و از حوزه مبارزه و مقابله به سمت پیشگیری حرکت کنیم .

کمالوندی با تاکید بر اینکه در گفتمان اجتماعی کردن مبارزه با مواد مخدر نگاه های جامعه شناسانه را دخیل کرده‌ایم، خاطرنشان کرد: آمار و ارقام معتادان و تحقیقات در این زمینه دیگر از کشو میز مدیران خارج شده  و در اختیار جامعه‌شناسان قرار گرفته است .

وی با بیان اینکه از 40 مرکز درمان فقط 4 مرکز دولتی وجود دارد که آن هم به خاطر افراد بی‌بضاعت است، از فعالیت 159 سازمان مردم نهاد در استان خبر داد و ابراز امیدواری کرد نتیجه‌ی این نشست‌ها و بیان دغدغه‌ها تغییر رویکرد به مسائل اجتماعی و مشارکت تک تک افراد جامعه در مقابله با آسیب‌ها  باشد .