لزوم ایجاد تغییر در هیئت نظارت بر برجام

وی گفت: در بررسی برجام دو حالت وجود دارد یا وضع کنونی را پیش بینی می کردیم یا نه؛ اگر پیش بینی نمی شد باید پرسید چرا نشد؟ از ابتدا افرادی بودند که همزمان با مذاکرات هسته ای وضع کنونی را پیش بینی می کردند پس نباید بگوییم نمی دانستیم.

ایزدی افزود: اگر هم پیش بینی می شد که پس از دو سال وضع برجام همین است که می بینیم پس نباید درباره برجام خیلی مثبت و عالی صحبت می شد و همه چیز کشور را وابسته به آن می دانستیم و اعلام می کردیم که اگر توافق شود همه مشکلات کشور رفع می شود و بالعکس.

کارشناس مسائل امریکا تصریح کرد: خاطرتان هست که در حد آب خوردن مردم را نیز به برجام متصل کردند و حال آنکه در عمل بسیاری تحریم ها تعلیق نشد و انتظاراتی که برای گشایش در حوزه های بانکی و اقتصادی از زبان رئیس جمهور و وزیر امور خارجه بیان می شد برآورده نشد .

وی گفت: یکی از عللی که متن برجام مشکلات ساختاری دارد این است که طرف مقابل احساس کرد که خیلی ها در ایران این توافق را می خواهند بدیهی است که فروشنده کالایش را گران عرضه کند .

ایزدی تاکیدکرد: افرادی باید در هیئت نظارت بر برجام باشندکه خودشان خیلی درگیر مذاکرات نباشند و از ابتدا نباید طرفدار برجام می بودند زیرا ناخودآگاه به سمت توجیه برخی مشکلات می روند. افرادی دراین هیئت هستند که از ابتدا خودشان در مذاکرات بودند و خیلی از برجام حمایت می کردند و اکنون سخت است که بخواهند با تخلفات برخورد کنند. 

کارشناس مسائل بین الملل با تبیین طرح تحریم های جدید امریکا علیه کشورمان ، تصویت آن را تهی کننده برجام دانست و افزود: طرح تحریم ها ضد ایران ، روسیه و کره شمالی همان تحریم های s722 است که ابتدا هدفش ایران بود اما در ادامه روسیه و کره شمالی هم به آن اضافه شد.

وی گفت: این تحریم ها دو مشکل اصلی دارد نخست آنکه برجام را از درون تهی می کند زیرا قبلا برای لغو تحریم های هسته ای ایران ، یک شرط تعیین شده بود و آن شرط اینکه اگر ایران برجام را اجرا کند تحریم های حوزه هسته ای پس از هشت سال لغو خواهد شد.

ایزدی افزود: بر اساس این شرط، برخی تحریم های حوزه هسته ای اکنون تعلیق شده، گرچه همین تعلیق نیز روی کاغذ است و مشکلاتی وجود دارد اما به هر حال قول داده بودند که تحریم ها را پس از هشت سال لغو می کنند اما با تصویب طرح تحریم های جدید، شرط دیگری به شرط لغو تحریم ها افزوده می شود و این شرط مضاعف است.

این استاد دانشگاه گفت: این شرط مضاعف این است که هر کسی که هشت سال دیگر رئیس جمهور امریکا باشد باید بنویسد و امضا کند که برداشته شدن یا لغو تحریم های ایران مشکلی ندارد. پس این مشکل قانونی جدیدی است که شرطی مضاعف در برجام ایجاد می کند و در نهایت معلوم نیست چه اتفاقی برای برجام می افتد.

وی افزود: مشکل دیگری که این طرح دارد این است که نهادهای نظامی کشورمان را در فهرست گروه های تروریستی قرار می دهد و تحریم های بسیار گسترده ای را علیه آن اعمال می کند به این نحو که نهادهای نظامی را وسط می گذارند و هر کسی را می توانند به نوعی به این نهادها متصل کنند .

ایزدی گفت: متن این تحریم ها به نحوی نوشته شده است که هر کسی به نوعی با دولت ، ارتش و سپاه مرتبط باشد بر اساس این قانون می تواند در فهرست گروه های تروریستی قرار گیرد و اعمال تحریم شود.

وی افزود: بر این اساس پرسش مطرح این باید باشد که چه کسی در کشورمان تحریم نمی شود؛ زیرا تقریبا همه از این منظر تحریم می شوند، تحریم ها بسیار گسترده عمل می کنند و قانون جدید تحریم ها، تحریم های نسل دوم است.

این کارشناس مسائل بین الملل گفت : تحریم های نسل اول مربوط به پیش از برجام بود که در آن فهرستی از تحریمی ها را مشخص می کردند اما پس از برجام در عمل همه را می توانند تحریم کنند که تاثیرگذاری بسیار گسترده ای دارد .

ایزدی درباره علت همزمانی تحریم های ایران ، روسیه و کره شمالی نیز گفت : در کنگره امریکا برخی اعضا هستند که علاقه مند به تحریم ایرانند که البته تقریبا همه کنگره را شامل می شوند همچنانکه در تصویب تحریم s722 در سنا از صد نماینده 98 عضو به آن رای مثبت دادند.

وی افزود: درصد کمتری از کنگره نیز هستند که به تحریم روسیه علاقه دارند که نسبت به ایران درصدش کمتر است البته این موضوع علل مختلفی دارد که یک علتش این است که روسیه در امریکا لابی قوی دارد و در حوزه ها کار می کند . 

ایزدی اضافه کرد: درصد کمتری از اعضای کنگره نیز به تحریم کره شمالی علاقه دارند زیرا این کشور در عمل ، گزینه نظامی را از روی میز امریکا برداشته است و واکنش های جدی به تحریم ها نشان می دهد و نمایندگان کنگره با محاسبه رویدادهای احتمالی به این نتیجه می رسند که نباید تحریم های جدید علیه این کشور اعمال کنند.

وی ادامه داد : در گذشته نیز دیده اند که با اعمال تحریم های جدید علیه کره شمالی اتفاقات بدی روی داده است . باید این واقعیت را نیز در نظر داشت که امریکایی ها زبان زور می فهمند و کره شمالی نیز تند برخورد می کند به همین علت درخصوص تحریم های آنان محتاط عمل می کنند.

ایزدی یادآور شد : تحریم های امریکا علیه کره شمالی در قیاس با تحریم ها علیه کشورمان به نحوی است که با آنکه کره پنج، شش آزمایش هسته ای رسمی انجام داده است تحریم هایش بسیار کمتر از تحریم ها علیه ماست که هیچ آزمایش هسته ای انجام نداده ایم ، اصلا سلاح هسته ای نداریم و در پی آن هم نیستیم.

این کارشناس مسائل امریکا گفت : افرادی که در پی تحریم روسیه و کره شمالی هستند آن را به قانون تحریم های ایران ملحق کردند زیرا قانون تحریم های کشورمان به آسانی رای می آورد و از این تاکتیک استفاده کردند که ظاهرا ثمربخش هم هست و به نظر می رسد این قانون هم در مجلس نمایندگان رای خواهد آورد.

وی افزود: چون کره شمالی هم به این قانون اضافه شده است طرح s722 متوقف می شود و نسخه ای از این قانون که در مجلس نمایندگان امریکاست و سه شنبه برای تصویب آن رای گیری می شود به مجلس سنا خواهد رفت و تا یک هفته دیگر به دست رئیس جمهور می رسد و آقای ترامپ هم قرار است آن را امضا کند.

ایزدی گفت: در برجام توافق شد که ایران در عرصه هسته ای محدودیت های گسترده ای را پذیرفت و طرف مقابل قول داده بود که تحریم های هسته ای را لغو کند اما در انتهای مذاکرات به نوعی دبه کردند و گفتند هشت سال دیگر تحریم ها را لغو می کنند و فعلا آن را تعلیق می کنند.

وی افزود: البته همین تعلیق تحریم ها نیز که در دوره 90 روزه انجام می شود روی کاغذ است و بسیاری از تحریم ها که روی کاغذ تعلیق شده در عمل اجرا نشده است و همین کاغذش هم حرف و حدیث دارند که تعلیق کنند یا نه .

ایزدی ، شرط لغو تحریم های هسته ای کشورمان را تا پیش از تحریم های جدید ، پایبندی ایران به برجام دانست و گفت : اما با شرط مضاعفی که در قانون تحریم های جدید است هر کسی که هشت سال دیگر رئیس جمهور امریکا باشد باید بنویسد و امضا کند که آیا فرد ، شرکت یا حوزه هایی که قرار است لغو تحریم شوند مخالف دستورهای اجرایی مندرج در فهرست قانون تحریم های جدید هست یا نه. 

این کارشناس مسائل بین الملل همچنین درباره دستور ترامپ برای تشکیل تیم جدید در کاخ سفید برای بررسی اعلام پایبند نبودن ایران به برجام گفت: اکنون در قوه مجریه امریکا سه گروه وجود دارد که نخستین گروه ، مجموعه های سنتی در وزارتخانه های امور خارجه ، دفاع و سازمان سیا هستند که مجموعه های سنتی تلقی می شوند و با دولت ها تغییر نمی کنند.

وی افزود: این مجموعه ها به این نتیجه رسیده اند که برجام برای امریکا توافقی خوب است که باید ادامه یابد و به رئیس جمهور این کشور پیشنهاد کردند که تحریم های ایران تعلیق شود زیرا تعلیق نشدن تحریم ها به معنی خروج امریکا از برجام محسوب می شود .

ایزدی گفت: گروه دوم در قوه مجریه امریکا اطرافیان آقایان ترامپ هستند که دل خوشی از ایران ندارند و مانند گروه نخست دشمنی هایی با کشورمان دارند اما این گروه نیز منطق را پذیرفته اند که برجام توافق خوبی برای کشورشان است و مانند گروه نخست به رئیس جمهور این کشور پیشنهاد کردند که تحریم ها را برای 90 روز دیگر تعلیق کند.

عضو هیئت علمی دانشگاه تهران افزود: گروه سوم در قوه مجریه امریکا نیز افرادی هستند که با آقای ترامپ وارد دولت شدند گروهی بسیار ایدئولوژیک و به شدت ضدایرانی که به محاسبات معمول در حوزه سیاست خارجی هم خیلی باور ندارند .

وی اضافه کرد: این افراد، دغدغه های ضدایرانی دارند و اکنون که به قدرت رسیده اند علاقه دارند که به این دغدغه هایشان بیشتر توجه شود .

ایزدی گفت: مشکل آقای ترامپ با برجام این است که ثمره دولت آقای اوباماست و چون با او مشکل دارد فکر می کند وظیفه اش این است که همه کارهای او را متوقف کند همچنانکه در سیاست داخلی از حدود 6 ماه قبل در صدد متوقف کردن قانون بیمه و در سیاست خارجی نیز درپی توقف برجام است.

وی افزود: مشکلی که آقای ترامپ دارد این است که بدنه وزارتخانه های امور خارجه ، دفاع و نهادهای اطلاعاتی و امنیتی امریکا برجام را خوب می دانند و خواستار حفظ آن هستند به این علت رئیس جمهور این کشور با ناراحتی از نیروهای خودش ، شماری را در کاخ سفید مامور کرده است که از بررسی های برجام نتیجه دیگری بگیرند به نحوی که متوقف شود .

ایزدی گفت: این خواسته آقای ترامپ است منتها نمی داند نتیجه چه می شود زیرا گروه سوم نیز ممکن است در پایان بررسی ها متوجه شوند که برجام توافق خوبی است و همان پیشنهاد ادامه تعلیق تحریم ها را بدهند یا اینکه به دستور رئیس جمهور عمل کنند و با تهیه متنی، تعلیق تحریم ها را متوقف کنند که البته این به معنی خروج از برجام است.

کارشناس مسائل امریکا همچنین درباره اینکه چرا از اقدامات امریکایی ها در نقض برجام شکایت نمی کنیم اظهار داشت : هر توافق معمولی یا بر اساس اعتماد است یا بر اساس متن توافق ، بندهایی در آن درج می شود که اگر طرف مقابل تخلف کند بشود با او برخورد کرد و هزینه هایی بپردازد. در هر توافقی بیش از این دو حالت نیست.

وی تصریح کرد: توافق برجام بر اساس اعتماد به امریکا نوشته شده است و اگر درون برجام را نگاه کنید بندی نداریم که امریکا را به پایبندی به این توافق ملزم کرده باشد اما اگر ایران از طرف مقابل شکایت کند سیستم ماشه عمل خواهد کرد .

ایزدی افزود: بر اساس این بند، هر یک از کشورهای 1+5 اگر از وضع موجود به هر علت ابراز ناراحتی کنند بدون نیاز به ارائه کردن شواهدی یا مطرح کردن دغدغه ای می توانند اعلام کنند که تحریم های هسته ای بازمی گردد.

این کارشناس مسائل بین الملل با اشاره به برگزاری نشست اخیر کمیسیون مشترک برجام در وین گفت : مشابه همین نشست چند ماه قبل نیز برگزار شد اگر به بیانیه پایانی آن رجوع کنید هیچ اشاره ای نشده است که ایران اعلام نقض کرده باشد درحالی که هم رئیس جمهور و هم آقای ظریف در سفر اخیر به نیویورک اعلام کردند که روح و متن برجام نقض شده است.

وی افزود: این درحالی است که کمیسیون مشترک برجام برای همین تشکیل شده است و در متن بیانیه باید بگوییم که ایران اعلام نقض کرد و نتیجه بگیریم که چه می خواهیم . 

ایزدی اضافه کرد: در بیانیه نشست قبل این کمیسیون نوشته شد ایران دغدغه هایی دارد و نقض برجام درج نشد و در بیانیه نشست اخیر حتی همین عبارت دغدغه ایران هم نیامد و متنی کاملا خنثی است ، صرفا درج کرده اند که در دومین سالگرد برجام دور هم جمع شده اند و هیچ مسئله ای که حتی از جانب کشورمان دغدغه باشد درج نشد.

وی تصریح کرد: از این منظر ، آقای ترامپ احساس می کند که نیازی به اجرای برجام ندارد پس تعهدی هم ندارد و خیالشان هم از جانب ایران راحت است چون ده هزار کیلوگرم اورانیوم از کشورمان خارج شده است ، در رآکتور اراک بتن ریختیم و شمار زیادی از سانتریفیوژها را نیز کندیم .

ایزدی افزود: دغدغه هایی که آقای اوباما داشت و نتیجه آن برجام شد دیگر در حوزه برجام وجود ندارد داشته هایی داشتیم که فروختیم و برجام را گرفتیم اما طرف مقابل چون در متن برجام الزامی به اجرای آن ندارد نمی خواهد آن را اجرا کند .

این استاد دانشگاه تاکید کرد : وقتی طرف مقابل برجام را نقض کرد باید رسما آن را اعلام کنیم اما برخی مسئولان در اظهاراتشان می گویند " اگر برجام نقض شود ..." وقتی کلمه اگر گفته شود نتیجه می گیرند که طرف ایرانی متوجه نشده است که برجام بارها در ماه های گذشته نقض شده است پس نباید از کلمه اگر استفاده کنیم. 

وی گفت: البته آقای ظریف هوشمندانه و دقیق تر سخن می گوید همچنانکه در سفر اخیر نیویورک به صراحت اعلام کرد که هم روح و هم متن برجام نقض شده که این کمک کننده است زیرا طرف مقابل باید متوجه شود که نقض برجام برایش هزینه بر است.

ایزدی با طرح این پرسش که چرا در ماه های گذشته بارها با نقض برجام از جانب امریکایی ها مواجه شده ایم افزود: به این علت که با این نقض ها هیچ هزینه ای نپرداخته اند .

وی تاکید کرد : امریکایی ها فقط زبان زور می فهمند یعنی اگر هزینه ای برای تخلفاتشان تعیین شود محاسبه می کنند که می خواهند هزینه را بپردازند یا نه و اگر هیچ هزینه ای برای نقض برجام و تحریم های بیشتر تعریف نشود به نقض های متعدد و تحریم های بیشتر ادامه می دهند .

این کارشناس مسائل امریکا گفت:پرسش مطرح این است که چه هزینه ای می توانیم برای طرف مقابل ایجاد کنیم که باید گفت بدون ماجراجویی و تندروی و با استفاده از قوانین معمول دنیا می توانیم از حقوقمان دفاع کنیم و طرف مقابل را بی هزینه نگذاریم.

ایزدی تاکید کرد : قاعدتا باید فهرستی از اقداماتی که امریکایی ها را ناراحت می کند تهیه و به آنان گفته شود که اگر قانون تحریم هایی که قرار است سه شنبه در مجلس نمایندگان مطرح شود اگر رای بیاورد و رئیس جمهور آن را امضا کند هزینه هایش را باید بپردازد.

وی افزود: اگر اینگونه عمل شود طرف باید هزینه فایده کند و تصمیم بگیرد که آیا حاضر است هزینه اش را بپردازد وگرنه هر قدر که بخواهد برجام را نقض و تحریم های جدید اعمال می کند .

عضو هیئت علمی دانشگاه تهران همچنین با پیش بینی اینکه قانون تحریم های ایران قطعا رای بالایی می آورد گفت: به نظر می رسد این قانون آرائی بالاتر از دو سوم رای می آورد و از این منظر دیگر وتوی رئیس جمهور نیز مطرح نیست . 

ایزدی افزود: البته درباره تحریم ایران هیچ اختلاف نظری نیست اما چون موضوع روسیه نیز به این طرح افزوده شده است آقای ترامپ ناراحت است چون یکی از ویژگی های این طرح این است که قدرت او را برای تعلیق برخی تحریم های روسیه از او می گیرد. از این نظر ، پیش بینی می شد که او بخواهد مشکل ایجاد کند.

وی اضافه کرد: یکی از علل طولانی شدن فرایند تصویب قانون s722 نیز اختلاف نظرها میان کاخ سفید و کنگره درباره همین موضوع است که قانون تحریم های روسیه چه محتوایی داشته باشد با این حال به نظر می رسد که این قانون با رای بسیار بالا تصویب خواهد شد.