دلایل استعفای سید عمار حکیم

تدبیر24»سید عمار حکیم با خواست و اراده خود مجلس اعلای اسلامی عراق را ترک کرد. تاکنون دلایل زیادی برای استعفای سید عمار از ریاست مجلس اعلای اسلامی ذکر شده است که ازجمله آن‌ها می‌توان به اختلاف‌نظر وی با هیأت‌رئیسه مجلس اشاره کرد. آنچه که بیش از هرچیز دیگری به اختلاف‌دیدگاه‌های دو طرف دامن زد، دو مسأله «دامنه اختیارات» و «سازوکار تصمیم‌گیری» بود. این اختلافات از مدت‌ها پیش وجود داشت و اینگونه نیست که طی یک مدت زمان کوتاهی به وجود آمده باشد.

در نهایت به دلیل عدم توافق سید عمار با شورای رهبری و یا همان هیأت‌رئیسه مجلس اعلای اسلامی، وی تصمیم به استعفا گرفت. از سوی دیگر، باتوجه به تحولات سیاسی اخیر در عراق و همچنین در پیش بودن انتخابات پارلمانی، شاید بتوان جدایی سید عمار از مجلس اعلای اسلامی را نوعی صف‌آرایی سیاسی جهت آرایش انتخاباتی برای مشارکت در انتخابات آینده تلقی کرد. دلیل دیگری نیز برای استعفای سید عمار از مجلس اعلی وجود دارد و آن، این است که وی اعتقاد خاصی به جوان‌گرایی و جذب نیروهای جوان و پرانرژی برای انجام امور سیاسی داشته و دارد. در این خصوص نیز وی با اعضای مجلس اعلی دچار چالش شده بود. به همین دلیل تصمیم گرفت تا در یک فضای سیاسی جدید به جذب جوانان برای کارهای سیاسی مبادرت ورزد.

رد اختلافات ریشه‌ای و ایدئولوژیک

به هیچ وجه جدایی سید عمار از مجلس اعلای اسلامی عراق را نمی‌توان به پای وجود اختلافات ریشه‌ای و ایدئولوژیک میان وی و اعضای ارشد مجلس قلمداد کرد. مسأله این نیست. همه اعضای مجلس، اسلام‌گرا و شیعی هستند و اختلاف عقیدتی بایکدیگر ندارند. هرچند که برخی رسانه‌ها با اغراض مختلف اینگونه القاء کنند که نوعی اختلاف عقیدتی و ایدئولوژیک میان سید عمار و اعضای مجلس اعلی وجود داشته است، اما این مسأله به کلی از واقعیت دور است. اختلافات میان دو طرف، کاملا سیاسی بوده است. همانگونه که گفته شد سید عمار با اعضای مجلس اسلامی بر سَر دامنه اختیارات هریک از اعضاء اختلاف داشت. بنابراین، آنچه مبنی بر وجود اختلافات ریشه‌ای در این زمینه مطرح می‌شود تنها در حد و اندازه گمانه‌زنی‌ نیست و اختلافات، کاملا سیاسی، فنی و ساختاری بوده است.

اهداف حزب جدید «حکمت ملی»

از زمانی که حزب جدید «حکمت ملی» به ریاست سید عمار حکیم اعلام موجودیت کرده است تا به امروز، اهداف پیش روی این حزب توسط مؤسسان آن به صورت کامل اعلام نشده است. حتی تاکنون اساسنامه داخلی این حزب نیز در اختیار رسانه‌ها قرار نگرفته و از آن رونمایی نشده است. بنابراین، صحبتی از نقشه راه حزب جدیدالتأسیس «حکمت ملی» برای آینده به میان نیامده است. ازهمین روی، نمی‌توان به این زودی از ماهیت اهدافی که این حزب در آینده به دنبال تحقق آن خواهد بود، سخن گفت. نمی‌توان قضاوت کرد که تا چه اندازه‌ای این اهداف با اهداف مجلس اعلای اسلامی هم‌خوانی و یا تفاوت دارد. اما به طور کلی آنچه که مشخص است، این است که سید عمار یک روحانی سیاستمدار مسلمان است که بسیار بعید می‌دانم رویکردها و گرایش‌های آینده وی در عرصه سیاسی در چارچوب حزب «حکمت ملی» به دور از اصول و مبانی اسلامی باشد. بنابراین، ما نیز مانند دیگر سیاستمداران منتظر اعلام گرایش‌ها و اهداف آینده حزب جدید هستیم. با تمام این‌ها، بدون تردید سید عمار از چارچوب اسلام‌گرایی و ائتلاف ملی در عراق، خارج نخواهد شد.

تلاش جمهوری اسلامی ایران برای حل و فصل اختلافات

 اخیرا بحث‌هایی پیرامون رایزنی‌ها میان سید عمار حکیم و جمهوری اسلامی ایران برای جدایی وی از مجلس اعلای اسلامی و تأسیس حزب جدید مطرح شده است. معتقدم که جمهوری اسلامی ایران از همان ابتدا تمام تلاش خود را برای حل و فصل اختلافات میان سید عمار و شورای رهبری مجلس اعلی به کار بست. نمایندگان مقامات ایرانی حتی برای پایان دادن به این اختلافات، با هیأت‌های از سوی دو طرف دیدار کردند. با این حال، ازآنجایی که تصمیم سید عمار برای جدایی از مجلس اعلی نهایی شده بود، این تلاش‌ها از سوی تهران نتیجه نداد. با این وجود، روابط جمهوری اسلامی ایران نه با سید عمار و نه با مجلس اعلای اسلامی عراق در سایه تحولات اخیر، دستخوش تغییر نخواهد شد. البته ذکر این نکته نیز ضروری است که حدود 6 سال پیش نیز سازمان بدر از مجلس اعلای اسلامی جدا شد و از آن زمان تاکنون نه سازمان بدر ضربه‌ای خورده است و نه مجلس اعلی. امیدواریم که در آینده روابط بسیار خوبی میان مجلس اعلی و حزب حکمت ملی برقرار باشد.

وحدت عراق دستخوش تغییر نمی‌شود

جدایی سید عمار حکیم از مجلس اعلی و تأسیس حزب جدید به ظهور و بروز انشقاق در صفوف احزاب سیاسی عراقی منجر نخواهد شد. درهمین مسأله برگزاری همه‌پرسی استقلال اقلیم کردستان از دولت مرکزی نیز ما شاهد آن هستیم که در کنار احزاب و جریان‌های شیعی، بسیاری از جریان‌های سنی نیز با این همه‌پرسی مخالفت کردند. همین مسأله نشان می‌دهد که وحدت میان گروه‌های مختلف عراقی بسیار مستحکم است. همه می‌دانند که وحدت عراق، خط قرمز است. هیچ شخص و یا گروهی، وحدت عراق را قربانی اقدامات خود نمی‌کند. کسی که به دنبال برهم زدن وحدت در کشور باشد، با واکنش قاطعانه تمامی احزاب مواجه خواهد شد. امروز شما نگاه کنید کسانی که به دنبال برهم زدن وحدت و تجزیه عراق هستند چه وضعیتی دارند؟ آیا از مسأله همه‌پرسی استقبال شده است؟ در عراق حتی برخی گروه‌های کُردی هم با همه‌پرسی مخالفت کرده‌اند. مواضع بین‌المللی هم در قبال این همه‌پرسی کاملا مشخص است. بنابراین، راه تجزیه در عراق به بن‌بست رسیده است. همه به دنبال عراق واحد هستند. لذا جدایی سید عمار از مجلس اعلی مسأله‌ای نیست که به وحدت عراق ضربه وارد کند.

عباس البیاتی، نماینده پارلمان عراق