پیام‌های دیپلماتیک تحلیف

مراسم تحلیف دوازدهمین دوره ریاست جمهوری در نوع خود بزرگ‌ترین مراسم سیاسی و ملی رسمی از نظر حضور تعداد قابل توجهی از مقامات و هیأت‌های خارجی پس از انقلاب اسلامی به حساب می‌آید. در مراسم تحلیف ریاست جمهوری یازدهم مقاماتی از ۴۷ کشور شامل ۱۰ رئیس جمهوری، ۲ نخست‌وزیر، ۶ رئیس مجلس، ۸ معاون رئیس جمهوری، ۳ معاون نخست‌وزیر و ... حضور داشتند. افزایش حضور مقامات و هیأت‌های خارجی از ۴۷ کشور به ۱۰۵ کشور و  ۹ سازمان بین‌المللی به فاصله چهار سال، اتفاق ویژه‌ و بی‌نظیری است که مراسم تحلیف این دوره را از سایر دوره‌های پیشین خود متمایز ساخته و با توجه به شرایط امروز ایران و منطقه، حاوی پیام‌ خاص منطقه‌ای و بین‌المللی است که نباید بسادگی از کنار آن عبور کرد.

در شرایطی که ایالات متحده امریکا و برخی متحدان منطقه‌ای آن تمام تلاش خود را به کار بردند تا جمهوری اسلامی ایران را به انزوای سیاسی و بین‌المللی چهار سال قبل برگردانده و آن را به عنوان منبع تهدید و بی‌ثباتی در منطقه معرفی کنند، حضور گسترده مقامات بلندپایه‌ای از کشورها و مجامع مختلف جهان در بهارستان، پیام‌های متفاوت و معناداری از تهران به دنیا مخابره می‌کند.

نخستین پیام، تثبیت جایگاه جمهوری اسلامی ایران به عنوان مهد دموکراسی در منطقه است. جمهوری اسلامی ایران در شرایطی که منطقه از یک سو گرفتار بحران، آشوب، بی‌ثباتی و ناامنی ناشی از تهدید تروریسم و جنگ‌های داخلی است و از سوی دیگر، بسیاری از کشورهای پیرامون آن گرفتار نظام‌های سیاسی اقتدارگرا و غیردموکراتیک هستند، با برخورداری از یک نظام مردم‌سالار در کمال اقتدار، ثبات و امنیت، انتخاباتی باشکوه را با حضور حداکثری مردم در داخل و خارج مرزهای خود برگزار کرده و در چارچوب یک ساز و کار دموکراتیک قائل به اصل گردش نخبگان بوده و مردم دولت مورد نظر خود را برای چهار سال آینده انتخاب می‌کنند. مراسم تحلیف سال جاری رئیس جمهوری منتخب در یک روز نمادین یعنی در روز ۱۴ مرداد برگزار می‌شود که سالروز صدور فرمان مشروطیت و نماد آزادیخواهی و دموکراسی‌خواهی مردم این سرزمین است.

دوم، حضور این تعداد از مقامات بلندپایه خارجی نشان می‌دهد که دنیا پیام تعامل، گفت‌وگو و صلح‌طلبی ایران را بخوبی دریافت کرده و به دنبال توسعه روابط با ایران و استفاده از پتانسیل‌های داخلی، منطقه‌ای و جهانی آن است. این اتفاق خنثی‌کننده تمام تلاش‌هایی از سوی دشمنان جمهوری اسلامی ایران است که می‌کوشند آن را محور تنش و بی‌ثباتی در منطقه معرفی کنند. این حضور نشان می‌دهد که جامعه جهانی از انتخابات ایران و استمرار سیاست‌ها و خط‌ مشی‌های دولت یازدهم در سیاست خارجی استقبال می‌کند و همان گونه که ایران به دنبال تعامل گسترده با جهان است، متقابلاً جهان نیز خواهان تعامل همه‌جانبه با ایران است.

پیام سوم حاکی از ارتقای منزلت استراتژیک و پرستیژ بین‌المللی جمهوری اسلامی ایران در سطح بین‌المللی است. یکی از نمودها و شاخص‌های منزلت استراتژیک و پرستیژ بین‌المللی یک کشور، رغبت و تمایل سایر کشورها و مجامع بین‌المللی برای همکاری و تعامل با آن کشور و حضور در مراسم‌ سیاسی و ملی آن کشور است. حضور مقامات خارجی در مراسم تحلیف بخش نمادین دیپلماسی کشورها به حساب می‌آید اما فارغ از این بعد نمادین، این مسأله نشان می‌دهد که جمهوری اسلامی ایران توانسته است با در پیش‌گرفتن یک سیاست خارجی تعامل‌گرا بخش اعظمی از جامعه جهانی را نسبت به نقش صلح‌طلبانه، مشارکت‌جویانه و مسئولیت‌پذیر بین‌المللی خود متقاعد نماید. استقبال کشورهای مختلف از حضور در این مراسم تحلیف نشان می‌دهد که جمهوری اسلامی ایران امروز بیش از پیش در عرصه دیپلماسی به یک کشور مهم و اثرگذار تبدیل شده و کشورهای مختلف اهمیت و جایگاه آن را بخوبی درک کرده و برای آن احترام قائلند.

چهارم، حضور گسترده مقامات خارجی نشان‌دهنده حمایت آنان از برجام و تمایل دنیا به منش تعامل و مذاکره و صلح‌طلبی به جای سیاست تقابل، جنگ، تحریم و نفرت‌پراکنی است. در شرایطی که دولت جدید امریکا با نقض مکرر و تلاش برای تحمیل سیاست‌های یکجانبه‌گرایانه خود به دنبال احیای تنش و سیاست ناکارآمد تحریم با ایران است، حضور جمع کثیری از میهمانان خارجی و به ویژه مقامات بلندپایه‌ای از اعضای ۱+۵ و نماینده عالی اتحادیه اروپا و مسئول نظارت بر اجرای توافق هسته‌ای از یک سو، بیانگر شکست امریکا در منزوی ساختن ایران و از سوی دیگر، بیانگر عزم آنان در حفظ توافق هسته‌ای و تقویت مناسبات برجامی و فرابرجامی با ایران است.

نکته‌ای که در پایان باید به آن اشاره شود این است که مشارکت این تعداد از مقامات بلندپایه خارجی، مراسم تحلیف را به یک نشست بین‌المللی بزرگ با محوریت ایران تبدیل کرده که از طریق دیدارها و رایزنی‌های دوجانبه حاشیه‌ای آن، ضمن پیشبرد منافع و مواضع کشور، آغاز بهتری را برای دیپلماسی دولت دوازدهم رقم خواهد زد. ملاقات و دیدارهای از پیش برنامه‌ریزی‌ شده و زمان‌بندی شده برخی از مهم‌ترین مقامات خارجی با مقامات ایرانی از جمله رخدادهای مهم حاشیه‌ای مراسم تحلیف است که به پیشبرد مطلوب سیاست خارجی کشور در دولت جدید کمک شایانی می‌کند.