روز گذشته هم محور سخنان تند برخي نمايندگان مجلس، موضوع برجام و عملکرد محمدجواد ظريف، وزير پيشنهادي امور خارجه براي دولت دوازدهم بود.
تدبیر24» بعيد است آنان فراموش کرده باشند پرونده هستهاي ايران در سالهاي گذشته در بنبست و نقطه کوري قرار گرفته بود که اميدي براي خروج از آن وجود نداشت. انتخابات سال ٩٢ و حضور تعيينکننده مردم و درايت اعضاي تيم مذاکرهکننده هستهاي و مديريت دکتر ظريف، وزير امور خارجه و تدبير مقامات طرازاول نظام، خوشبختانه اين پرونده را از ذيل فصل هفتم منشور شوراي امنيت سازمان ملل خارج كرد و بدينسان تحريمهاي غيرمنصفانه مرتبط با موضوع هستهاي که سالها نفس اقتصاد ايران را در سينه حبس کرده بود، متوقف شد. امروز گفتوگو در رابطه با برجام و نحوه کارکرد آن امري عادي و رويهاي معمول است. مخالفان اين توافق فراموش كردهاند پيش از آن چه شرايطي وجود داشت. =
براي مذاکره با طرفهاي اروپايي و اعضاي دائم و غيردائم شوراي امنيت سازمان ملل هم با درهاي بسته مواجه شده بوديم، براي وضعيت فعلي کشور و نتايج حاصل از برجام، بسيار شادمان خواهند شد. مذاکراتي که با انتقال مسئوليت به وزارت خارجه، تابوي مذاکره با طرف آمريکايي را نيز شکست و ما توانستيم در مذاکراتي رودررو و شفاف اهداف خود از دستيابي به دانش صلحآميز هستهاي را مطرح کرده و همگام با آن زمينه لغو تحريمهاي چندجانبه و جهاني حاکم بر پرونده هستهاي کشورمان را نيز فراهم کنيم. قرارگرفتن در اين مسير و رسيدن به نتايج موردنظر در عاديسازي پرونده هستهاي ايران تماما با کاربست تکنيکهاي بسيار دقيق مذاکراتي صورت گرفت که اعضاي تيم هستهاي از آن بهره گرفتند. به باور بسياري از استادان حوزه حقوق و روابط بينالملل، گذر از اين تنگنا و شيوههاي بهکارگرفتهشده از سوي طرفهاي مذاکرهکننده پرونده هستهاي ايران، ميتواند زمينهساز حلوفصل بسياري از پروندههاي بينالمللي شده و حتي در دانشگاهها و مراکز علمي معتبر جهان نيز تدريس شود. در دولت دکتر روحاني برخي از اولينها اتفاق افتاد. اولين مذاکرات ايران و آمريکا که اين بار نه براي حلوفصل موضوعات يک کشور ثالث چون عراق يا افغانستان، بلکه به منظور خاتمهبخشيدن به مناقشات پروندهاي انجام شد که يک پاي آن ايران و طرف اصلي درگير در آن هم آمريکا بود. اولينِ بعدي، تماس تلفني آقاي اوباما با آقاي روحاني بود که به نوبه خود تسهيلکننده سلسله اقدامات بعدي دو کشور براي برگزاري چند دور مذاکرات چندجانبه يا حتي دوجانبه شد و حالا با حضور ترامپ در کاخ سفيد، قدر فرصتهاي ازدسترفته دوران اوباما بهتر آشکار خواهد شد. همانطور که وزير خارجه ديروز در مجلس تأکيد کرد، خوشبختانه مذاکرهکنندگان ما با هوشمندي بسيار زياد، ضمانت اجراي برجام را حتي از دولت دموکرات آمريکا هم فراتر برده و با تصويب قطعنامه ٢٢٣١ در سازمان ملل، ضمانت اجراي آن را تضمين کردند. البته در آن مقطع زماني احتمال اينکه فردي چون ترامپ در آمريکا روي کار بيايد و با اعمال مواضع غيرمنصفانه بخواهد برجام را زير سؤال ببرد ضعيف بود اما پيشبيني ميشد با تغيير چينش سياسي آمريکا، اين توافق نيز با مشکلاتي در روند اجرا مواجه شود که درايت صورتگرفته، اين فرصت را از آمريکاييها گرفت. حتي به گونهاي عمل شد که تعدادي از قطعنامههاي شوراي امنيت نيز در قالب قطعنامه خروجي برجام يعني ٢٢٣١ بياثر و متوقف شود. البته دستاوردهاي حوزه ديپلماسي دولت دکتر روحاني تنها محدود به برجام نميشود. سفرهاي مقامات اروپايي يا همسايگان ما به ايران يا ديدارها و رايزنيهاي صورتگرفته با ايران در رابطه با تحولات منطقه خود از نتايج ملموس موفقيتهاي کابينه يازدهم است. سفرهاي شخص رئيسجمهور به کشورهاي فرانسه و ايتاليا که در عاليترين سطح مورد استقبال طرفهاي اروپايي خود قرار گرفت نيز از جمله نکات ارزنده اين دولت است... . کداميک از اين سفرها در طول عمر هشتساله دولت گذشته محقق شد يا کداميک از مقامات کشورهاي صاحبنفوذ جهان براي يک بار هم شده به منظور آمدن به ايران شال و کلاه کرده و سر اسب سفرهاي منطقهاي خود را به سمت ايران هم کج کردند؟ در آن سالها هيچ کشور و شرکتی خارجي تمايلي به همکاريهاي اقتصادي با ما نداشت. اين در حالي است که در سالهاي اخير بهويژه ماههاي نخست انعقاد برجام، کمپانيهاي قدرتمند خارجي براي ورود به ايران در صفي طولاني قرار گرفتند و چندين قرارداد بزرگ در نفت و ساير صنايع ما بسته شده که همه از موفقيتها و نقاط عطف ديپلماسي دولتي است که ديپلماسي غرورآفرين را براي ايرانيان، به ارمغان آورد.
يوسف مولايي . استاد حقوق بينالملل