چرا پزشکان نباید از پذیرش بیماران پرخطر خودداری کنند؟

تدبیر24»در فصل هشت راهنمای عمومی اخلاق حرفه‌ای اعضای سازمان نظام پزشکی کشور به موضوع خطاهای پزشکی پرداخته شده و چگونگی مدیریت خطاهای پزشکی از سوی جامعه پزشکی را شرح داده است. به این ترتیب در اولین ماده مربوط به آن اعلام شده که لازم است حق بیماران، همکاران و سایر اشخاص برای شکایت به مراجع ذیصلاح، محترم شمرده شود. در عین حال اعضای نظام پزشکی در صورت احضار شدن توسط مراجع قضایی و انتظامی باید در وقت تعیین شده حضور یابند و با صداقت کامل به سوالات پاسخ دهند.

طبق ماده دوم این فصل، بیم از مورد شکایت قرار گرفتن نباید موجب احتیاط غیر موجه و تحمیل مداخلات غیراستاندارد و هزینه غیرضروری به بیماران شود. در عین حال خودداری اعضا از پذیرش بیماران پر خطر به دلیل بیم از پیامدهای حقوقی و آسیب احتمالی ممنوع است. همچنین در قسمت دیگری از این فصل آمده؛ اعضا مکلفند تمام سعی و تلاش خود را برای ارائه خدمات سلامت استاندارد و عاری از خطای پزشکی انجام دهند. در این راستا لازم است همه اعضا تمام تلاش خود را برای آگاهی از خطاهای شایع در رشته و زمینه کاری خود به عمل آورده و تا حد امکان از آنها جلوگیری کنند.

همچنین در این قسمت راهنمای عمومی اخلاق حرفه‌ای پزشکان اعلام می‌کند که بر اساس حق بیماران بر آگاهی از اطلاعات مربوط به سلامت خود، حرفه‌مندان  پزشکی باید در صورت بروز خطایی که منجر به ایراد خسارت می‌شود، مسئولیت عمل خود را بپذیرند و ضمن عذرخواهی و انجام اقدامات اصلاحی و پیشگیرانه، اصل بروز خطا و جزئیات مربوطه از جمله علل و عوارض ناشی از خطا را برای بیماران آشکار کنند.

همچنین برای حفظ اعتماد متقابل جامعه و حرفه پزشکی، لازم است اعضا در موارد بروز خطای منجر به ایراد هر نوع خسارت اعم از جسمی، روانی، اجتماعی و اقتصادی به بیماران، ضمن پرهیز از هر گونه پنهان کاری با توافق بیمار نسبت به جبران خسارت وارده در اثر بروز خطای خود به صورت داوطلبانه اقدام کنند. در عین حال اعضا مکلفند به صورت مداوم نسبت به پایش خود از لحاظ توانمندی‌های جسمی و روانی لازم برای انجام درست و کامل وظایف حرفه‌ای اقدام کنند. حال در صورتی که پزشکان به هر دلیل از جمله خستگی، ضعف جسمانی یا ضعف روانی، آسیب دیدن بیمار را محتمل بدانند، باید حتی‌المقدور از انجام مداخله مذکور خودداری کنند. البته انجام مداخلات اورژانس در غیاب فرد جایگزین از شمول این ماده مستثنی است.

بر اساس این فصل از راهنمای عمومی اخلاق حرفه‌ای پزشکان که از سوی سازمان نظام پزشکی ارائه شده است، اعضا در صورتی که متوجه شوند که سایر حرفه‌مندان و همکاران، آمادگی لازم را برای انجام وظایف حرفه‌ای خود به دلایلی نظیر خستگی، ضعف جسمانی، ضعف روانی ندارند و ممکن است به نحوی اقداماتشان منجر به آسیب دیدن احتمالی بیمار شود؛ باید حتی المقدور به نحو مقتضی همکار مذکور را برای در پیش گرفتن روندی که سلامت بیمار حفظ شود، مانند خودداری داوطلبانه از انجام مداخله در موقعیت مذکور، قانع کنند. در صورت عدم پذیرش موضوع توسط همکار، لازم است موضوع را به صورت مکتوب به مدیریت موسسه درمانی یا نظام پزشکی محل اطلاع دهند.

همچنین اعضا موظفند در صورت مراجعه کردن بیماری که در اثر خطای حرفه‌مندان همکار آسیب دیده است، ضمن بکار گرفتن تمام تلاش خود برای حفظ‌ شأن و جایگاه حرفه‌ای همکار مذکور و تاکید بر این واقعیت که خطای پزشکی بخشی اجتناب ناپذیر از ارائه خدمات سلامت است، در صورت درخواست بیمار آسیب دیده و اطمینان از منسوب بودن آسیب به خطای همکار، اطلاعات خود را به بیمار منتقل کنند. در این موارد لازم است حرفه‌مندان پزشکی تا حد امکان بیمار را برای پیگیری مجدد به همکار مذکور ارجاع دهند.

بر این اساس چنانچه حرفه‌مندان پزشکی به مشکلات روانی یا جسمی مبتلا شوند که ماهیتا منجر به اختلال در فعالیت‌های درمانی آنها شود، تصمیم گیری در نحوه ادامه فعالیت درمانی نامبردگان به کمیسیون پنج نفره «تشخیص صلاحیت علمی و عملی حرفه‌مندان» متشکل از نماینده رییس کل سازمان نظام پزشکی، نماینده سازمان پزشکی قانونی و سه نفر از کارشناسان رشته مربوطه به انتخاب معاونت انتظامی سازمان خواهد بود.