شهرداری تهران درشرایطی از سوی مردم به اصلاحطلبان سپردهشده که نشانههای مثبتی از مدیریت مطلوب و شفاف گذشته وجود ندارد. این موضوع حساسیت مدیریت اصلاحطلبانه را دو چندان میکند.
تدبیر24»شورای شهر پنجم عزم خود را برای شفاف سازی در شهرداری تهران جزم کرده است. به همین دلیل روز گذشته برخی از اعضای این شورا دو فوریت ارائه گزارش 100 روزه سند تغییر و تحول مدیریت شهری را تقدیم هیات رئیسه شورا کردند. در واقع ارائه گزارش درباره عملکرد شهرداری طی 12 سال گذشته امری مهم و پاسخ به بسیاری از ابهامات موجود محسوب میشود. اقدامی که به صورت جدی اصلاحطلبان و شهردار محترم تهران باید به دنبال اجرایی کردن آن باشند. براین اساس، برخی از اصولگرایان طی روزهای گذشته در واکنش به اظهارات شورای شهر و شهرداری مبنی بر ضرورت شفافسازی به آنچه که در مدیریت شهری سابق گذشت تحلیلی داشتند مبنی براینکه «هر مدیریت شهری که بر سرکار میآید، میگوید که عملکرد اعضا و مدیریت شهری گذشته مطلوب نبود و در نهایت مدیریت شهری جدید درصدد افشاگری سوء مدیریت آنها بر میآید»؛ آنها قصد دارند اصلاحطلبان را به سیاهنمایی در مورد عملکرد محمدباقر قالیباف محکوم کنند. همچنین برخی از اصولگرایان معتقدند که گذشته و عملکرد قالیباف در شهرداری تهران هر چه بود، تمام شد اکنون مدیریت شهری جدید باید کار خود را انجام دهد! بنابراین باید اذعان داشت زمانی که یک مجموعه برای مدت طولانی در یک سازمان باقی میمانند به تدریج همه ارکان و جریانهای آن سازمان رنگ و بوی همان مدیریت را به خود میگیرد و همه چیز بر آنها سازگار میشود. به عبارتی دیگر آن سازو کار و یا مکانیزم خود تصحیحی که باید در یک ارگان زنده و پویا وجود داشته باشد از بین میرود. موردی که اصلاحطلبان باید آن را مد نظر بگیرند. درست مثل اینکه اگر یک غده سرطانی در یک پیکرهای رشد کند به تدریج همه ارکان آن پیکره با آن غده سرطانی سازگار میشوند. در این نوشتار مقصود متهم کردن عملکرد مدیریت شهری گذشته نیست اما مدیریت طولانی در سازمانی که در آن مدیریت قوی وجود نداشت و شوراهای شهری که در دو دوره اخیر نسبتا ضعیف بودند و کمتر از اعضای با جسارت و متعهد به منافع مردم برخوردار بودند، موجب میشود عملکرد شهرداری در طول 12 سال گذشته مورد بررسی قرار بگیرد. در چنین شرایطی هر مسالهای در سازمان شهرداری محتمل است. البته اگر قرار است شورای شهر پنجم به هر مسالهای ورود پیدا کند وقت مدیران شهرداری به جای ساختن صرف بررسی کردن شود، درست نیست و کسی شورای شهر را به بررسی و واکاوی در گذشته توصیه نمیکند. اما دانستن حق مردم است و درعین حال در اکثر اوقات مشکلات، نابسامانیها و بیتدبیریها به طور طبیعی خود را نشان میدهد و احتمالا در همان گزارش صد روزهای که شهردار و اعضای شورای شهر قول آن را دادهاند این مسائل روشن شود. بنابراین گمان میرود مدیرانی که از شهرداری رفتند باید با مردم صادق باشند و مسائل را ظرف مدت 100 روز آتی با مدیریت جدید شهری بررسی کنند و صادقانه به شهروندان بگویند که چه در شهرداری تهران گذشت تا دیگر شاهد کلنجار روزمره بر سر مدیریت گذشته و کنونی نباشیم. از سویی مدیریت سابق شهرداری ادعاهای بسیاری درباره مدیریت کشور نیز داشت به همین دلیل باید روشن شود که طی سالهای گذشته چه بر شهرداری گذشت.زیرا برای افکار عمومی اهمیت دارد که گزینه مطلوب و یا تک خال اصولگرایان به راستی توانست آنطور که ادعا دارد با توجه به اختیارات گسترده و منابع مالی وسیع خود کلانشهر تهران را به درستی مدیریت کند؟ موردی که اگر در مورد عملکرد قالیباف روشن شود در آینده سیاسی او نقش خواهد داشت. همان گونه که بعد از پایان دولت احمدی نژاد حیف و میلهای بیتالمال در میزان محبوبیت او نقش داشت و مردم هم اکنون هم در مورد آن هشت سال سوال دارند که پول نفت کو؟ به همین دلیل گمان میرود که باید در مدتی محدود به شهروندان گزارشی ارائه داده شود. البته مقصود این نیست که مدیریت شهری جدید همه امور را رها کند و صرفا به دنبال بررسی و تفحص و واکاوی درگذشته برود اما قطعا رویدادهای گذشته در پیش چشم مدیریت جدید خواهد بود به ویژه مساله پراهمیت واگذاری پروژههای مهم و حذف فضای رقابتی از سازوکارهای شهری که این مهم به منافع مردم لطمات بسیار زیادی وارد میکند. از این رو اگر پیمانکارانی مطمئن باشند که همیشه پروژههای شهرداری به آنها تعلق میگیرد، در این صورت هزینه هر پروژهای به طور میانگین 50درصد حتی گاهی تا 100 درصد به دلیل انحصاری شدن بیش از آنچه که واقعی خواهد بود. که تماما از جیب مردم تهران هزینه خواهد شد. بنابراین بسیار اهیمت دارد که شهرداری بتواند واگذاری خدمات خود به پیمانکاران را به طور کاملا عادلانه انجام دهد و از دل این فضا یک بخش خصوصی سالم و عاری از رانت خواری و زد و بند شکل بگیرد که با رقابت بیشتر و ارائه خدمات بهتر با هزینه پایینتر به مردم خدمت رسانی کند. اقدامات برخی از اعضای شورای شهر در تلاش برای ایجاد شهر شیشهای برای شفاف سازی امورمالی شهر تهران اقدام مثبتی در این راستاست که امیدوارم به سرانجام برسد. در این صورت کارنامه روشنی از اصلاحطلبان در شفاف سازی امور مالی شهرداری تهران بر جای خواهد ماند. بهیاد داشته باشیم که هیچ جناحی نتوانسته برای همیشه در مسند قدرت باقی بماند و اگر اصلاحطلبان اقدامات مثبتی در اداره شهر تهران از خود به جا بگذارند به طور یقین این مورد در کارنامه اصلاحات به یادگار میماند، همانگونه که پاکدستی بسیاری از مدیران دوران اصلاحات در مقابل دولت گذشته زبانزد همگان است.
احمد شیرزاد، تحلیلگر و استاد دانشگاه