/آقای دکتر ظاهرا قرار است در این هفته 10 وزیر دولت به مجلس بیایند و در هفته آینده هم تا اینجا دو سه وزیر دیگر دعوت شدهاند، به نظر شما این تعداد دعوت از وزیران کمی غیرعادی نیست؟
به نظر نمیرسد سوال کردن یک نماینده از وزیر غیرعادی باشد. اگر نگاهی به عملکرد مجلس بیندازید مشاهده میکنید که وزیران دولت احمدینژاد نیز به صورت مکرر به مجلس دعوت میشدند و مورد سوال نمایندگان قرار میگرفتند و وقتی جوابهایشان قانعکننده نبود از مجلس «کارت زرد» میگرفتند. اگر به خاطر داشته باشید، وزیر کشاورزی آقای احمدینژاد جزو وزیرانی بود که از مجلس نهم کارت زرد گرفت.
/پس شما سوال پرسیدن از وزیران را جزو روال طبیعی عملکرد مجلس قلمداد میکنید؟
این جزو حقوق نماینده است که از هر وزیری در مورد عملکردش سوال کند اما این سوال به معنای تقابل یا ایجاد مشکل در فضای رابطه مجلس و دولت نیست. طبق آییننامه داخلی مجلس سوال نماینده از وزیر در کمیسیون تخصصی مطرح میشود. اگر نماینده از پاسخ وزیر قانع شد که بحث تمام میشود اما اگر پاسخ وزیر برای نماینده قانعکننده نبود، سوال در صحن علنی مطرح میشود و این بار در صورت قانع نشدن نماینده، از نمایندگان رایگیری میشود. مجددا اگر نمایندگان از پاسخ وزیر قانع شدند، بحث خاتمه مییابد اما اگر نمایندگان نیز قانع نشدند، به وزیر کارت زرد داده میشود و اگر سه بار این اخطارها داده شود، بر اساس قانون به صورت خود به خودی مجلس وزیر مورد نظر را استیضاح میکند.
/اما در مورد دولت یازدهم این مساله مطرح است که هنوز نزدیک صد روز از تشکیل دولت گذشته است و از طرفی دیگر تازه یک هفته از زمان تکمیل کابینه میگذرد، آیا در این زمان وزیران فرصت داشتهاند کاری صورت بدهند که بعد در مورد آن پاسخگو باشند؟
سوال کردن نمایندگان به معنای قضاوت در مورد کار دولت نیست که اگر تعداد سوالات زیاد بود این برداشت به وجود بیاید که دولت در اجرای برنامهها ضعف یا کوتاهی داشته است. به عنوان مثال وقتی حادثه سراوان اتفاق میافتد، این حق نماینده است که در مورد عملکرد دولت در قبال آن حادثه از وزیر مربوط سوال کند یا هر اتفاق دیگری که در صنعت و... رخ میدهد شاید نیاز به عملکرد سریع و پاسخ شفاف داشته باشد. در مورد انتخاب استانداران نیز همینطور، به هر حال در این انتخابها اتفاقاتی افتاده است که برای نمایندگان شائبههایی را به وجود آورده است. بنابراین وزیر کشور به مجلس میآید و در این مورد پاسخگوی نمایندههای سوالکننده خواهد بود. اگر نمایندگان از پاسخ وزیر قانع شدند که موارد دیگر منتفی میشود.
/اما این تعداد سوال ممکن است در انجام وظیفه وزیران اخلال ایجاد کرده و اجرای برنامههای آنان را با مشکل مواجه کند؟
شما به این مساله توجه کنید که نظارت حق مجلس است و بر اساس قانون، مجلس باید به قانونگذاری و نظارت بپردازد. اگر روزی مجلس در زمینهای به بعد نظارتی خود بی توجهی کند و بعد برای کشور مشکلی پیش بیاید، در آن زمان نمایندگان مجلس نیز زیر سوال خواهند رفت. به نظر من باید در مطبوعات نزدیک به دولت هم انعکاس داده شود که این سوالات به معنای تقابل مجلس و دولت نیست. ماهیت مجلس همین است و اتفاقا به نظر من اگر اکثریت مجلس تابع دولت باشند کار خوبی نیست و به نفع کشور و حتی به نفع دولت نیز نخواهد بود که نمایندگان پیرو دولت باشند. اگر مجلسی با نمایندگان نزدیک به دولت تشکیل شوند، نمایندگان به وظایف خود عمل نخواهند کرد.
/اما مسالهای که پیش میآید این است که در بعضی موارد این نمایندگان تندرو مجلس هستند که ابتکار عمل را به دست میگیرند و سعی میکنند با ادبیاتی نامناسب وزیران و عملکرد دولت را زیر سوال ببرند. فکر نمیکنید این رفتار به شأن مجلس آسیب خواهد زد؟
ببینید یک نماینده تندرو میتواند از وزیر سوال و او را به مجلس احضار کند اما در مورد قانع بودن پاسخ او و برکناری آن فرد این کف مجلس است که قضاوت خواهد کرد. موقعی که قرار است صحبتی از طرف اکثریت مجلس مطرح شود همه نمایندگان رای میدهند و فکر میکنم این قاعده در مورد هر مجلس دیگری نیز برقرار بود.
/به صورت کلی خود شما چه نمرهای به تعامل میان مجلس و دولت میدهید؟
به نظر من مجلس تا اینجای کار با دولت همکاری خوبی داشته است اما متاسفانه به نظر میرسد دولت نسبت به مجلس تعامل لازم را در عمل ایجاد نکرده و این رفتار دولت در برابر نرمش مجلس واقعا قابل تامل است. رایی که این مجلس به کابینه داده در هیچ دورهای سابقه نداشته است. اما بعد شما مشاهده کردید که در هیچکدام از انتصابها و... دولت با مجلس هماهنگی لازم را انجام نداد. نمیتوان انتظار داشت که یک طرف مساله حقوق خود را اجرا کند و طرف دیگر موضوع را تحت فشار قرار دهد تا حقوق خود را اجرا نکند چراکه از اساس تعامل مقولهای دوطرفه است.
/به نظر شما هماهنگی این مجلس با دولت روحانی بیشتر بوده یا با دولت احمدینژاد؟
در مورد دولت قبلی مجلس با اینکه نقد جدی به عملکرد آن داشت اما سعی میکرد که با دولت همکاری کند. اما در دولت جدید این امیدواری وجود داشت که همکاری میان دولت و مجلس به شدت افزایش یابد که متاسفانه این اتفاق نیفتاد.
/اما به نظر میرسید که در بسیاری موارد نمایندگان توانستهاند رابطه خوبی با دولت برقرار کنند. به عنوان مثال تعامل خوبی میان مجلس و دولت بر سر انتخاب استانداران به وجود آمده بود؟
در مورد انتخاب استانداران هم گرچه در ابتدا نظرات نمایندگان پرسیده شد اما در بعضی موارد افرادی انتخاب شدند که نمایندگان مجلس معرفی نکرده بودند و بسیاری نمایندگان مجلس از روند انتخاب استانداران شاکی هستند. بسیاری از نمایندگان معتقد هستند که وزیر نباید رفتارها و انتصاباتی داشته باشد که موجب نگرانی و دغدغه خاطر نمایندگان بشود.
/بعضی از مدیران دولتی نیز معتقدند مجلس در بعضی موارد مثل بحث بودجه با دولت همکاری خوبی نکرده است؟
اگر دولت با مجلس همکاری پیدا کرده بود، اصلاحیههای بودجه هم تغییری پیدا نمیکرد. ما در مواردی انتقاد جدی به این دولت داریم، خود مدیران دولتی بهتر میدانند این انتقادات زیاد بوده است اما شما ببینید مجلس و فراکسیون رهروان ولایت چقدر با دولت همکاری کردند. 199 رایی که برای آقای گودرزی از مجلس جمع شد تلاش اعضای کمیسیون رهروان بود اما با این حال بعضی از وزیران تا امروز حتی 5 دقیقه هم به نمایندگان مجلس وقت ندادهاند. به نظر من پنج دقیقه وقت در این صد روز، کار غیرممکنی نبود و این رفتارها بود که بعضی از نمایندگان را مجاب به پرسش از وزیران کرد.
آرمان - میثم سعادت