خداحافظی افشاکننده املاک نجومی با ساختمان دادمان

تدبیر24»نام پیروز حناچی طی ماه‌های اخیر با افشاگری در بحث املاک نجومی شهرداری تهران گره خورده بود. گفته می‌شود او یکی از افرادی بوده که اسناد مربوط به املاک نجومی را در اختیار سایت منتشرکننده گذاشته است. حناچی که به عنوان یک شخصیت دانشگاهی و متخصص حوزه شهرسازی و معماری جزو چهره‌های شناخته شده این عرصه حداقل طی دو دهه اخیر محسوب می‌شود، روز شنبه رسما از معاونت معماری و شهرسازی کنار گذاشته شد و جای خود را به محمدسعید ایزدی مدیرعامل سابق عمران و بهسازی داد. حناچی در این مراسم به عنوان مشاور وزیر معرفی شد.

بنا به اظهارنظر کارشناسان طی ۱۰ سال اخیر رشد کمی کلانشهرهای کشور به قدری بالا گرفته که کیفیت به کلی فراموش شده است. در این روند آلودگی هوا، ترافیک، کیفیت نازل زندگی شهری، گسترش حاشیه‌نشینی، فرسودگی، فقر شهری و شهرفروشی از جمله آسیب‌هایی بود که پیروز حناچی معتقد است طی یک دهه خاموشی مانیتورینگ دولت بر مدیریت شهری تشدید شده است.

با روی کار آمدن دولت تدبیر و امید و انتخاب عباس آخوندی به عنوان وزیر راه و شهرسازی پیروز حناچی عهده‌دار سمت معاونت معماری و شهرسازی عباس آخوندی شد. او از ابتدای فعالیت، تمرکز خود را بر احیای جایگاه دبیرخانه شورای عالی معماری و شهرسازی گذاشت؛ دبیرخانه‌ای که خود او معتقد است تا پیش از آن تقریبا هیچ نقشی در تصمیم‌گیری‌های کلان نداشته اما به اذعان سیدمحمد بهشتی ـ استاد دانشگاه ـ با روی کار آمدن دولت یازدهم عدل، مجددا به شهرها بازگشت.

شاید مهم‌ترین نمود بی‌عدالتی در مدیریت شهری را بتوان تاخت و تاز سوداگران بر کلانشهرها دانست. تا جایی که حتی برخی مصوبات کمیسیون ماده ۵، برج‌باغ، طرح‌های تفصیلی و جامع در خدمت بساز و بفروش‌ها قرار گرفته بود که ایستادگی وزارت راه و شهرسازی دولت یازدهم در مقابل این رویه به دلخوری بعضی فعالان حوزه ساخت و ساز منجر شد. احداث ده‌ها مال، مگامال و آسمان‌خراش، خیابان های اطراف این بناها را به پارکینگ‌های کلافه‌کننده تبدیل کرده است. در این شرایط، عباس آخوندی یکی از دلایل دو بار استیضاح خود را مخالفت با مدیریتی دانست که دلش می‌خواهد همه چیز را در کلانشهرها به عدد و رقم تبدیل کند.

وزیر راه و شهرسازی در جریان مراسم تکریم و معارفه معاون معماری و شهرسازی اظهار کرد: در مقطعی هستیم که باید بلند صحبت کنیم. من دو بار استیضاح شدم اما هیچ برایم مهم نیست. می دانم وقتی جلوی سوداگران شهری می ایستید بی هزینه نیست. در یک جلسه می نشستند یک معامله می کردند. شما اگر جلوی آن را بگیرید هزینه باید بدهید. ولی من فکر می کنم آخر کار ما باید هزینه بدهیم. اگر قرار بر این نبود که به زندگی دانشگاهی خودمان ادامه می دادیم. فکر می کنم نیاز داریم که تصمیمات را بر اساس اجماع بگیریم.

آخوندی با اشاره به وضعیت شهرهای تهران، مشهد و سایر کلانشهرها گفت: در هر جای شهر عدم تعادل دیده می شود. ۲۵ درصد جمعیت شهری ایران در یک نقطه بسیار فشرده جمع شده است. در تهران از یک طرف دارای ۵۰۰ هزار واحد خالی هستیم و از طرف دیگر انسانهایی در فلاکت مطلق زندگی می کنند. این چه تعادلی است؟ این مشکلات را با دستور و بخشنامه مگر می شود حل کرد؟ در منطقه ۱ که باغشهر تهران بوده اساسا باغی باقی نمانده است.

حناچی نیز که قبلا در گفت‌وگو با ایسنا نحوه مدیریت شهری بر ساخت و سازها را به "باز بودن در دیزی و گربه بی‌حیا" تشبیه کرده بود، در مراسم تودیع خود عنوان کرد: بعد از نیمه سال ۱۳۹۲ با قبل از آن یک تغییر رویکرد جدی داشتیم. خاطرم هست در هفته اول مسوولیت به شهردار تهران عرض کردم که روشهای قبلی دیگر قابل ادامه نیست و ما نیازمند تغییر رویکرد در شهرداری تهران هستیم. نه اعضای شورای عالی و نه اعضای کمیسیون ماده ۵ مثل قبل تصمیم نخواهند گرفت و شما ناچار به تغییر رویکرد هستید. خوشحالم بعد از چهار سال اعلام کنم که ما موفق شدیم.

عملکرد ۱۰ ساله مدیریت شهری به خصوص در صدور مجوزهای بلندمرتبه در مناطق یک تا سه و ۲۲، چندان قابل دفاع نیست. بنا به گفته محمد شکرچی‌زاده رئیس مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی مدیریت شهری باید در سال ۱۳۸۶ ظرف مدت ۶ ماه ضوابط بلندمرتبه‌سازی را ارایه می‌کرد ولی در سال ۱۳۹۳ این اقدام را انجام داد که در این‌بازه زمانی از خلا قانونی استفاده شد و کمیسیون ماده ۵ اجازه احداث تعداد قابل‌توجهی ساختمان‌های بلندمرتبه را در معابر باریک صادر کرد. هم‌اکنون بیش از ۲۷۰ ساختمان بالای ۱۲ طبقه در معابر ۶ تا ۱۲ متری در تهران احداث شده که اگر آتش سوزی اتفاتق بیفتد امکان اینکه آتش‌نشانان بتوانند در آنجا مستقر شوند بسیار مشکل خواهد بود.

اما روی کار آمدن محمدسعید ایزدی به جای پیروز حناچی در شرایطی رقم خورد که افراد همسو با سیاست‌های دولت تدبیر و امید، شورای شهر پنجم و شهرداری را در دست گرفته‌اند. بر همین اساس به نظر می‌رسد ایزدی راه آسان‌تری در تعامل با مدیریت شهری خواهد داشت؛ راهی که جاده‌صاف کن آن هزینه‌های معنوی زیادی را پرداخت کرده است.