دودی که در چشم کردها می‌رود

تدبیر24»ممکن است که به لحاظ تاریخی مرزهای جغرافیایی کاملا عادلانه کشیده نشده باشد و خیلی از ملاحظات قومی و منطقه‌ای در آن لحاظ نشده باشد و به همین دلیل مشکلاتی برای مردم وجود داشته باشد، این را کسی نمی‌تواند منکر شود ولی مساله این است که همگان پذیرفته‌اند وضع موجود با همه مشکلاتش بهتر از بهم خوردن تعادل ژئوپلیتیک منطقه است. به عنوان مثال مساله این نیست که مناطق کردنشین در داخل عراق تعریف کاملا مشخصی داشته باشند، خطوط کاملا مشخص و مورد توافقی داشته باشند و بعد در داخل همین مناطق هم اقلیت‌های قومی دیگر نباشند. اگر چنین دیدگاهی اصل باشد، آیا حکومت کردستان عراق می‌تواند در داخل خودش یک حکومت خودمختار دیگری را بپذیرد؟ به نظر می‌رسد که باید یک نقطه پایان بر مناقشات تاریخی و قومی که از گذشته وجود دارد، گذاشت و به جای آن سعی کنیم به یک نوع همزیستی مسالمت‌آمیز در سطح منطقه دست بزنیم و سعی کنیم در چارچوب دولت‌ها و مرزهای شناخته شده، فضای بهتری برای همزیستی اقوام فراهم کنیم. قطعا یک عراق دموکراتیک و مقتدر بهتر می‌تواند منافع کردها را تامین کند تا یک حکومت کوچک و فاقد امکانات و بریده از سرزمین مادری عراق. همچنین وجود یک حکومت جدید به نام جمهوری کردستان یا با هر اسم دیگری، قطعا باعث برانگیخته شدن تنش‌های قومی در منطقه خواهد شد و مشکلات بسیار زیادی را با ترکیه، سوریه و حتی ایران می‌تواند پیش بیاورد. به همین دلیل هیچکدام از کشورهای همسایه عراق از چنین وضعی استقبال نکردند. ترکیه موضع خیلی قاطعی گرفته، جمهوری اسلامی ایران هم همین‌طور و خود کشور عراق هم به همین ترتیب و کشور سوریه نیز موافق تشکیل این جمهوری مستقل برای کردهای عراق نخواهد بود چون این مساله می‌تواند در داخل مرزهای خودش هم تشدید شود. حضور داعش طی این دو، سه سال اخیر هم مساله را پیچیده‌تر کرده و تنش‌های قومی و منطقه‌ای را به شکل دیگری دامن زده است. عراق پیکره‌ای زخم خورده است که باید همگان درصدد ترمیم این پیکره زخم دیده برآیند و سعی شود که حکومت عراق بتواند یک حکومت مستقل، با دوام و دموکراتیک باشد. احتمالا در سطح منطقه کردستان بسیاری از مردم محروم و رنج کشیده این منطقه بر این تصور هستند که از قِبَلِ استقلال کردستان عراق ممکن است که یک رژیم مرفه، پولدار و پردرآمد نصیب‌شان شده و منافع زیادی به جیب‌شان واریز شود درحالی که مساله به این سادگی نیست. حکومت کردستان عراق باید بتواند به آب‌های بین‌المللی دسترسی پیدا کند، باید بتواند از کشورهای همسایه امکان تردد داشته باشد. در یک چنین شرایطی که مسائل امنیتی به این منطقه دامن زده شود هیچکدام از این اهداف برآورده نخواهد شد و بدون داشتن حکومتی که توسط همه کشورهای منطقه و قدرت‌های جهانی به رسمیت شناخته شود، تصور نمی‌کنم که در هیچ نوع سعادتی به روی مردم کردستان عراق باز شود. با برگزاری این رفراندوم قطعا شاهد یک دوره تنش سیاسی خواهیم بود و امیدوار هستیم که به تنش نظامی منجر نشود و به هر حال از طرق سیاسی و مذاکره موضوع مساله حل شود. اگر نهایتا آقای بارزانی و حکومت اقلیم کردستان هدفشان این باشد که امتیازاتی از حکومت مرکزی بگیرند و به نوعی مصالحه تن دهند، شاید بسیار مطلوب‌تر از این باشد که یک دوره تنش نظامی اتفاق بیفتد. ولی اگر خدای ناکرده حکومت اقلیم کردستان درصدد این برآید که ارتش مستقلی درست کند و در مقابل حکومت مرکزی بایستد، قطعا شاهد یک جنگ ویرانگر خواهیم بود که ممکن است سال ها هم به طول بکشد که احتمالا ابعادش شاید از ابعاد درگیری با داعش هم فراتر رود و به نوعی کلیه کردها را در منطقه درگیر کند.

احمد شیرزاد، نماینده اسبق مجلس