هر کسی آمار ندهد!

تدبیر24»مهدی تقوی در گفت‌وگو با ایسنا، درباره نرخ رشد اقتصادی کشور که در حدود هفت درصد بدون نفت اعلام شده است، گفت: برای قضاوت درباره‌ی نرخ رشد اقتصادی سال ۱۳۹۶ باید منتظر بمانیم که نرخ رشد سالیانه اعلام شود. معمولا نرخ رشد را سالیانه حساب می‌کنند و ممکن است مثلا برای مدت سه ماه نرخ رشد اقتصادی هفت یا هشت درصد باشد ولی در طول سال کاهش یافته و به طور میانگین به اعداد کوچک تری برسد. نرخی که اقتصاددانان به آن استناد می‌کنند عموما همان نرخ سالیانه است.

وی با بیان این که در شرایط کنونی دو نهاد متولی آمار بانک مرکزی و مرکز آمار ایران هستند که مورد اعتماد اقتصاددانان هستند، اظهار کرد: بعضا آمارهایی منتشر می‌شود و یا عده‌ای اعلام می‌کنند که از نظر ما مقبولیت ندارند به این دلیل که معلوم نیست این آمارها چگونه تولیده شده‌اند. رسیدن به اعدادی مانند رشد تورم کار راحتی نیست. نیاز به محاسبه اعداد بسیاری با یکدیگر دارد. در نتیجه هر کسی نمی‌تواند برای خود نرخ اقتصادی اعلام کند و در شرایط کنونی فقط آمارهای این دو نهاد برای استناد است.

استاد بازنشسته اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی در بخش دیگری از سخنان‌اش راجع به جزییات نرخ رشد اقتصادی بهار از سوی مرکز آمار ایران، گفت: نرخ تشکیل سرمایه ثابت ناخالص در بهار سال جاری ۷.۱ درصد اعلام شده است. این نشان می‌دهد که ورود واحدهای تولیدی و خرید کالاهای سرمایه‌ای افزایش یافته است به این معنا که کالاهای تازه‌ای به جای کالاهای مستهلک جایگزین شده است و این برای افزایش تولید به کار می‌رود.

تقوی چنین توضیح داد: در دولت دهم تقاضا به دلیل تورم کاهش پیدا کرده بود و به همین دلیل بنگاه‌ها با زیر ظرفیت خود کار می‌کردند، ولی اکنون رشد اقتصادی مثبت است و قدرت خرید مردم افزایش یافته است و از محصولات تولیدی بیشتر استفاده می‌کنند به این ترتیب وقتی کالای بیشتری خریداری می‌شود بنگاه‌ها تولید خود را افزایش می‌دهند و ماشین آلات مستهلک شده را با ماشین آلات جدید جایگزین می‌کنند.

او اضافه کرد: رشد تشکیل سرمایه ناخالص از این جهت حائز اهمیت است که وضعیت سراشیبی و رکودی که قرار داشته‌ایم به وضعیت سربالایی رسیده‌ایم و نرخ رشد مثبت شده است و از نظر اقتصادی در حال بازگشتن به زمانی هستیم که جهش تورم هنوز رخ نداده بود و رشد اقتصادی منفی نشده بود.

استاد بازنشسته اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی در خصوص رشد ۶.۹ درصدی مصرف نهایی خصوصی توضیح داد: افزایش مصرف نهایی خصوصی هم نشان می‌دهد که میل به تقاضا در میان مردم افزایش یافته این در حالی است که این نرخ در سال‌های گذشته منفی بود. وقتی درآمد مردم افزایش پیدا می‌کند میل آنها برای مصرف کالاهای اساسی نیز بیشتر می‌شود. مثال مواد غذایی و لوازم خانگی بیشتری می‌خرند.

او  توضیح داد: اگر مصرف نهایی مردم توامان با تولید رشد کند تاثیری در تورم نخواهد داشت ولی اگر مصرف نهایی مردم بالا رفته ولی تولید متناسب با آن افزایش پیدا نکند، ما مواجه با تورم خواهیم شد که البته آمارها نشان می‌دهد که توامان با افزایش مصرف مردم تولید هم بالا رفته است و اگر عرضه و تقاضا برابر باشند قیمت تعادلی به دست می آید که به نظر می‌رسد در شرایط کنونی در این وضعیت قرار داریم.

استاد بازنشسته اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی همچنین درباره رشد هزینه نهایی دولت توضیح داد: درباره این که رشد هزینه نهایی دولت می‌تواند برای اقتصاد منفی یا مثبت باشد باید این هزینه نهایی تورم زدایی شود و همچنین بررسی شود که آیا این افزایش هزینه در هزینه‌های جاری دولت محقق شده یا هزینه‌های عمرانی. اگر هزینه‌های عمرانی دولت افزایش یافته باشد نشان می‌دهد که وضع اقتصاد بهتر شده است. برای تفسیر هر یک از این بخش‌های اعلام شده مرکز آمار ایران باید جزییات بیشتری را در اختیار اقتصاددانان و عموم مردم قرار دهد تا ما به دید شفاف‌تری به اقتصاد کشور برسیم.