نظام حزبی پیش‌نیاز دولت سایه

تدبیر24»حضور نهادی به عنوان دولت در سایه، مستلزم وجود نظام حزبی و انتخاب دولت و مجلس براساس ارائه افراد در چنین چارچوبی است. احزاب باید برنامه و راهکارهای خود را اعلام کرده و سیاست‌هایشان را تبیین کنند و مردم نیز براساس تمایل خود، نماینده‌های آن احزاب را در هر نهاد حکومتی برگزینند. درچنین قاعده‌ای اگرحزبی دارای شناسنامه باشد، برنامه‌ای کارا و مفید ارائه کند و عملکرد قابل قبولی از خود نشان دهد، طبعا مورد اقبال و توجه رای‌دهندگان قرار می‌گیرد. اگر نظام حزبی به درستی عمل‌ کند و کارآمد باشد، چنانچه حزبی موفق به کسب اکثریت در پارلمان نشود یا در انتخابات ریاست جمهوری شکست بخورد، می‌تواند به عنوان رقیب دولت یا مجلسی که شکل گرفته، دولت و مجلس در سایه تشکیل دهد. در این چارچوب حزب می‌تواند افرادی پرورش‌ دهد که بتوانند با برنامه‌ها و طرح‌های مناسب در عین کسب اقبال بیشتر از سوی مردم برای آینده، پیشنهادات خود در مورد شیوه‌های مختلف مدیریت از سوی رقیب را به آنان ارائه کند. به عبارتی به مرحله عمل رسیدن ایده‌هایی مانند دولت و مجلس شورای در سایه، در گرو تقویت نظام حزبی درکشور است. در نظام حزبی افرادی که انتخاب می‌شوند در چارچوب از پیش وعده داده شده حرکت می‌کنند و به برنامه‌ها جامه عمل می‌پوشانند و افرادی هم که موفق به کسب رای کافی نشده‌اند، می‌توانند در سایه برنامه‌های خود را ارائه نموده و در صورت عدم موفقیت حزب رقیب در انتخابات بعد جای آنان را بگیرند. در کشورهای پیشرفته معمولا نظام حزبی به خوبی در چارچوب تعریف شده و قواعدی پیشرفته کار می‌کند و مفاهیمی مانند دولت و پارلمان در سایه هم اقداماتی کارآمد در این مسیر هستند. به طور مثال در انگلیس و بسیاری کشورهای دیگر افراد خود را در ساز و کاری این چنین آماده می‌کنند تا در صورت نیاز و انتخاب در دوره بعد بتوانند با آمادگی و برنامه‌های مدون کار خود را آغاز کنند. در کشور ما اما متاسفانه نظام حزبی به خوبی عمل نمی‌کند و چارچوب‌های لازم برای تشکیل دولت در سایه وجود ندارد. در عین حال چشم‌انداز مشخصی در این مورد به نظر نمی‌آید و مقدمات آن هم فراهم نیست. به نظر می‌رسد اولین اولویت در این مسیر هم تعریف چارچوب‌های لازم در قانون اساسی برای ساخت نظامی حزبی در کشور است.

علی قنبری؛تحلیلگر مسائل سیاسی