«تصمیم بزرگ هفته آینده ترامپ درباره ایران، میتواند سبب بیثباتی در بازار جهانی شود».
تدبیر24» اشاره یکی از شبکههای آمریکایی به اعلام موضع دونالد ترامپ درباره برجام و راهبرد دولت آمریکا در قبال ایران است؛ راهبردی که قرار است او در سخنرانی 12 اکتبر آن را بیان کند. اما رابطه ایران و آمریکا یک رابطه تخریب شده 40 ساله است. ترامپ مثل دوره بوش حداکثر میتواند این رابطه را تیرهتر کند. به عبارت سادهتر ما مناسبات اقتصادی مناسبی با آمریکا نداریم که امروز نگران اظهارنظر آمریکاییها یا ترامپ باشیم. مبادله تجاری ایران با آمریکا امروز در حداقل ممکن قرار دارد. اگر تحریمهای ظالمانه شورای امنیت نبود، ما مشکلی جدی در روابط تجاری با دنیا نداشتیم. آنچه پسابرجام اتفاق افتاد و ما امیدواریم که این حالت حفظ شود، این نکته است که رابطه اقتصادی ایران و اروپا و همچنین آسیا حفظ شود وگرنه در طول 40 سال گذشته همواره ما پایینترین سطح و شاید درستتر این است که بگوییم هیچ گونه روابط اقتصادی با آمریکاییها نداشتهایم. به نظر میرسد در شرایط فعلی هرقدر ترامپ بخواهد اظهارات بحران برانگیز یا جنجال برانگیز یا شوک به روابط اقتصادی ایران و آمریکا وارد کند منتج به روابط در دو کشور خواهد بود که قبلا هم با هم رابطه نداشتهاند. در واقع شاید این گونه اظهارنظرهای ترامپ کمکی باشد از این باب که اروپا و کشورهای آسیای جنوب شرقی و ازجمله چین و روسیه و اینگونه کشورها، روابط اقتصادی بیشتری با ایران داشته باشند. همانطور که در طول دو، سه ماه گذشته روابط بانکی و خطوط اعتباری که اروپاییها و کشورهای جنوب آسیای شرقی به ایران دادند، بیانگر این است که این کشورها نوع روابطشان را با ایران متفاوت از اظهارات رئیس جمهور آمریکا انتخاب کردهاند و به عبارت سادهتر اظهارات ترامپ تاثیری بر روابط ایران با سایر کشورهای دنیا نخواهد داشت. نه تنها این اظهارات تاثیر منفی ندارد بلکه اگر دیپلماسی فعال ایران فعالتر شود و وزارت خارجه ما همچنان که معاونت اقتصادی تشکیل داد از ظرفیتهای سیاسی به نفع فعالیتهای اقتصادی استفاده کند، این تهدید میتواند تبدیل به فرصت برای اقتصاد ایران شود.
هادی حقشناس،اقتصاددان