ضرر آمریکا و نفع ایران

 تدبیر24»ایران در دوران پس از انقلاب اسلامی، هرگز ارتباط اقتصادی مستقیمی با آمریکا نداشته است و این باعث شده که اقتصاد ایران، جز در قبال دلار که ارز غالب بین‌المللی است، اثرپذیری چندانی از تحریم‌ها و اقدامات خصمانه ایالات متحده در حوزه اقتصاد نداشته باشد. البته تحریم‌های فرامرزی کنگره آمریکا و نیز تحریم‌های شورای امنیت سازمان ملل، شامل این مبحث نمی‌شود. جهش اخیر نرخ دلار نیز، از فاکتورهای متعددی است که البته، تکانه‌های ناشی از شوک روانی اظهارات تهدید آمیز ترامپ مبنی برخروج از توافق هسته‌ای برجام نیز، مزید بر علت شده است، اما باید متذکر شد که این جهش ناگهانی کوتاه مدت خواهد بود و با اعمال سیاست‌های نظارتی توسط بانک مرکزی، نرخ ارز دوباره ثبات پیشین را باز خواهد یافت. عدم همراهی اتحادیه اروپا با محوریت آلمان، انگلیس و فرانسه و نیز سایرکشورهای صنعتی و توسعه یافته، نظیر ژاپن، چین، کره جنوبی، هند و روسیه باعث عقیم ماندن تهدیدات ترامپ در عرصه بین‌المللی شده و نهایتا منجر به وضع تحریم‌های داخلی توسط کنگره آمریکا علیه جمهوری اسلامی ایران خواهد شد. بدیهی است که قوانین داخلی آمریکا جنبه الزام آور بین‌المللی ندارد. البته تکانه‌های اقتصادی یکسویه نیست و فقط منجر به افزایش قیمت دلار در ایران نخواهد شد، بلکه بر قیمت فلزات گرانبها و نفت نیز اثرگذار خواهد بود که با توجه به اینکه ایالات متحده دومین وارد کننده بزرگ نفت جهان با واردات رقمی بیش از 2/7 میلیون بشکه نفت در روز است، قطعا براقتصاد این کشور نیز اثرگذار خواهد بود. البته به نظر نگارنده منافع این اقدام ایالات متحده برای ایران بیشتر از مضراتش خواهد بود و باعث حرکت پرشتاب کشور به سوی پیاده سازی کامل اقتصاد مقاومتی خواهد شد. عدم همراهی بین‌المللی با ترامپ، باعث داشتن موضع قوی‌تر برای ایران و شکست سیاست‌های تحریمی در همان گام‌های نخست خواهد شد. این اتفاق احتمالی را باید به فال نیک گرفت و از این فرصت، جهت بهره‌گیری از پتانسیل‌های داخلی و نیز جذب سرمایه و تکنولوژی کشورهای اروپایی و همچنین قدرت‌های اقتصادی آسیایی، باید حداکثر بهره برداری توسط دولت ایران صورت پذیرد. تبعات و نوسانات کوتاه مدت احتمالی در صنعت بانک و بیمه و یا صنعت هوانوردی، نباید باعث ایجاد دستپاچگی شود، چرا که این آثار بلند مدت نیست و خطری جهت ثبات استراتژیک کشور به حساب نمی‌آید. هم اینک شرکت‌های بزرگ نفتی اروپایی نظیر توتال با سرمایه خوب و تکنولوژی بالا وارد ایران شده‌اند. اخیرا نیز لوک اویل روسیه با تکنولوژی‌های اکتشافی و توسعه‌ای به ایران وارد شده است. اگزیم بانک کره جنوبی، ونوش اکونم بانک روسیه، اوبربانک اتریش و دنسکه بانک دانمارک، خط اعتباری فاینانس خوبی را برای تامین مالی پروژه‌های عمرانی و تولیدی ایران به بانک‌های ایرانی تخصیص داده اند. خرید هواپیماهای ایرباس و ای.تی.آر با پشتوانه فاینانس بانک‌های اروپایی نیز نمایانگر شکستن فضای پیشین علیه ایران است. تحریم‌های شورای امنیت که خطری بالفعل برای اقتصاد ایران بود، دیگر بازنخواهد گشت و تحریم‌های داخلی ایالات متحده نیز آثاری فراتر از تحریم‌های مبتنی برفرامین اجرایی رؤسای جمهور پیشین آمریکا و همچنین قوانین داماتو و آیسا نخواهد داشت. ترامپ با این کار مصداق ضرب المثل «عدو شود سبب خیر، اگر خدا خواهد» می‌شود و باعث افزایش ارتباطات بین‌المللی ما به‌خصوص با اتحادیه اروپا خواهد شد.

علی قنبری، اقتصاددان