رشد 14 برابری مدیریت زنان روستایی

تدبیر24»عرصه مدیریتی زنان در روستا طبق آمارهای منتشر شده توسط معاونت زنان و خانواده ریاست جمهوری؛ با افزایش چشمگیری رو به رو بوده است. افزایش تعداد دهیاران زن از زمان تشکیل نخستین شورای اسلامی شهر و روستا در سال 1378 تا آخرین دوره انتخابات این شورا در سال جاری بیش از 14 برابر شده است، رقمی که حکایت از حضور بیشتر زنان در عرصه‌های مدیریتی روستا دارد.

تعداد دهیاران زن در دوره اول شوراهای اسلامی شهر و روستا که در سال 1378 تشکیل شد 150 نفر، در دوره دوم شوراها (در سال 1382 ) با رشد 156 درصدی، از 150 به حدود 400 نفر، در دوره سوم شوراها (در سال )1386 با رشد 123 درصدی از 400 نفر به 888 نفر و در دوره چهارم شوراها (سال 1392 ) با رشد 74 درصدی به1544 نفر رسیده است. بر اساس آمار منتشر شده توسط  دفتر برنامه ریزی و مدیریت توسعه روستایی  این تعداد در پایان دوره چهارم شوراها در سال جاری با رشد 34.43 درصدی به 2167 نفر دهیار زن افزایش یافته است.

حضـور و مشـارکت زنـان در عرصه های اجتماعی، فرهنگـی و سیاسی در دولت یازدهم، رشد چشـمگیری داشـته و این نشان دهنده نقـش فعالانـه ایـن قشـر در توسـعه کشـور اسـت. در همین راستا  گزارش های سازمان جهانی توسعه، شاخص « توانمند سازی» زنان در عرصه اشتغال و کارآفرینی روستایی را یکی از شاخص های توسعه هر کشور معرفی می کند. حضوری که مشارکت زنان در عرصه مدیریتی روستا یکی از مصادیق آن محسوب می شود.

موسی عنبری،جامعه شناس در گفت‌وگو با ایسنا، با اشاره به اهمیت توانمند سازی زنان روستایی برای ایفای نقش موثر در میادین اجتماعی گفت: مهمترین استراتژی برای تحول جایگاه زنان، توانمند سازی آنان است، اما توانمند سازی زنان تنها به معنای « مهارت آفرینی» و « اشتغالزایی» برای آنان نیست. بلکه زنان باید همگام با تغییر سبک زندگی روستایی در عرصه مدیریتی روستا، نظیر دهیاری ها و شورایاری ها حضور یابند.

این جامعه شناس ضمن اشاره به روز جهانی « زنان و روستا»، با تاکید بر اهمیت حضور زنان در عرصه های مدیریتی روستایی ادامه داد: « توانمندسازی» زنان به معنای حضور آنان در همه حوزه های مدیریتی، فعالیت های محیطی و مشارکت های اجتماعی است. زنان روستایی باید تلاش کنند با وجود محدودیت هایی که وجود دارد در شورایاری ها و دهیاری ها حضور یابند و با احیای فضای روستا از اضمحلال یکی از مهمترین عرصه های تولید در کشور که در سالهای اخیر مورد غفلت قرار گرفته است جلوگیری کنند.

وی با انتقاد از ورود سبک زندگی شهری و مسلط شدن رسانه هایی همچون تلویزیون در کاهش فعالیت اجتماعی و تعاملات رو در روی روستاییان ادامه داد: با ماشینی شدن کشاورزی یکی از اقشاری که بیش از همه از دایره فعالیت خارج می شوند، زنان هستند. این اتفاق باعث خانه نشین شدن زنان روستایی شده است. نباید مکانیزم توسعه و نوسازی روستایی در حدی بالا باشد که این مدرن سازی، مکانیزم های زندگی روستایی را در هم بکوبد. 

عنبری با اشاره به نقش زنان در فرایند توسعه کشورها تصریح کرد: نقش زنان در این زمینه تا حدی است که در همه آثار، دیدگاه ها و نظریات توسعه، در مبحثی جداگانه به اهمیت حضور زنان در این میدان پرداخته شده است. در حوزه سیاست نیز همواره بر روی انگیزه ها، خواسته ها و نیازهای زنان حساب جداگانه ای باز می‌شود. فراموش کردن نقش اعضای نیمی از اجتماع در شرایطی که روستاها با مهاجرت روستاییان به شهرها در حال اضمحلال هستند، باعث می شود پتانسیل بخشی زیادی از جمعیت نادیده گرفته شود.

این جامعه شناس با اشاره به بازاندیشی زنان در هویت و جایگاهشان در دنیای امروز ادامه داد: امروزه زنان نسبت به گذشته توانایی و قدرت بیشتری برای حضور در اجتماع پیدا کرده اند. در حال حاضر پیشرفت های تکنولوژیکی به کمک زندگی دشوار عشایری و روستایی گذشته آمده و آنها را وارد فضایی از رفاه شهری کرده است. همراه با این تغییرات است که زنان دیگر تنها در خانه حضور ندارند و وارد فضای «کنشگری اجتماعی» شده اند و می کوشند به شرایط عادلانه ای برسند که بتوانند در آن به ایفای نقش بپردازند.

عنبری با اشاره به اینکه حضور زنان، فرایند توسعه را منطقی تر و انسانی تر می کند اظهار کرد: حضور زنان با مدنی‌تر کردن توسعه در کشور از باز تولید خشونت در این راه پیشگیری می کند. در فرایند های جهانی توسعه نیز درصد « مشارکت زنان» از شاخص های مهم پیشرفت یک کشور محسوب می شود. هرچه میزان «شکاف جنسیتی» پایین تر باشد، کشور توسعه یافته تر است.

این جامعه شناس با تاکید بر اینکه در گذشته مسیر توسعه در همه کشورهای جهان «کور جنسیتی» بوده است ادامه داد: زنان روستایی همواره در اقتصاد خانواده و اشتغال نقش اساسی ایفا کرده اند. اگرچه در بخش هایی تحت استثمار بود ه‌اند اما با نقش دوگانه‌ای که چه در داخل خانه و چه در بخش اقتصاد کشاورزی ایفا کرده‌اند، بدون مطالبه گری و دادخواهی نقش ویژه‌ای در اقتصاد روستایی داشته‌اند.